Pracowałeś za granicą? Zobacz, czy musisz rozliczyć się w Polsce

Część osób, które wybrały pracę za granicą, musi rozliczyć się z polską skarbówką. W przypadku wybranych krajów robią to nawet ci pracownicy, którzy osiągają dochody wyłącznie za granicą. Stosują oni jedną z dwóch metod opodatkowania dochodów osiągniętych za granicą. Jeżeli powinni wybrać metodę proporcjonalnego odliczenia, o czym piszemy szerzej w dalszej części artykułu, zawsze muszą składać deklaracje podatkowe w Polsce. Od jakiegoś czasu dołączają do nich również osoby zatrudnione w krajach, które podpisały konwencję  MLI (ang. Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties). Ma ona za zadanie „przeciwdziałać agresywnym, międzynarodowym optymalizacjom podatkowym”.

Praca za granicą a konwencja MLI

Konwencja MLI została przyjęta, aby zmniejszyć skalę podwójnego opodatkowania. Przepisy obejmują polskich rezydentów podatkowych, których „ośrodek interesów życiowych”, czyli „centrum interesów osobistych lub gospodarczych”, znajduje się w kraju pochodzenia. Rezydentem podatkowym jest więc osoba mająca pracę za granicą, ale posiadająca w Polsce dom, rodzinę, majątek i zobowiązania. Ośrodka interesów życiowych nie należy mylić z miejscem zamieszkania. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę zamieszkującą Polskę uznaje się obywatela, który ma tutaj ośrodek interesów życiowych lub przebywa na terenie kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zgodnie z konwencją MLI do pracowników, których ośrodek interesów osobistych jest w Polsce, zalicza się nawet kadrę zatrudnioną wyłącznie za granicą. Już niebawem skarbówka uśmiechnie się do emigrantów po deklaracje podatkowe. Dla fiskusa kluczowe będzie ustalenie, gdzie znajduje się ośrodek interesów podatkowych podatnika. Jeżeli pracujesz w kraju, w którym obowiązuje konwencja MLI, w przyszłym roku powinieneś złożyć deklarację podatkową w Polsce.

Kto ma rozliczyć pracę za granicą z polskim fiskusem?

Oprócz Polski konwencję MLI przyjęły liczne państwa, w których pracują Polacy, m.in. Wielka Brytania, Holandia, Austria, Słowenia, Szwecja, Australia, Francja i Słowacja. Emigranci zatrudnieni z tych krajach powinni zapoznać się z nowymi przepisami.

Polska ratyfikowała MLI 1 lipca 2018 roku. W pierwszej kolejności przepisy objęły Polaków pracujących w Austrii, na Słowenii, Wyspie Jersey i Wyspie Man. Na tych obszarach przepisy już obowiązują. Przykładowo, w Austrii MLI stosuje się od 1 stycznia 2019 roku. Oznacza to, że dochody osiągnięte przez Polaków w Austrii w 2019 r. od 2020 r. trzeba będzie wykazywać w polskim urzędzie skarbowym. Do państw, które ratyfikowały konwencję, sukcesywnie dołączają kolejne.

Jak sprawdzić, gdzie rozliczać pracę za granicą?

Jeżeli masz pracę za granicą i nie wiesz, czy złożyć w Polsce zeznanie podatkowe, wejdź na stronę podatki.gov.pl. Sprawdzisz tam, w których krajach obowiązuje już tekst syntetyczny MLI oraz sama konwencja. Informacje znajdują się w tabeli pt. „Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania”, w ostatniej kolumnie.

Uwaga
Obowiązek złożenia deklaracji PIT w Polsce występuje sześć miesięcy po dacie ratyfikacji konwencji MLI. Należy wziąć pod uwagę „pełne okresy podatkowe, które rozpoczynają się po upływie sześciu miesięcy kalendarzowych od dnia wejścia w życie MLI” – wynika ze strony powroty.gov.pl.  

Rozliczenie dochodów z pracy za granicą – którą metodę opodatkowania wybrać?

Jeżeli uzyskałeś dochody za granicą i nie wiesz, jak je rozliczyć, sprawdź dwie rzeczy. Po pierwsze powinieneś wziąć pod uwagę kraj, w którym mieszkasz, a po drugie musisz wiedzieć, czy dany kraj podpisał umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Metoda opodatkowania dochodów uzyskanych za granicą zależy bowiem od kraju, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania oraz od tego, czy Polska podpisała z danym państwem umowę o podwójnym opodatkowaniu.

Osoby, których miejscem zamieszkania jest Polska, płacą tutaj podatek od całości dochodów – bez względu na to, w którym kraju je uzyskały. Dodatkowo mogą być zobowiązane do rozliczenia się z zagranicznym fiskusem. Jeśli jednak pracujesz i mieszkasz w państwie, które podpisało z Polską umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, obowiązuje cię jeden z dwóch sposobów rozliczenia podatku:

• metoda wyłączenia z progresją (stopa procentowa)
• metoda proporcjonalnego odliczenia (proporcjonalne)

Metoda wyłączenia z progresją

Przy tej metodzie w rozliczeniu podatku uwzględnia się stopę procentową. Stosują ją pracownicy, którzy uzyskują w Polsce dochody lub chcą skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego – złożyć zeznanie podatkowe z małżonkiem czy opodatkować dochody jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Przy tej metodzie zawsze należy złożyć deklarację podatkową w Polsce – nawet, jeżeli podatnik pracuje wyłącznie za granicą. W tym przypadku dochód osiągnięty za granicą musi zostać opodatkowany w kraju pochodzenia, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Tę metodą stosuje się również w przypadku dochodów uzyskanych w jednym z państw lub terytoriów, które nie są objęte zawartą z Polską umową o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przykładowo, metodę proporcjonalnego odliczenia wybiorą osoby, które wykazują zarobki z Hongkongu.

Jakie dokumenty złożyć w skarbówce?

Osoby, które uzyskały dochody z tytułu pracy za granicą, powinny złożyć w urzędzie skarbowym PIT-36 wraz załącznikiem (może to być PIT/ZG oraz PIT/O).

Formularz PIT/ZG

Pracownicy rozliczający zagraniczne dochody muszą dołączyć do PIT-a formularz PIT/ZG. Składają go
podatnicy, którzy osiągnęli dochody z tytułu wykonywanej za granicą działalności

• osoby posiadające źródła przychodów położonych za granicą
• pracownicy zatrudnieni przez zagranicznego pracodawcę i uzyskujący od niego pensję na terenie Polski

Liczba złożonych przez ciebie druków PIT/ZG powinna odpowiadać liczbie twoich zagranicznych źródeł dochodów. Formularz wypełnia się oddzielnie dla każdego państwa, w którym uzyskiwany był dochód.

Formularza PIT/ZG nie muszą wypełniać cudzoziemcy pracujący w Polsce, ani osoby, które osiągnęły przychody w ramach zagranicznej delegacji, podczas gdy stosunek pracy nawiązały w Polsce.

Ulgi dla osób wykonujących pracę za granicą

Osoba pracująca za granicą, ale mająca ośrodek interesów życiowych w Polsce, może skorzystać z rozmaitych ulg, np. ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Obojętnie, jaką formę rozliczenia wybierzesz, każdy z małżonków powinien złożyć oddzielnie załącznik PIT/ZG. Dotyczy to m.in. m.in. pracowników, którzy w 2018 r. byli zatrudnieni w Polsce, a następnie zaczęli wykonywać pracę za granicą.

Ulga abolicyjna

Polscy rezydenci, którzy pracują wyłącznie za granicą, mogą skorzystać z ulgi abolicyjnej. Przewiduje ją ustawa o PIT. Ulgę abolicyjną należy wykazać w formularzu PIT/O.

Zaliczka na podatek dochodowy

Dodatkowo osoby pracujące za granicą powinny odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy w kraju stałego pobytu. Jeżeli przebywasz czasowo za granicą i osiągasz tam dochody bez pośrednictwa płatnika, musisz wpłacić zaliczkę w wysokości 18% zagranicznych dochodów (możesz również zastosować wyższą stawkę, która wynika ze skali podatkowej).

Zaliczkę powinieneś przekazać fiskusowi do 20-ego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wróciłeś do kraju. Jeżeli termin płatności zaliczki wypada po zakończeniu roku podatkowego, należność powinieneś uregulować w terminie złożenia zeznania podatkowego. Aby uniknąć płacenia zaliczki, trzeba złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek, ale koniecznie przed upływem terminu płatności.

Jak złożyć deklarację podatkową za granicą?

Jeżeli przebywasz za granicą, ale musisz rozliczyć się z polskim fiskusem, zeznanie podatkowe możesz złożyć w polskim urzędzie konsularnym, drogą pocztową (list powinien dojść przed ostatecznym terminem złożenia deklaracji) lub online, np. przez rządowy program Twój e-PIT.

Uwaga
Od 15 lutego w programie Twój e-PIT dostępne są wypełnione przez urzędników deklaracje e-PIT. Jednocześnie pracodawcy mają czas do 28 lutego na przekazanie PIT-ów swoim pracownikom. Zanim zaakceptujesz PIT wypełniony przez skarbówkę, upewnij się, czy nie przysługują Ci dodatkowe ulgi. Mogły one nie zostać uwzględnione w deklaracji wypełnianej przez urzędników.

Sprawdź oferty pracy za granicą

Nawet, jeżeli nie osiągnąłeś dochodów w Polsce, możesz stanąć przed koniecznością złożenia deklaracji PIT w kraju pochodzenia. W 2020 r. fiskus rozpocznie kontrole związane z dopełnieniem tego obowiązku przez emigrantów. Jeśli wyjechałeś na kilka miesięcy do pracy za granicą, ale twój ośrodek interesów życiowych pozostał w Polsce, również powinieneś rozliczyć się z rodzimą skarbówką. Obowiązek ten wynika z przepisów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Deklarację możesz złożyć samodzielnie lub za pośrednictwem biura, które zajmuje się tego typu rozliczeniami.