Wyższy limit spadku lub darowizny. Kiedy nie trzeba płacić podatku? Sejm przyjął zmiany. Wejdą w życie już w 2023 r.

Darowizna lub spadek jest to, najprościej rzecz ujmując, nieodpłatne przekazanie komuś jakiegoś dobra, majątku. Może to być np. mieszkanie, dom, komplet mebli lub większa kwota oszczędności. Warto wiedzieć, kiedy trzeba od spadku albo darowizny zapłacić podatek.

Aktualnie kwota wolna od podatku jest zależna od grupy podatkowej. Obecnie wynosi:

• 10 434 zł w I grupie podatkowej,
• 7 878 zł w II grupie podatkowej,
• 5 308 zł w III grupie podatkowej.

Zmiany zostały już przyjęte przez Sejm. Teraz zajmie się nimi Senat. Przepis, który zmienia limity, znajduje się w ustawie deregulacyjnej. To dokument, który ma za cel likwidowanie barier administracyjnych i prawnych. To właśnie nowe brzmienie art. 9 ust. 1 tej ustawy zmienia sytuację spadkobierców i obdarowanych.

Po zmianach nie zapłacimy podatku, jeżeli nabędziemy w okresie 5 lat własność rzeczy lub prawa majątkowe o czystej wartości do:

• 36 120 zł od jednej osoby,
• 108 360 zł od więcej niż jednej osoby.

Nabywca musi jednak zaliczać się do I grupy podatkowej.

Jeżeli jednak nabywca należy do II grupy podatkowej limit będzie:

• 27 090 zł od jednej osoby,
• 81 270 zł w przypadku nabycia od kilku osób.

Nabywca z trzeciej grupy podatkowej będzie ograniczony jeszcze innymi limitami. To:

• 18 060 zł od jednej osoby,
• 54 180 zł od wielu osób.

Okresy 5-letnie liczyć się będzie od 1 lipca 2023 r.

Planowane zmiany mają także dotyczyć sposobu liczenia pięcioletnich okresów, w trakcie których trzeba sumować wartość nabywanego majątku, by zweryfikować kwestię mieszczenia się w przewidzianych prawem limitach. Zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą, wartości nabywanych praw i rzeczy należy sumować przez pięć lat od dnia 1 lipca 2023 r., a następnie w kolejnych okresach pięcioletnich - tłumaczy radca prawny Anna Zielińska-Jadwiszczok z Kancelarii Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu.

Jak dodaje, jest to istotna modyfikacja w polskim prawie.

Znaczącą zmianą jest ponadto wprowadzenie konieczności sumowania wartości darowizn i spadków otrzymanych także od wielu osób z danej grupy podatkowej, a nie jak dotychczas tylko od poszczególnych osób. Co do zasady, pozytywnie oceniając przyjęte przez Sejm (a zatem jeszcze mogące ulec zmianie w wyniku prac senackich) rozwiązania, warto pamiętać, że w zakresie spadków i darowizn w obrębie najbliższej rodziny podatek od spadków i darowizn (pod warunkiem dopełnienia pewnych formalności, które i tak już wcześniej obowiązywały) w praktyce jest już od dawna możliwy do całkowitego uniknięcia - tłumaczy radca prawny Anna Zielińska-Jadwiszczok.

Pierwsza grupa podatkowa to:

• małżonek,
• zstępni (dzieci i wnuki),
• wstępni (dziadkowie i pradziadkowie),
• pasierb,
• zięć,
• synowa,
• rodzeństwo,
• ojczym,
• macocha,
• teściowie.

Przepisy pozwalają na zwolnienie z opodatkowania w przypadku najbliższej rodziny. Jest to możliwe bez względu na wartość spadku. Trzeba jednak zgłosić nabycie spadku naczelnikowi urzędu skarbowego. Jest na to czas sześciu miesięcy od chwili, gdy uprawomocni się orzeczenie sądu stwierdzające nabycie spadku.

Druga grupę podatkową stanowią:

• zstępni rodzeństwa,
• rodzeństwo rodziców,
• rodzeństwo zstępnych,
• rodzeństwo małżonków,
• rodzeństwo pasierbów,
• rodzeństwo małżonków rodzeństwa,
• rodzeństwo małżonków,
• rodzeństwo małżonków,
• rodzeństwo małżonków innych zstępnych.

Trzecia grupa podatników to inne osoby.

- Zmiana kwot związanych ze zwolnieniem z podatku od spadku i darowizn jest niewątpliwie dobrą informacją dla podatników. Warto zaznaczyć, że na przestrzeni niemal 20 lat kwoty te pozostawały na niezmienionym poziomie. Natomiast w ostatnich kilku miesiącach Ustawodawca aż dwukrotnie zdecydował się na ich podwyżkę. Przełomowe okazało się “drugie podejście” - zrealizowane poprzez ustawę, którą sejm przyjął 26 stycznia 2023 roku - tłumaczy Monika Piątkowska, doradca podatkowy, ekspert marki e-pity.pl

Wzrost kwot wolnych od podatku od 1 lipca 2023 roku dla poszczególnych grup podatkowych jest nawet kilkukrotny.

- Dla podatników oznacza to przede wszystkim niższy podatek do zapłaty za otrzymane darowizny lub spadek. Plusem jest również zredukowanie sytuacji w których będziemy musieli zgłaszać organom podatkowym nabycie własności rzeczy i praw majątkowych - komentuje Monika Piątkowska.

Zaznacza również, że wprowadzono także dodatkowy limit na nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od więcej niż jednej osoby.

- W konsekwencji podatnik będzie zobowiązany skrupulatnie liczyć i sumować nabycia od osób z poszczególnych grup podatkowych na przestrzeni ostatnich 5 lat, co może okazać się kłopotliwe. Warto również zauważyć, że wysokie kwoty zwolnień podatkowych dają możliwość większego przepływu kapitału między podatnikami bez informowania o tym fiskusa - tłumaczy Monika Piątkowska, doradca podatkowy, ekspert marki e-pity.pl

Zauważa także, że finalnie zwiększenie kwot wolnych od podatku może przysłużyć się ukrywaniu dochodów przez niektóre podmioty, a co z tym związane, wzmożonej kontroli podatników przez organy podatkowe.