Luka podatkowa VAT w Polsce w 2016 r. będzie mniejsza

Polska luka VAT na tle krajów Unii Europejskiej plasuje się nadal powyżej średniej. W porównaniu do krajów regionu jesteśmy w połowie stawki. Wyższa luka VAT jest w Rumunii i Słowacji, niższą mogą się natomiast pochwalić na przykład Czechy czy Węgry.

Eksperci PwC na podstawie pełnych danych rocznych dokonali oszacowania luki VAT w 2015 r. Według tych wyliczeń wynosiła ona 49 mld zł, co stanowi 2,8 proc. PKB. To nieco mniej niż zeszłoroczna prognoza opierająca się na danych za pierwsze półrocze.

Jeśli chodzi o rok 2016, eksperci prognozują, że luka VAT wyniesie ok. 45 mld zł, co stanowi 2,5 proc. PKB. Oznacza to niewielką poprawę w stosunku do poprzedniego roku. Najniższą wartość luka VAT w Polsce odnotowała w 2007 r., kiedy wynosiła 0,6 proc. PKB. Gdyby udało się ten sukces powtórzyć i zredukować wyłudzenia do poziomu z 2007 r., mogłoby to przynieść budżetowi państwa prawie 34 mld zł dodatkowych wpływów rocznie.

Eksperci podkreślają, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy Ministerstwo Finansów podjęło szereg działań, mających na celu ograniczenie wyłudzania VAT w Polsce, czego efektem było wprowadzenie pakietu paliwowego czy regulacji dotyczących JPK, jak również zwiększenie liczby „ukierunkowanych” kontroli podatkowych. Wiele rozwiązań jest także w trakcie procesu legislacyjnego – np. „duża” nowelizacja VAT, która ma wprowadzić m.in. regulacje, zgodnie z którymi będzie możliwe automatyczne wykreślenie podatników VAT.

- Podejmowane działania w celu uszczelnienia systemu VAT są słuszne, nadal pozostaje jednak wiele rzeczy do poprawy. W szczególności należy podjąć działania analityczne poprawiające skuteczność prewencji, tj. opracowanie modeli analitycznych, które w oparciu o dane z JPK oraz dane statystyczne będą umożliwiały typowanie trendów oraz podmiotów, mogących brać udział w procederze wyłudzeń VAT – mówi Tomasz Kassel, partner w dziale prawno-podatkowym PwC.

- Wśród pilnych towarzyszących działań powinna znaleźć się także rewizja celów strategicznych administracji podatkowej oraz celów stawianych jej pracownikom. Ważnym krokiem byłoby też opracowanie planu współpracy resortów sprawiedliwości i finansów w obszarze dostosowania regulacji dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej do ryzyk, związanych z przestępczością podatkową. Wreszcie, równie istotne jest wprowadzenie pakietu ustawodawczego, penalizującego czyny zabronione związane z przestępczością podatkową, zastępującego częściowo niedostosowane do dzisiejszych realiów prawo karne skarbowe oraz zapewnienie skutecznej kampanii społecznej i medialnej, promującej dobrowolne wychodzenie z szarej strefy – dodaje Jan Tokarski, dyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC.