50 lat temu rozpoczęła się budowa Huty Katowice. To była największa inwestycja w latach 70. w Polsce. STARE ZDJĘCIA

Z okazji 50-lecia tego wydarzenia na środę, 20 kwietnia, w Pałacu Kultury Zagłębia zaplanowany został jubileuszowy koncert „Miasto hucie – huta miastu”. Na scenie o godzinie 17.00 zobaczymy i posłuchamy orkiestry Sojka Band. Pojawią się także ci, którzy hutę budowali, a także ci, którzy decydowali o tym, jak będzie pracowała i jakie będą jej losy. Będzie to więc okazja do wspólnych rozmów, wspomnień, a także refleksji na temat tego, co właśnie Huta Katowice dała Dąbrowie Górniczej, a czym miasto odwdzięczyło się temu kombinatowi metalurgicznemu.

W budowę Huty Katowice zaangażowało się prawie 50 tysięcy osób, które często przyjechały do Zagłębia z odległych zakątków kraju. W sumie w latach 1972-1976 przez plac budowy przewinęło się ponad sto przedsiębiorstw, zatrudniających kilkadziesiąt tysięcy ludzi.

By wszystko było nowoczesne, wyposażenie i urządzenia płynęły z całego świata. Nie tylko ze Związku Radzieckiego. Aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia pomocnicze i ciężki sprzęt budowlany z USA, urządzenia dla walcowni średniej i dużej, a także aglomerowni i stalowni - z Francji, system komputerowy sterowania wielkiego pieca - ze Szwecji, a wyposażenie laboratoryjne i elektryczne - ze Szwajcarii.

Nie od początku było jednak przesądzone, że „królowa polskich hut” stanie właśnie w dzisiejszym województwie śląskim. Pod uwagę brane były także lokalizacje na Pomorzu i w lubelskim, ale zbyt duże koszty transportu materiałów na plac budowy, a potem gotowych wyrobów, zadecydowały o tym, że wybór padł właśnie na Zagłębie.

W skład huty miały wejść: wydział przygotowania rud i koksu oraz trzy taśmy spiekalnicze o powierzchni 312 metrów kw., wydział wielkich pieców, wyposażony w dwa wielkie piece o objętości po 3200 metrów sześć., wydział stalowni konwertorowej z dwoma konwertorami tlenowymi o pojemności po 300 ton, wydział walcowni półwyrobów, składający się z walcowni zgniatacz i walcowni ciągłej kęsów. Zdolność produkcyjna Huty Katowice miała wynieść 4,5 mln ton stali w skali rocznej oraz 3,8 mln ton półwyrobów walcowanych. Cała budowa miała kosztować 38 miliardów złotych, w tym 3,4 mld zł przeznaczonych zostało na inwestycje towarzyszące całemu przedsięwzięciu. Budowa miała się zakończyć w 54 miesiące tak, by zakład mógł osiągnąć pełną zdolność produkcyjną.

Generalnym wykonawcą całej inwestycji zostało Przedsiębiorstwo Budowy Huty. Projektanci z gliwickiego Biprohutu wzorowali się na hutach radzieckich, ale też włoskich i brytyjskich. Pierwszym dyrektorem Huty Katowice w budowie był Kazimierz Budzyński, a kolejnym Zbigniew Szałajda.

Dzięki budowie huty, 40-tysięczna Dąbrowa Górnicza zamieniła się w ponad 100-tysięczne miasto. Powstały tutaj nowe osiedla, szkoły, przychodnie, sklepy. W 1982 roku miasto liczyło ponad 152 tysiące mieszkańców, dziś jest ich nieco ponad 111 tysięcy.

• wrzesień 1971 - pierwsze decyzje prezydium zarządu PZPR o rozpoczęciu przygotowania inwestycji, która uporządkuje cały krajowy sektor hutnictwa;
• 6-11 grudnia 1971 r. zapada oficjalnie decyzja o budowie między Gołonogiem, Ząbkowicami Będzińskimi, Łośniem i Strzemieszycami największej huty w Polsce;
• 15 kwietnia 1972 - na placu budowy wbita zostaje w ziemię symbolicznie pierwsza łopata. To początek prac budowlano-montażowych zakładu o roboczej nazwie Huta Centrum;
• 1974 - odznaczenie Budowy Huty Katowice Orderem Sztandaru Pracy I klasy;
• 1975 - początek pracy pierwszego wydziału mechaniczno-konstrukcyjnego;
• maj 1976 - utworzono Kombinat Metalurgiczny Huta Katowice, w którego skład oprócz Huty Katowice w budowie weszły również Huta im. Feliksa Dzierżyńskiego w Dąbrowie Górniczej oraz Zakłady Koksownicze im. Powstańców Śląskich w Zdzieszowicach;
• 30 września 1976 - rozruch walcowni półwyrobów;
• 2 grudnia 1976, godz. 7:00 - rozpalenie Wielkiego Pieca nr 1;
• 3 grudnia, godz. 4:20 - pierwszy spust 30 ton surówki z Wielkiego Pieca nr 1;
• 10 grudnia, godz. 21:00 - rozruch stalowni, rozpoczęcie wygrzewania konwertora tlenowego nr 1;
• 11 grudnia, godz. 9:10 - pierwszy wytop 300 ton stali z konwertora tlenowego nr 1.

• 3000 ciężarówek i ponad 200 koparek, zgarniarek i ładowarek pracowało na placu budowy;
• 100 podstawowych przedsiębiorstw budowało nową inwestycję. Były one zgrupowane w 21 zjednoczeń oraz pięć resortów;
• 1,5 miliona metrów sześciennych betonu zostało wyprodukowanych i wylanych podczas stawiania kolejnych konstrukcji i ha;l
• 11 tysięcy kilometrów wyniosła długość kabli i przewodów, które zostały zamontowane na placu budowy i w poszczególnych obiektach Huty Katowice;
• 450 tysięcy ton konstrukcji, maszyn i urządzeń pojawiało się na budowie;
• 142 dostawców z całej Polski dostarczało na plac budowy swoje wyroby, maszyny i urządzenia;
• 40 mostów drogowych można byłoby zbudować z konstrukcji, która wykorzystana została przy budowie hal jednej stalowni;
• 6400 ton surówki miał produkować jeden wielki piec w ciągu doby. Rocznie miała to być wielkość rzędu 2,2 mln ton;
• 500 ton stali na godzinę miał produkować jeden konwertor stalowni;
• 800 ton ważył specjalny wagon wraz z surówką, która przewożona była z wielkich pieców do stalowni;
• 250 metrów wysokości ma komin aglomerowni;
• 98 metrów wysokości ma wielki piec wraz z obudową.