Strefa Czystego Transportu w Warszawie. Nowe zasady wjazdu do stolicy od 1 lipca 2024

Strefa czystego transportu (SCT) to wydzielony, odpowiednio oznakowany obszar, obejmujący drogi, po których mogą poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające odpowiednie normy emisji spalin. To stosowany w Europie od lat sposób na poprawę jakości powietrza w miastach oraz dbania o zdrowie ich mieszkańców i mieszkanek. W Warszawie SCT zacznie obowiązywać od 1 lipca2024 roku.

SCT obejmuje obejmie obszar całego Śródmieścia i fragmenty dzielnic centralnych. Jej granica będzie przebiegać:

• aleją Prymasa Tysiąclecia – od Alej Jerozolimskich do styku z linią kolejową nr 20 w rejonie ul. Czorsztyńskiej;
• liniami kolejowymi nr 20, 501, 9 i 7;
• ulicą Wiatraczną;
• aleją Stanów Zjednoczonych;
• mostem Łazienkowskim;
• aleją Armii Ludowej;
• ulicą Wawelską;
• ulicą Kopińską od ul. Wawelskiej do ulicy ppłk. M. Sokołowskiego „Grzymały”;
• ulicą ppłk. M. Sokołowskiego „Grzymały”;
• Alejami Jerozolimskimi od ul. ppłk. M. Sokołowskiego „Grzymały” do alei Prymasa Tysiąclecia.

Łącznie SCT obejmie obszar 37 km kw., czyli 7 proc. powierzchni stolicy. Ulice graniczne znajdują się się poza strefą czystego transportu.Na granicach strefy umieszczone zostaną specjalne znaki drogowe.

Aby wjechać do warszawskiej SCT na pierwszym etapie od 1 lipca 2024 roku, kierowca będzie musiał prowadzić samochód benzynowy spełniający co najmniej normę Euro 2 (z rocznika 1997 lub nowszy) lub samochód z silnikiem Diesla spełniający co najmniej normę Euro 4 (z rocznika 2005 lub nowszy).

Jeśli pozyskane na temat samochodu dane z centralnej ewidencji pojazdów będą niewystarczające, kierowca będzie musiał umieścić wydaną przez miasto nalepkę na szybie, informującą o roczniku produkcji i paliwie, jakim zasilany jest silnik.

Prawo wjazdu do strefy czystego transportu będzie egzekwowane przez policję i straż miejską podczas wyrywkowych kontroli. Ich forma nie będzie różnić się od kontroli innych znanych kierowcom przepisów drogowych. Sprawdzać się będzie, czy samochód spełnia wymagania strefy – rocznik produkcji lub odpowiednie normy emisyjne (Euro). Do kontroli będzie wykorzystywany także system wideodetekcji.

Zarząd Dróg Miejskich wyposażył straż miejską w mobilny punkt kontroli – to jest taka specjalna kamera na pałąku skanująca tablice rejestracyjne samochodów, które są mniej więcej 200–300 m przed nią. Automatycznie strażnicy miejscy na laptopie w radiowozie mają podgląd na tablice rejestracyjne aut, które wjeżdżają do strefy czystego transportu, i widzą, który samochód może, a który nie może tego zrobić.

Następnie strażnicy miejscy będą zatrzymywać tylko wytypowane przez kamerę auta. ZDM podkreśla, że to jedyny taki nowoczesny system kontroli, który w przyszłości ma być rozbudowywany.

Brak zastosowania się do wymogów SCT będzie traktowany jak wykroczenie drogowe, za które można otrzymać mandat w wysokości 500 zł. Zasady SCT są jednakowe dla osób regularnie przyjeżdżających do Warszawy, jak i innych osób, w tym turystów

Na stronie ZDM https://zdm.waw.pl/sprawy/strefa-czystego-transportu/ jest zakładka „Sprawdź swój pojazd”. Można tam dowiedzieć się, czy pojazd może wjechać do strefy.

W razie odmowy można starać się o wyłączenie. Osoby fizyczne, czyli mieszkańcy, muszą spełnić wymogi – mieszkać i rozliczać podatki w Warszawie, być seniorem, mieć europejską kartę parkingową, otrzymać wyłączenie dla pojazdu specjalnego lub historycznego. O wyłączenie mogą też się starać firmy mające siedzibę lub rozliczające podatki w Warszawie, mają kartę europejską lub samochód specjalny albo historyczny.

Osoby zamieszkałe w Warszawie i płacące podatki w stolicy zwolnione będą ze spełniania wymagań strefy w dwóch pierwszych etapach jej wprowadzania. Reguły SCT dotyczyć ich będą dopiero od stycznia 2028 r. – wówczas nie będą mogli poruszać się po strefie pojazdem z silnikiem Diesla starszym niż 14 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 23 lata.

Ten wyjątek ma zastosowanie w przypadku osób, które przed 1 stycznia 2024 r. były właścicielami swoich pojazdów.

Wprowadzony zostanie również dodatkowy wyjątek dla seniorów (osób, które do końca 2023 r. ukończyły 70 lat), o ile przed 1 stycznia 2024 r. były właścicielami swoich pojazdów.

Od wymogów przewidziane są dodatkowe wyjątki. Dotyczą wyłączeń ustawowych: dla służb, pojazdów, którymi poruszają się osoby z niepełnosprawnością czy też np. dla autobusów szkolnych. Po strefie poruszać się mogą pojazdy zabytkowe i historyczne, a także specjalne jak karawan czy pomoc drogowa.

ZOBACZ TAKŻE: Czy pijany rowerzysta straci prawo jazdy na samochód?

Gmina może zezwolić na okazjonalny wjazd do strefy – do wykorzystania przez cztery dni w roku.

Wnioski można składać przez internet. Po spełnieniu wymagań dostaje się wirtualne wyłączenie i potwierdzenie posiadania uprawnienia do wjazdu do SCT.

Na część samochodów będzie można uzyskać wyłączenie spod zasad Strefy - po ich zgłoszeniu i przedstawieniu odpowiednich dokumentów numery rejestracyjne tych pojazdów zostaną zapisane, jako oznaczenia pojazdów dopuszczonych do poruszania się po Strefie i uprawnionych do pozyskania nalepki.

O ile konieczność posiadania nalepki jest zapisana w ustawie, to za jej brak, nie ma mandatu.

Choć wprowadzenie Stref Czystego Transportu wywołało wiele kontrowersji i wielu Polaków było sceptycznych, różne badania pokazują, że większość z nas popiera ten pomysł. Według władz Warszawy niemal 70% dorosłych mieszkańców miasta jest pozytywnie nastawionych do zmian. W Krakowie z kolei, według niezależnego badania przeprowadzonego przez Research Collective dla Clean Air Fund. poparcie dla utworzenia SCT jest nieco niższe, ale wciąż popiera je ponad połowa respondentów (54 proc.).