Biznes z ludzką twarzą. Czym jest ekonomia społeczna i jak to działa w różnych krajach świata?

W obliczu pandemii to właśnie małe firmy, w tym Przedsiębiorstwa Społeczne, popadają w duże kłopoty. W czasach bez kataklizmów, zazwyczaj i tak ledwo wiążą koniec z końcem. Nie posiadają one oszczędności a wiele z nich nawet zdolności kredytowej. Dlatego właśnie w tak trudnych sytuacjach i ze względu na misję, jaką wykonują, powinny zostać objęte szczególną opieką, rzekłbym "kwarantanną".

W Polsce istnieje wiele instytucji wspierających Przedsiębiorstwa Społeczne.

W obecnej chwili najważniejszą rolę odgrywają Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, pełniące funkcję "głosu" Ekonomii Społecznej w staraniach o pomoc Rządu. Dużą aktywnością wykazują się także Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych wraz ze Stowarzyszeniem na rzecz Spółdzielni Socjalnych.

Przedsiębiorstwa Ekonomii Społecznej objęte zostały także Tarczami Antykryzysowymi.

Ważne, żeby również firmy zaczęły widzieć w Podmiotach Ekonomii Społecznej partnerów biznesowych, a nie konkurentów. Takie włączenie Przedsiębiorstw Społecznych do głównego nurtu gospodarki może okazać się najskuteczniejszą formą ich wspierania.

Przedsiębiorstwo społeczne to system, filozofia czy też, powiedzmy, nowy sposób myślenia, który wypełnia lukę pozostawioną przez klasyczny biznes. Jest to dźwignia, która zamienia klasyczną konkurencję między przedsiębiorcami we współpracę społeczną. Choć przedsiębiorstwa społeczne i klasyczne biznesy znajdują się na różnych biegunach ideologicznych, mogą się wzajemnie uzupełniać. Biznes może pomóc SE w technikach prowadzenia działalności gospodarczej, a z kolei SE może pomóc biznesowi skupić się na pozytywnym i długotrwałym wpływie na ludzi lub konkretną społeczność. 

To przyszłość współczesnego biznesu!

Przedsiębiorczość społeczna jest przyszłością każdego biznesu. Świat zmienia się naprawdę szybko, globalne trendy rynkowe, a także zachowania klientów. Dziś ludzie wolą kupować produkty i usługi, które nie tylko zaspokajają ich pewne potrzeby, ale także są przydatne dla świata i rozwiązują pewne problemy. Chcą być, czuć się częścią pozytywnego wpływu. Model biznesowy SE jest kluczem do zrównoważonego rozwoju i jest dobrą okazją marketingową również dla biznesu.

Zwłaszcza obecne czasy pokazują nam, jak ważne jest uwzględnienie aspektów społecznych w innowacjach biznesowych i przedsiębiorstwach. Jako rodzina, społeczeństwo i naród, wszyscy polegamy na sobie nawzajem. Przedsiębiorczość społeczna pomaga nam poszerzyć perspektywę i przenieść punkt ciężkości z pieniędzy na współżycie społeczne, z którego każdy może skorzystać.

Ekonomia społeczna w Polsce i na świecie - przykłady

Przedsiębiorstwa społeczne mogą i często pracują jako dostawcy usług dla regularnego biznesu, a także podejmują działania w ramach łańcucha wartości regularnego biznesu. Często w rozmowach brakuje mi tematów, które poruszają ten obszar, dlatego chciałbym na początek zainspirować Was przykładami z różnych krajów.

Armenia promuje społeczne rolnictwo, ekologiczną żywność zielone innowacje

Sareri Bariq SE to jedna z czołowych organizacji SE. Ruch zaangażowany w rolnictwo oraz produkcję naturalnych produktów. Dzięki czemu osoby tam pracujące mogą zarabiać jak na tamte warunki dobre pieniądze, często takich, których nie zarobiliby w innych miejscach. Aktywizowane do działania są również osoby niepełnosprawne.

Kolejna duża organizacja społeczna to Haterk Food. Produkuje ekologiczną żywność. Z naciskiem na miody.

W Armenii został uruchomiony również program SEED - Przedsiębiorczość na rzecz zielonych innowacji i wzrostu - finansowanym przez UE w ramach programu EU4Youth. Jego cel to rozwój potencjału przedsiębiorczości młodzieży poprzez jej motywację do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, które przyczyniają się do zielonego (ekologicznego) wzrostu. A także wspieranie sprzyjających ekosystemów dla przedsiębiorczości społecznej, zwiększając tym samym szanse na zatrudnienie poprzez rozwój umiejętności.

Mogę przytoczyć też jeszcze ciekawy i konkretny przykład z tego kraju. Organizacja "EcoWaste", specjalizuje się w zbieraniu odpadów, sortowaniu i wysyłaniu do fabryk recyklingu. Ponieważ organizacja pozarządowa funkcjonuje w sposób SE, nie posiada nieograniczonych środków finansowych. Wspiera ją ogromna firma elektroniczna, która nazywa się "ZigZag" oferując swoją pomoc "EcoWaste" z pewnymi środkami finansowymi na pokrycie kosztów transportu tych odpadów do fabryk.

Ukraina stworzyła muzeum w totalnej ciemności. Można je odwiedzić także online!

Świetnym przykładem jest projekt 03:00 "Trzy po północy" - towarzyskie przedsiębiorstwo. "Trzy po północy" - pierwsze muzeum na Ukrainie, gdzie uczestnicy w całkowitej ciemności prowadzone są przez niewidomego przewodnika podczas całej wycieczki. Dzięki stronie, którą stworzyli, można odbyć wycieczkę online. Świetnie się sprawdza w czasie kwarantanny.

Wspaniały projekt prowadzi również piekarnia Dobry Chleb Гарний хліб. Corocznie realizują projekt, sprzedając swoje ciastka większym firmom jako prezent dla ich pracowników na Wielkanoc, przeznaczając środki dla tych, którzy ich potrzebują. Odbył się również w tym roku - zachowując specjalne środki ostrożności z powodu epidemii. W piekarni mają również szansę pracować osoby niepełnosprawne umysłowo np. na autyzm i zespół Downa. Dając im szansę na funkcjonowanie w społeczeństwie. 

Mołdawia wykorzystuje potencjał byłych więźniów

Organizacja SHARE jest społecznie odpowiedzialną organizacją biznesową, która ufa i docenia potencjał byłych więźniów i innych słabszych grup społecznych do osiągnięcia wpływu społecznego i biznesowego, przekształcając to kosztowne obciążenie społeczne w szansę. Ich kandydaci są skutecznymi i wartościowymi pracownikami w mołdawskim sektorze publicznym i prywatnym. Współpracują z firmami różnej wielkości we wszystkich sektorach, zmieniając ich metody rekrutacji i pomagając im tworzyć wartość społeczną dla ich działalności. Lobbują na rzecz interesów byłych więźniów i słabszych grup społecznych oraz zmieniamy stosunek pracodawców, mediów i społeczeństwa do nich. 

Organizacją Share zajmuje się firma "Bertam" w zakresie partnerstwa i współpracy przyjęła filozofię "Biznesu z ludzką twarzą" Vladimir Gaits założył w 2007 roku firmę "Bertam Grup" - osobę, tą bezpośrednio dotknął problem z zażywaniem narkotyków, zapaleniem wątroby typu C, konfliktem z prawem i pozbawieniem wolności. Głównym celem założenia firmy było i nadal jest wspieranie i zapewnianie możliwości kształcenia i zatrudnienia dla słabszych grup społecznych w zakresie integracji społecznej i godnego życia. Grupa firmowa i jej zespół przeszła długą drogę od firmy klasy zerowej do średniej, mając na uwadze filozofię biznesu z ludzką twarzą. Bertam Grup jest wiodącą organizacją na rynku konstrukcji szklanych, szkła hartowanego (zabezpieczone), okuć i akcesorii do konstrukcji szklanych w Republice Czeskiej i Mołdawii. Roczny obrót finansowy grupy przedsiębiorstw wynosi około 2 mln EUR.

W Polsce jedną z niewielu organizacji, które podejmuje się takich działań jest Pomost, której siedziba znajduje się w moim mieście Zabrzu. Choć ona zajmuje się jedynie osobami skazanymi i uprzednio osadzonymi w więzieniu.

Ekwador

CEPSM jest dużą organizacją, która obecnie swoje główne siły koncentruje na produkcji masek za darmo dla lekarzy. Biznes pomaga, na przykład poprzez dostarczanie wkładów i materiałów do ich szycia. Jest to świetny przykład na to, jak społeczny i regularny biznes może współpracować.

Jak Placy wspierają kraje Trzeciego Świata?

Jeszcze jeden przykład tym razem międzynarodowego wspierania krajów Trzeciego Świata również przez Polaków! PMC to fundacja, której celem jest działalność społeczno-użyteczna w zakresie ratownictwa i ochrony ludności, charytatywne działanie medyczne szczególnie w zakresie zapewnienia darmowej opieki medycznej w krajach Trzeciego Świata.

Polską grupę wspierają głównie instruktorzy mojej zaprzyjaźnionej agencji MTE Art Gart Monika Piątczak Jarosław Florek oraz nasz przyjaciel Kamil Gabarski, którzy prowadzili działania w Haiti gdzie w ramach projektu PMC charytatywnie niosą pomoc dzieciom z najbiedniejszych rejonów wyspy. PMC to fundacja, której celem jest działalność społeczno-użyteczna w zakresie ratownictwa i ochrony ludności, charytatywne działanie medyczne szczególnie w zakresie zapewnienia darmowej opieki medycznej w krajach Trzeciego Świata.

Społeczny biznes ma sens!

Niech tę inspirację wzmocni ranking pięciu najbardziej innowacyjnych i najbardziej wpływowych przedsiębiorstw społecznych w 2019 r., którą opublikował Forebs. 

Niezależnie, z którego kraju otrzymałem wiadomość. Była w niej zawarta informacja, że przedsiębiorcy społeczni to sprawy społeczne i ekonomiczne! Po pandemii będą mieli więcej pracy do zrobienia i więcej problemów społecznych do rozwiązania. Będzie to czas ciężki i czas próby. Biznes zwłaszcza ten, który ma wpisany w swoich działaniach CSR, powinien zjednoczyć się z nimi i wspólnie podejmować pozytywne działania. 

Cała Europa ma jedno wspólne zdanie! Połączyć siły biznesu z ekonomią społeczną zwiększając wspólne możliwości i efekty na rzecz głównie osób słabszych i potrzebujących.

Tekst powstał przy wsparciu merytorycznym organizacji biorących udział w europejskim projekcie "Social Entrepreneurship: Tools and trainers"

Autor artykułu
Dariusz Jaszcz
www.agencjalizard.pl