Praca zdalna a nowe przepisy. Dlaczego pracodawca musi wiedzieć, gdzie przebywasz podczas wykonywania pracy?

Barbara Wesoła
123rf.com
Praca zdalna jeszcze nie znalazła swojego miejsca w kodeksie pracy, i jest regulowana jedynie przepisami ustawy w celu przeciwdziałania COVID-19, będącej częścią zeszłorocznej marcowej Tarczy Antykryzysowej. Wynikają z tego faktu nieścisłości, mają swoje odzwierciedlenie w codziennej rzeczywistości wielu firm. Wśród pytań, które powstają wokół nieklarownych przepisów znajdują się między innymi takie: czy pracując zdalnie mogę przebywać w dowolnym miejscu na świecie? I czy mój szef musi wiedzieć, gdzie się znajduję w czasie wykonywania pracy?

O projekcie mającym wprowadzić definicje pracy zdalnej do kodeksu pracy i proponowanych regulacjach prawnych pisaliśmy tutaj. Tym razem na tapetę bierzemy jedne z najczęściej pojawiających się wątpliwości i jednocześnie odpowiadamy na pytanie zawarte w tytule:

Czy pracodawca musi wiedzieć, gdzie jesteś podczas wykonywania pracy na tzw. zdalnym?

Praca zdalna dla jednych jest ograniczeniem, dla innych drogą do wolności. Ci, którzy jednak nie zaznali różnicy oraz nie wgłębili się w wyzwania pracy zdalnej natury prawnej i organizacyjnej, mogą mieć zniekształcone wyobrażenie o tej formie pracy. Od razu sprowadzę na twardy grunt tych, którzy myśląc o pracy poza siedzibą firmy, widzą siebie pod rozłożystą palmą na Zanzibarze czy choćby przy ognisku w Bieszczadzkich lasach. Nie jest to niemożliwe, ale wiele stoi na przeszkodzie. I lepiej nie ukrywać takich planów przed pracodawcą. Oto dlaczego.

Niestety nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi popartej prawem pracy. W wyniku interpretacji obowiązujących przepisów i obserwacji tego „co działa” a „co tworzy problemy” w ciągu ostatniego roku, można pokusić się o całkiem rozsądne wnioski. Robią to także przedsiębiorcy. Opracowują wewnętrzne zasady dotyczące pracy zdalnej w swoich firmach. Z jakich powodów? Zaraz do tego dojdziemy.

W sekcji pytań i odpowiedzi dotyczącej pracy zdalnej na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, opublikowanej w marcu 2020 roku, czytamy:

Zgodnie z art. 3 ustawy w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Takie brzmienie przepisu wskazuje, że pracodawca może powierzyć wykonywanie pracy zdalnej także w innym miejscu niż dom pracownika.

Możliwość wykonywania pracy zdalnie z innego miejsca niż z domu, wynika z faktu, że do pracy muszą być zapewnione odpowiednie warunki. Poza prawidłową ergonomią przestrzeni są to zazwyczaj: dostęp do Internetu i sprzętu komputerowego czy też biurowego. Jest za to odpowiedziany pracodawca. Wyjątek stanowi sytuacja, w której za porozumieniem stron, pracownik deklaruje, że będzie korzystał z własnego sprzętu np. komputera i wówczas należy mu się ekwiwalent finansowy. Odrębną kwestią są delegacje i podróże służbowe, podczas których wykonujemy obowiązki zawodowe zdalnie, ale często nie pod ściśle określonym adresem.

Jak powyższy przepis nawiązuje do postawionego w tytule pytania? Chociaż specustawa o przeciwdziałaniu Covid-19 jedynie muska po powierzchni problem regulacji pracy zdalnej, już sam fakt, że pracodawca może powierzyć wykonywanie pracy zdalnej w innym miejscu niż miejsce zamieszkania pracownika, sugeruje konieczność pewnej transparentności między szefem, a zatrudnionym. Z drugiej strony ustawa nie daje pracodawcy uprawnień do narzucania swoimi pracownikom, gdzie dokładnie mają wykonywać pracę. Ze względu na te nieścisłości oraz doświadczenia wielu przedsiębiorstw podczas ostatniego roku, jak np. niemożliwe do udokumentowania i udowodnienia wypadki przy pracy lub brak kontaktu z pracownikiem, firmy stosują aneksy do umowy i tworzą wewnętrzne regulaminy nadające pracy zdalnej ramy dostosowane do potrzeb przedsiębiorstwa.

Pracodawca powinien wiedzieć, czy wykonujesz pracę z własnego mieszkania, z biura coworkingowego czy z wynajętego domku w górach. Jeżeli w umowie lub w aneksie do umowy, jako miejsce wykonywania pracy widnieje twój adres zamieszkania w Sopocie, to trudno będzie złamanie nogi podczas spadania z hamaku na Bali, udowodnić jako wypadek przy pracy.

Odpowiedzią na powyższe ma być uregulowanie pracy zdalnej w kodeksie pracy. W propozycjach ustawy znajduje się przepis
o ustaleniu miejsca wykonywania pracy zdalnej przez pracownika i pracodawcę. Uzgodnienie między stronami dotyczące wykonywania pracy zdalnej będzie możliwe przy zawieraniu umowy o pracę oraz już w trakcie zatrudnienia.

Wyjeżdżasz za granicę podczas pracy zdalnej? Lepiej uzgodnij to z szefem

Szczególnej uwadze należy poświecić temat wyjazdu za granicę w czasie innym niż urlop czy dni wolne od pracy. Wykonywanie czynności zawodowych z innego kraju nakłada na pracodawcę w Polsce dodatkowe obowiązki. Trudno się dziwić, że taki pomysł, raczej nie spodoba się przełożonymi. Problematyczne są szczególnie dwie kwestie:

  • ubezpieczenie społeczne
  • podatki (tzw. rezydencja podatkowa)

Przebywając na terenie obcego kraju możesz już podlegać jego wewnętrznym przepisom. To zależy m.in. od długości pobytu i kraju, w którym chcesz przebywać. Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia warunków pracy, wyliczania urlopu wypoczynkowego, odprowadzenia podatków czy pokrycia ubezpieczenia zgodnie z przepisami państwa, w którym wykonujesz pracę stacjonarnie. Mimo wciąż obowiązującej dziury prawnej dotyczącej tej kwestii, na podstawie powyższych informacji, oczywistym wydaje się co najmniej rozmowa z szefem o planach wyjazdu za granicę i możliwości realizowania pracy zdalnej z danego, wybranego państwa.

Praca zdalna a praca z dowolnego miejsca na Ziemi

Praca zdalna nie jest jednoznaczna z pracą gdziekolwiek i kiedykolwiek chcemy. Mam nadzieję, że klarownie obaliliśmy ten mit. Zupełnie inaczej wygląda życie i praca freelancera, osoby samozatrudnionej. Tutaj istnieje większa swoboda.

od 12 lat
Wideo

echodnia Ksiądz Łukasz Zygmunt o Triduum Paschalnym

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na strefabiznesu.pl Strefa Biznesu