Spis treści
Wszystkie wnioski w programie Czyste Powietrze zostaną rozpatrzone
W ostatnich dniach media informowały, że NFOŚiGW miał wstrzymać przyjmowanie nowych wniosków w programie „Czyste Powietrze” z powodu problemów finansowych w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska. Te fundusze obsługują klientów programu, co spowodowało zatory płatnicze i niepewność wśród beneficjentów.
W piątek NFOŚiGW wydał oświadczenie, w którym zapewnił, że wszystkie wnioski złożone w programie zostaną rozpatrzone. Fundusz pracuje nad reformą programu, która ma na celu zwiększenie jego efektywności oraz eliminację nadużyć. Wyniki konsultacji dotyczących zmian zostaną ogłoszone jeszcze w tym roku, a program będzie kontynuowany na nowych, bardziej przejrzystych zasadach.
NFOŚiGW podkreśla, że głównym celem programu „Czyste Powietrze” jest poprawa jakości powietrza w Polsce. Jednocześnie fundusz chce chronić beneficjentów przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami, aby uniknąć sytuacji, w której Polacy musieliby zwracać dotacje z powodu nadużyć.
W oświadczeniu fundusz zaznaczył, że przejął program od poprzedników z niską efektywnością i dużą liczbą nadużyć. Obecne działania mają na celu poprawę sytuacji, aby program rzeczywiście przynosił korzyści gospodarstwom domowym, obniżając ich rachunki i nie narażając ich na dodatkowe koszty.
Prefinansowanie i planowane zmiany
Wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta zapowiedział reformę programu, która obejmie m.in. zmiany w mechanizmie prefinansowania inwestycji. Od lipca 2022 r. beneficjenci mogą otrzymać do 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji jeszcze przed rozpoczęciem remontu, a resztę po jego zakończeniu. Prefinansowanie jest dostępne dla osób kwalifikujących się do wyższego poziomu dofinansowania.
Bolesta przyznał, że mechanizm ten przyciągnął nieuczciwe firmy, co prowadziło do tzw. rachunków grozy. Wiceminister zapowiedział ograniczenie prefinansowania oraz szybsze rozliczanie inwestycji. Dodatkowo, dla najbardziej potrzebujących beneficjentów planowane jest wprowadzenie operatorów, którzy pomogą w realizacji inwestycji od początku do końca.
Jaka będzie przyszłość programu Czyste Powietrze?
Przedstawiciel MKiŚ poinformował również o planach utworzenia Funduszu Transformacji, który miałby zapewnić stałe finansowanie dla programu "Czyste Powietrze". Bolesta podkreślił, że program jest bardzo popularny i szybko zużywa dostępne środki. Szacuje się, że w 2024 roku na program zostanie wydane około 5 miliardów złotych, jednak konieczne jest znalezienie dodatkowych funduszy.
W marcu 2025 roku resort planuje złożyć wniosek o finansowanie programu z Funduszu Modernizacyjnego na kwotę 10 miliardów złotych. Przy obecnym tempie realizacji programu, te środki zapewnią spokój finansowy na dwa lata, ale w tym czasie konieczne będzie znalezienie długoterminowego źródła finansowania.
Problemy z finansowaniem „Czystego Powietrza” pojawiły się w grudniu ubiegłego roku, kiedy to MKiŚ poinformowało o wstrzymaniu wypłat dla beneficjentów z powodu wyczerpania środków w NFOŚiGW. W styczniu bieżącego roku zaległości sięgały 300 milionów złotych, a na rozpatrzenie czekało 23 tysiące wniosków. Wypłaty wznowiono po przeznaczeniu na program dwóch transz z KPO.
Program „Czyste Powietrze” jest największym przedsięwzięciem antysmogowym w Polsce. Właściciele domów jednorodzinnych mogą otrzymać środki na wymianę nieekologicznych źródeł ciepła oraz na poprawę efektywności energetycznej budynków, m.in. poprzez ich docieplenie.
