Moda i kryzys klimatyczny. W jaki sposób ubrania przyczyniają się do udziału w niszczeniu naszej planety?

W panelu wzięli udział cenieni i doświadczeni modowi eksperci, styliści, byli redaktorzy magazynu Vogue. Wszyscy zgodnie podkreślili, że sposób w jaki kupujemy i używamy ubrania musi się zmienić, jeśli chcemy ocalić naszą planetę.

Dyskutowano o nadmiernej konsumpcji, wyzysku pracowników, masowej produkcji ubrań, darmowych zwrotach, wyrzucaniu przedmiotów po bardzo krótkim czasie użytkowania. Podczas dyskusji w Glasgow na Ovo Extreme Hangout, imprezie towarzyszącej COP 26 na promie Renfrew, wszyscy eksperci potępili kulturę szybkiej mody jako niezdrową dla środowiska i wykorzystującą tanią, głównie zagraniczną siłę roboczą.

„Moda jest niewątpliwie toksyczna dla planety” – powiedziała stylistka Mary Fellows. Dodała, że aby zapewnić lepszą praktykę niezbędne są odpowiednie przepisy prawne. „Niektóre towary oznaczone jako włókno naturalne są prawdopodobnie wynikiem wylesiania. W Ghanie gniją góry śmierdzących ubrań, które Zachód wyrzucił, myśląc, że jest poddawany recyklingowi” – podkreślała.

Eksperci rozmawiali o przemyśle futrzarskim, który wciąż jest bardzo popularny. Dr Naomi Bailey-Cooper, pracownik naukowy British Fashion Council zaznaczyła, że futra syntetyczne są wytwarzane z petrochemikaliów, więc nawet jeśli do ich powstania nie zabija się zwierząt, to wciąż nie jest to idealne rozwiązanie.

Wśród poruszonych tematów znalazł się również brak zrównoważonej produkcji, miliony ubrań lądujących na wysypiskach śmieci, recykling i naprawa starych ubrań z których można wyczarować coś nowego i potrzeba zmniejszenia ilości produkowanej odzieży.
Wpływ przemysłu modowego na kryzys klimatyczny

Faktem jest, że przemysł modowy wyrzuca do atmosfery aż 1,2 miliarda ton dwutlenku węgla rocznie. To więcej niż przemysł morski i lotniczy. Łącznie. Jak podaje Światowe Forum Ekonomiczne w swoim raporcie z 2021 roku, moda i jej łańcuch dostaw to trzeci największy truciciel na świecie. Emituje ona aż 5% światowych emisji gazów cieplarnianych.

Około 2/3 śladu węglowego pochodzi z produkcji włókien. Aż 65% odzieży ogółem produkowanych jest z włókien syntetycznych, które są nieodnawialne, a w dodatku pochodzą z ropy naftowej. Do produkcji tych włókien (głównie poliester i nylon) zużywa się ponad 300 milionów baryłek ropy naftowej rocznie!

Pod koniec 2018 roku sektor mody stworzył „Kartę działań przemysłu modowego na rzecz klimatu”. Zgodnie z 16 głównymi celami, wiodące marki modowe, sprzedawcy oraz firmy dostawcze i transportowe zgodziły się na uwzględnienie wpływu ich całkowitej działalności na klimat.

„Czy tego chcemy, czy nie - moda ma znaczenie. Ma ogromny ślad węglowy, zarówno w produkcji, jak i całym łańcuchu dostaw” – mówił wówczas Martin Frick, starszy dyrektor ds. polityki UN Climate Change.

Wśród wyznaczonych celów, głównym jest wdrożenie zasad porozumienia paryskiego, a co za tym idzie, osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Innym celem jest wycofywanie opalanych węglem pieców i innych węglowych źródeł ciepła w samych spółkach i u bezpośrednich dostawców od 2025 roku.

Znane marki już wdrażają podjęte cele. H&M opracowuje plan, aby do 2040 r. opierać się w 100% na energii odnawialnej. Primark zobowiązuje się do ograniczania emisji w całym swoim łańcuchu wartości, w tym emisji wykraczających poza jego własną działalność, czyli “emisji z obszaru 3”, które stanowią zdecydowaną większość śladu węglowego firmy. Pierwszym polskim sygnatariuszem Karty jest Grupa CCC. Powstają nowe inicjatywy, np. Green Fashion Week oraz X-Ray Fashion, dzięki którym światowi projektanci pokazują sposób w jaki zmierzają ku zrównoważonej modzie.

Aby moda była bardziej zrównoważona, pracować nad tym muszą nie tylko marki ale również konsumenci. A ich świadomość stale rośnie i za tą świadomością muszą podążać modowe korporacje.

Coraz więcej zwolenników zdobywają tkaniny ekologiczne, czyli produkowane z przyjaznych środowisku materiałów, powstające przy zachowaniu zasad Fair Trade. Wśród eko tkanin znajduje się organiczna bawełna (nawadniana za pomocą deszczówki), len, konopie, ekologiczna wełna czy bambus.

Popularny i modny w modowym świecie staje się upcykling czyli wykorzystanie istniejących produktów do stworzenia czegoś całkiem nowego. Nasze babcie czy nawet mamy potrafiły ze starych sukienek, bluzek i spódnic stworzyć całkiem nowe ubranie. Wracamy do tego trendu. Jeśli brakuje nam zdolności manualnych zawsze możemy znaleźć w swojej okolicy krawcową, która nie będzie miała problemu z przerobieniem starej spódnicy na bluzkę, a za dużej koszulki w ciekawą sukienkę.

Słyszeliście kiedyś termin „slow fashion”? To nic innego jak ograniczenie nadmiernego kupowania ubrań. Chodzi o opanowanie bezmyślnego i nieprzemyślanego wyposażania garderoby. Warto zadać sobie pytanie ile mamy w szafie ubrań, które założyliśmy tylko raz albo nawet wcale? Czy na pewno potrzebna jest nam kolejna bluzka, sukienka, torebka? Czy nowe ubrania są nam w ogóle potrzebne?

Ekologiczna, zrównoważona moda to również certyfikaty, które są świadectwem, że dana firma spełnia określone kryteria. Warto przed zakupem sprawdzić zarówno stronę internetową danej firmy jak również poszukać informacji o certyfikatach na metkach poszczególnych ubrań.

• Global Organic Textile Standard (GOTS) – kupując ubrania marek z tym certyfikatem możemy mieć pewność, że ich produkty są wytwarzane co najmniej w 70% z włókien organicznych. Wydany certyfikat jest regularnie weryfikowany, więc jest on gwarancją jakości.
• EU Ecolabel – jest to atest wydawany przez Komisję Europejską. Analizuje on wszystkie etapy obiegu produktów od procesu ich pozyskiwania po utylizację odpadów.
• Organic Content Standard – jeśli firma posiada ten certyfikat, oznacza to, że ich ubrania oraz dodatki zostały wyprodukowane z materiałów co najmniej w 95% powstałych z organicznych włókien.

Certyfikatów i oznaczeń jest oczywiście o wiele więcej. Warto szukać również, m.in. Global Recycled Standard, Organic Cotton czy Fairtrade Certified Cotton.

Coraz więcej marek zwraca swoją uwagę ku zrównoważonej modzie i udowadnia, że moda może iść w parze z ekologią, nie zmieniając atrakcyjności ich produktów.

Wśród prekursorek tego trendu znajduje się chociażby Stella McCartney, założycielka jednego z największych brytyjskich domów mody. Nikt nie pomyślałby również wcześniej, że na tej liście znajdzie się marka Burberry, która w 2018 spaliła warte 28,5 miliona funtów ubrania, dodatki i perfumy. Wszystko po to aby nie sprzedać swoich produktów po zaniżonej cenie. W 2019 roku Burberry zmieniło strategię. Firma oddaje niesprzedane ubrania do recyklingu, zrezygnowała z naturalnych futer, powołała oddział, który pracuje nad wynalezieniem innowacyjnych tkanin, a w planach marki do 2025 roku jest wymiana wszystkich wieszaków, opakowań i reklamówek na bardziej ekologiczne.

Jack Wolfskin, marka, którą znają przede wszyscy podróżnicy i miłośnicy eksplorowania natury w całości usunęła ze swojej produkcji nieorganiczną bawełnę. Skupiają się również w dużej mierze na pozyskiwaniu tkanin z recyklingu.

Wśród polskich, ekologicznych marek znaleźć można Elementy, Roe&Joe, MINOU Cashmere czy NAGO.store. I chociaż przemysł modowy ma sobie wciąż bardzo wiele do zarzucenia coraz głośniej mówi się o negatywnym wpływie branży na klimat. A co za tym idzie, coraz więcej marek podejmuje rękawicę i zaczyna wspierać nierówną walkę przeciwko klimatycznemu kryzysowi.