Spis treści
Przestępcy wykorzystują psychologiczne mechanizmy
Internet stał się codziennym narzędziem, przez co automatycznie obniżamy poziom czujności, nie zastanawiając się, czy kliknięcie w link lub podanie danych jest bezpieczne.
Tracimy poczucie zagrożenia. To trochę jak z jazdą samochodem – im częściej jeździmy, tym mniej myślimy o ryzyku. Niestety, obniżamy psychologiczną barierę bezpieczeństwa, choć zagrożenia wciąż rosną. Ludzie coraz rzadziej czytają regulaminy serwisów, co sprawia, że często nie wiedzą, komu powierzają swoje dane – mówi dr Karolina Małagocka, Akademia Leona Koźmińskiego, kierowniczka podyplomowych studiów marketingu cyfrowego.
Według badań Akademii Leona Koźmińskiego, w zeszłym roku aż 46% Polaków zetknęło się z cyberzagrożeniem. Co więcej, średnio co minutę dochodzi w Polsce do 15 ataków w sieci. To pokazuje, jak istotna jest ostrożność w cyfrowym świecie.
Najczęstsze metody cyberataków
Cyberprzestępcy stosują różnorodne techniki oszustw, a najczęściej wykorzystywane metody to:
Phishing – wysyłanie fałszywych wiadomości e-mail lub SMS, podszywanie się pod banki, operatorów telekomunikacyjnych czy firmy kurierskie
Wyłudzenia danych – tworzenie fałszywych stron internetowych do przechwycenia danych logowania
Ataki socjotechniczne – manipulowanie użytkownikami poprzez budowanie poczucia pilności („dopłać 35 zł, aby nie odcięli Ci prądu” lub „Twoje konto bankowe zostanie zablokowane, jeśli nie zweryfikujesz tożsamości”)
Fałszywe sklepy internetowe – oferowanie produktów w atrakcyjnych cenach, które w rzeczywistości nie istnieją
Ludzie przestają zwracać uwagę na detale, a to właśnie detale w transakcjach internetowych mają ogromne znaczenie. Kiedy kupujemy coś online, powinniśmy zawsze sprawdzić, czy strona posiada certyfikat SSL, czy regulamin jest zgodny z normami europejskimi i czy firma, której powierzamy nasze pieniądze, ma rzeczywistą siedzibę. To wydaje się drobnostką, ale może uchronić nas przed oszustwem – podkreśla Konrad Telakowiec – prezes firmy Coigdzie.pl
Czasem jedno kliknięcie za daleko i możemy wpaść w sidła cyberprzestępców. Ważne jest budowanie dobrych nawyków związanych z korzystaniem z internetu, by automatyzm działał na naszą korzyść. Widziałem wiele przypadków, w których ludzie podawali dane logowania na fałszywych stronach banków. Ataki phishingowe są tak dobrze przygotowane, że nawet doświadczeni użytkownicy mogą się nabrać. Zasada ograniczonego zaufania powinna obowiązywać zawsze – dodaje Artur Maliszewski , szef innowacji w firmie Tpay.
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu
Jak uchronić się przed zagrożeniami? Eksperci formułują kilka kluczowymi zasadami cyberhigieny, które mogą pomóc w zabezpieczeniu naszych danych:
Sprawdzanie stron internetowych i regulaminów – przed dokonaniem płatności warto upewnić się, że strona posiada certyfikat SSL, a regulamin zawiera informacje o właścicielu i siedzibie firmy
Stosowanie różnych haseł – unikanie używania jednego hasła do wielu serwisów i korzystanie z menedżerów haseł
Nieklikanie w podejrzane linki – jeśli otrzymujemy nieoczekiwaną wiadomość z prośbą o podanie danych, warto zweryfikować jej autentyczność, np. dzwoniąc do instytucji
Ostrożność przy superokazjach – jeśli oferta wydaje się „zbyt dobra, by była prawdziwa”, to najprawdopodobniej jest oszustwem
Korzystanie z oprogramowania ochronnego – antywirusy i systemy monitorujące zagrożenia mogą ostrzec przed wejściem na podejrzane strony
Nieudostępnianie nadmiernej ilości danych – im mniej informacji o sobie publikujemy w sieci, tym trudniej paść ofiarą ataków.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa to m.in. sprawdzanie wiarygodności strony, certyfikatu SSL oraz regulaminu. Warto czytać regulaminy, choćby ich najważniejsze fragmenty, by dowiedzieć się, kto stoi za stroną. Dodatkowo, dobrze jest unikać podawania zbyt wielu informacji o sobie na portalach społecznościowych. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ich publiczne posty mogą być wykorzystywane do przeprowadzania ataków personalizowanych podkreśla Konrad Telakowiec.
Bardzo często spotykamy się z sytuacją, że użytkownicy mają jedno hasło do wielu serwisów. To ogromne ryzyko. Wystarczy, że jedno z nich wycieknie i hakerzy mogą uzyskać dostęp do wielu kont naraz. Powinniśmy używać różnych haseł i stosować menedżery haseł. Dodatkowo, nie powinniśmy zapisywać haseł w przeglądarce, bo to ułatwia ich kradzież w przypadku ataku na komputer – zauważa Artur Maliszewski.
Technologia a cyberbezpieczeństwo
Współczesne technologie odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa użytkownikom internetu. Firmy zajmujące się cyberbezpieczeństwem, banki oraz dostawcy usług cyfrowych wdrażają różnorodne mechanizmy ochronne, które mają na celu zminimalizowanie ryzyka ataków. Oto niektóre z najważniejszych technologii chroniących przed cyberzagrożeniami:
Szyfrowanie danych (SSL/TLS) – zapewnia bezpieczne przesyłanie informacji między użytkownikiem a serwerem, chroniąc dane przed przechwyceniem
Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) – wymaga dodatkowego potwierdzenia tożsamości (np. kod SMS, aplikacja uwierzytelniająca) oprócz hasła, utrudniając dostęp hakerom
Firewalle – monitorują ruch sieciowy, blokując podejrzane połączenia i zabezpieczając urządzenia przed atakami z zewnątrz
Oprogramowanie antywirusowe i antymalware – wykrywa i usuwa wirusy, trojany oraz inne złośliwe oprogramowanie mogące zainfekować system
Menadżery haseł – pomagają generować i przechowywać silne, unikalne hasła dla różnych serwisów, minimalizując ryzyko przejęcia kont
Systemy wykrywania i zapobiegania włamaniom (IDS/IPS) – analizują ruch sieciowy w czasie rzeczywistym i blokują podejrzane działania cyberprzestępców
Bezpieczne bramki płatności – weryfikują transakcje online, chronią dane kart płatniczych i stosują zabezpieczenia, takie jak 3D Secure
Monitorowanie wycieków danych – narzędzia takie jak Have I Been Pwned pozwalają sprawdzić, czy dane użytkownika nie wyciekły do sieci
AI i uczenie maszynowe w cyberbezpieczeństwie – wykorzystywane przez banki i firmy technologiczne do wykrywania anomalii i podejrzanych transakcji
VPN (Virtual Private Network) – szyfruje połączenie internetowe, chroniąc prywatność użytkownika i zapobiegając śledzeniu aktywności online
Wdrażanie tych technologii pomaga skutecznie minimalizować ryzyko cyberataków i zwiększać bezpieczeństwo zarówno przedsiębiorców, jak i klientów korzystających z e-commerce.
Mówi się, że blisko 40% osób zostało oszukanych lub spotkało się z próbą oszustwa w sieci. To pokazuje skalę zagrożenia. Natomiast jeśli spojrzymy na liczby, to statystycznie na 100 tysięcy transakcji, jedynie 3 okazują się oszustwami. To oznacza, że systemy zabezpieczeń, technologie szyfrowania oraz mechanizmy weryfikacji płatności działają i w dużym stopniu chronią użytkowników. Technologia jest naszym największym sprzymierzeńcem w walce z cyberprzestępczością. Systemy sztucznej inteligencji analizują setki tysięcy transakcji w czasie rzeczywistym, wykrywając anomalie i blokując potencjalnie niebezpieczne operacje. Nowoczesne algorytmy uczą się na podstawie milionów danych, co pozwala im coraz skuteczniej przewidywać zagrożenia. Ponadto coraz częściej stosowane są technologie biometryczne, takie jak rozpoznawanie twarzy i odcisków palców, które eliminują ryzyko przechwycenia tradycyjnych haseł. Kluczowe jest jednak, aby użytkownicy także korzystali z tych zabezpieczeń i nie ignorowali ostrzeżeń swoich systemów ochronnych – dodaje Artur Maliszewski.
Przedsiębiorcy muszą dbać o odpowiednie zabezpieczenia, aby chronić klientów i swoją reputację
E-commerce to przyszłość biznesu, ale jego rozwój musi iść w parze z odpowiednimi zabezpieczeniami. Przedsiębiorcy muszą inwestować w technologie ochronne, budować zaufanie klientów poprzez transparentność i edukować zarówno siebie, jak i użytkowników na temat bezpiecznego korzystania z internetu. Zachowanie zasad cyberhigieny i stosowanie nowoczesnych narzędzi ochronnych pozwoli na dalszy rozwój e-handlu, minimalizując jednocześnie ryzyko oszustw i wycieków danych.
Uczestnicy debaty zwracają uwagę na narzędzia, które mogą pomóc użytkownikom w weryfikacji stron internetowych. Istnieją specjalne serwisy, które analizują, czy sklep internetowy jest godny zaufania, sprawdzają historię domeny i opinie użytkowników. Warto poświęcić kilka minut na taką analizę, zanim zdecydujemy się na zakup.
Cyberhigiena i czujność są podstawą bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo w sieci to wyzwanie, które wymaga zarówno działań ze strony dostawców technologii, jak i odpowiedzialności samych użytkowników. Cyberhigiena, zdrowy rozsądek i świadomość zagrożeń to kluczowe elementy skutecznej ochrony. Warto pamiętać, że im bardziej czujemy się swobodnie w internecie, tym większe ryzyko, że stracimy czujność. Dlatego bądźmy ostrożni, dbajmy o swoje dane i nie dajmy się oszukać.
Nie klikajmy w podejrzane linki. Jeśli dostajemy maila z prośbą o zapłatę czy weryfikację danych. Zadzwońmy do danej instytucji żeby potwierdzić jego autentyczność. Nigdy nie podawajmy numerów kart płatniczych czy loginów w odpowiedzi na wiadomości e-mail czy SMS. Lepiej poświęcić kilka minut, niż stracić pieniądze czy dane – apeluje Karolina Małagocka.
Zapraszamy do obejrzenia całej debaty.