Projekt nowelizacji ustawy o lasach – przygotowany przez Ministra Środowiska – wprowadza na rzecz Skarbu Państwa prawo pierwokupu gruntów leśnych. Zmiana ma służyć umożliwieniu realizacji Krajowego Programu Zwiększania Lesistości i zwiększenia zasobów leśnych w kraju do 30 proc. w 2020 r. i 33 proc. w 2050 r. Uprawnienie dotyczy w szczególności gruntów oznaczonych, jako las w ewidencji gruntów i budynków lub przeznaczonych do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Zasadniczą konsekwencją wprowadzenia nowego prawa będzie to, że sprzedaż nieruchomości leśnych będzie przebiegać dwuetapowo:
- Sprzedający i kupujący będą musieli najpierw zawrzeć umowę warunkową
- Zawarcie umowy przenoszącej własność będzie możliwe dopiero w przypadku bezskutecznego upływu terminu do wykonania prawa pierwokupu przez PGL Lasy Państwowe.Obowiązek zawiadomienia PGL Lasy Państwowe o zawarciu warunkowej umowy sprzedaży będzie spoczywał na notariuszu. W przypadku złożenia przez PGL Lasy Państwowe oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu dojdzie do zawarcia umowy sprzedaży pomiędzy zbywcą a PGL LP na warunkach określonych w umowie warunkowej. Jednakże w przypadku gdyby cena gruntów rażąco odbiegała od ich wartości rynkowej PGL LP w terminie 14 dniu od złożenia oświadczenia, będzie mogło wystąpić do sądu o ustalenie ceny tego gruntu.
W przypadku zawarcia innej niż sprzedaż umowy przenoszącej nieruchomość leśną lub też przeniesienia nieruchomości w drodze jednostronnej czynności prawnej – PGL LP będzie przysługiwało prawo wykupu nieruchomości od nabywcy. Wówczas do zawiadomienia PGL Lasy Państwowe o transakcji będzie zobowiązany nabywca. Analogiczne rozwiązanie – oparte na prawie pierwokupu na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych –funkcjonuje od wielu lat w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Nowelizacja ustawy o lasach nie wprowadza reglamentacji nabywania gruntów leśnych, jak to ma miejsce w przypadku projektowanych zmian do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Zgodnie bowiem z rządowym projektem nabywcą nieruchomości rolnej może być co do zasady wyłącznie rolnik indywidualny – osoba fizyczna. Projektowane prawo pierwokupu gruntów leśnych stanowi pewne ograniczenie swobody obrotu działkami leśnymi, jednak nie powinno wpłynąć na cenę nieruchomości- uważa dr hab. Sylwester Gardocki z kancelarii Gardocki i Partnerzy.
