Tegoroczna edycja wydarzenia skupiła się na kluczowych dla samorządów obszarach: strategiach inwestycyjnych i finansowaniu rozwoju samorządach w transformacji energetycznej perspektywach i wyzwaniach dla budżetów lokalnych.
- Naszym celem jest dialog i współpraca na rzecz rozwoju samorządów - mówił Maciej Grabowski, dyrektor Programowy Local Trends, prezes zarządu Centrum Myśli Strategicznych inaugurując kongres. - Ważnym tematem rozmów będą także fundusze UE w perspektywie nowej polityki spójności uwzględniającej stojące przez Europą wyzwania związane m.in z bezpieczeństwem.
- Local Trends to platforma dialogu. To forum kluczowych debat dotyczących przyszłości samorządów - podkreślił Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
- Nie da się stworzyć silnej wspólnoty narodowej, czy szerzej, europejskiej, bez silnych samorządów - mówi Magdalena Czarzyńska-Jachim, prezydentka Sopotu. -Dlatego tak ważna jest samodzielność finansowa i decyzyjna, bo właśnie na poziomie lokalnym najszybciej reagujemy na potrzeby mieszkańców. Takie konferencje jak Local Trends pozwalają na wymianę doświadczeń, na bliższą współpracę i na wspólne wypracowywanie systemowych rozwiązań, które przyczynią się do wzmocnienia samorządów, a tym samym wspólnoty.
Bezpieczeństwo
Na kwestie bezpieczeństwa w kontekście toczącej się wojny w Ukrainie oraz dynamicznych zmian w relacjach gospodarczych i handlowych na świecie uwagę zwracał pomorski marszałek Mieczysław Struk. Istotnym wyzwania stojącym także przed samorządami są transformacja i bezpieczeństwo energetyczne.
- Transformacja energetyczna to pierwszy z istotnych tematów jakie poruszamy na kongresie. Każda gmina w Polsce musi zadbać o to, aby koszty energii były jak najmniejsze. Powinniśmy dążyć do samowystarczalności oraz zmiany struktury i źródeł energii na bardziej korzystne, w tym zielone - mówił podczas otwarcia kongresu marszałek Struk. - Aby sprostać tej wielkiej zmianie konieczne są inwestycje i kształcenie nowych kadr. To wyzwania i zadanie nie tylko dla wielkich firm energetycznych, ale także dla samorządów.
Również kwestia wdrażania ustawy o Obronie Cywilnej oraz jej finansowanie była jednym z tematów Samorządowego Kongresu Finansowego Local Trends, odbywającego się w Sopocie.
O nowym systemie zabezpieczenia ludności na wypadek różnego rodzaju kryzysów (konfliktu zbrojnego, klęsk żywiołowych i poważnych zdarzeń) mówiła Beata Rutkiewicz, wojewoda pomorska.
- Zmieniamy całkowicie dotychczasowe podejście do ochrony ludności. Mówimy o bardzo dużych środkach, które zostaną skierowane na realizację najważniejszych inwestycji mających zabezpieczyć ludność cywilną. To 5 mld zł w tym roku i prawdopodobnie taka sama kwota w roku następnym. Najważniejsza jednak będzie współdziałanie strony samorządowej i rządu we wdrażaniu systemu oraz służb i instytucji - mówiła Beata Rutkiewicz, wojewoda pomorska.
Obronność będzie także coraz bardziej widoczna w działaniach samorządów.
- Przykładowo, wszystkie budowane szkoły czy przedszkola będą miały tak naprawdę miejsca schronienia. Będziemy na pewno przebudowywać szpitale w taki sposób, żeby nie było trzeba ewakuować chorych, bo to nie zawsze przecież jest możliwe - mówił Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania.
Finanse i gospodarka
Samorządowe finanse i inwestycje buły kolejnym ważnym tematem kongresowych dyskusji. Pod koniec ubiegłego roku weszła w życie nowa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Zmieniła sposób naliczania dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu PIT i CIT. Dochody JST nie zależą od zmian w systemie podatkowym, ale od tego, jakie dochody mają mieszkańcy.
Dzięki takim rozwiązaniom do samorządów w kraju ma trafić o 25 mld zł więcej. Czy to oznacza, że skarbnicy miast i gmin nie mają się już o co martwić?
Magdalena Czarzyńska-Jachim podkreśliła, że polskie samorządy są obecnie na „dobrej drodze do większej sprawczości i niezależności finansowej”.
- To zapoczątkowała reforma ministra finansów Andrzeja Domańskiego. Wyzwań niemniej jest wciąż dużo, spora część samorządów ma problemy w spięciu budżetów inwestycyjnych - podkreślała prezydentka Sopotu.
- Przede wszystkim jesteśmy teraz traktowani jako partner dla rządu - mówił Jacek Jaśkowiak. - Te dyskusje o pieniądzach nigdy nie są łatwe - czy to będzie na poziomie domowym czy jakimkolwiek innym - bo tych środków nigdy nie jest za dużo.
Uczestnicy kongresu podkreślali wyzwania jakim jest obecna sytuacja gospodarcza na świecie. Zwłaszcza w kontekście pozyskiwania inwestorów zagranicznych.
- Sytuacja zmienia się z dnia na dzień - mówił Wojciech Tyborowski, dyrektor Invest in Pomerania. - Jeżeli jednego dnia ogłaszane są taryfy celne dla całego świata, następnego dnia są zawieszane na 90 dni, albo nie wiadomo na jak długo to firmy nie wiedzą jak postępować. To wzmaga niepewność utrzymującą się zresztą od paru lat, od pandemii. Firmy in zarządzający nimi nie do końca wiedza na jaką strategię długofalową postawić, a jest ona kluczowa dla podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji.
Jak dodał dyrektor Invest in Pomerania, Pomorze i Polska na szczęście nie są postrzegane jako obszar podwyższonego ryzyka związanego z wojną w Ukrainie.
Nagrody dla mistrzów finansów
W trakcie kongresu wyróżniono miasta: Sopot, Krynica Morska, Podkowa Leśna, Gliwice i Warszawa tytułem Mistrz Finansów Samorządowych przyznawanym przez Związek Miast Polskich.
- To ogromne wyróżnienie dla Sopotu - powiedziała Magdalena Czarzyńska-Jachim, prezydentka miasta. - Doceniono stabilność finansową przez ostatnich 12 lat, racjonalne gospodarowanie budżetem, a także pozyskiwanie środków zewnętrznych, dzięki czemu mogliśmy realizować inwestycje ważne dla naszych mieszkańców.
LocalTrends - Samorządowy Kongres Finansowy jest wydarzeniem poświęconym kształtowaniu przyszłości polskich samorządów. Udział biorą przedstawiciele administracji centralnej, eksperci z różnych krajów i dziedzin oraz samorządowcy z kraju i zagranicy. Każda edycja owocuje rekomendacjami działań dla samorządów i władz centralnych dla poprawy efektywności finansowej jednostek samorządu.
