Spis treści
Bezpieczeństwo dziś należy rozumieć jako dywersyfikację i zabezpieczenie łańcucha dostaw surowców
Spór handlowy Stanów Zjednoczonych z Chinami doprowadził do zmiany funkcjonowania łańcuchów dostaw w sektorach objętych dodatkowymi cłami. Następnie pandemia COVID-19 zachwiała stabilnością sieci produkcyjnej – lockdowny powodowały opóźnienia dostaw i niedobory produktów. Później z kolei za ożywieniem gospodarczym nie nadążył transport morski, którego ceny wzrosły nawet 10-krotnie. Wreszcie rosyjska agresja na Ukrainę sprawiła, że w kalkulacji inwestorów dużo większe znaczenie zaczęło odgrywać bezpieczeństwo polityczne i ekonomiczne.
– Świat jest niespokojny. Wystarczy spojrzeć na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą, w Afryce, Azji, na Pacyfiku. To są wyzwania nie tylko dla Europy, ale i dla Polski. Już covid pokazał, jak kruche są nasze łańcuchy dostaw. Zasadne jest pytanie, skąd weźmiemy amunicję, jeśli dojdzie do pełnoskalowej wojny. Niezależnie od tego, co się wydarzy, mamy obowiązek przygotowania obrony suwerenności – podkreśla generał Waldemar Skrzypczak.
Polska gospodarka opiera się na surowcach z zagranicy. Blisko połowa ropy naftowej pochodzi z Arabii Saudyjskiej, 100 procent metali ziem rzadkich z Chin i Afryki. Ponad 80 proc. podstawowych składników leków wytwarzane jest w Chinach. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której tych surowców zabraknie.
– Całe nieszczęście współczesnego świata polega na tym, że najważniejsze zasoby surowcowe pochodzą z państw o reżimach niedemokratycznych. Europa musi zrozumieć, że nie może oddawać całej produkcji komponentów w ich ręce. Musi godzić się na wyższe koszty pracy i utrzymywać produkcję u siebie. Tylko tak zapewni sobie stabilność, bo dziś dywersyfikacja jest kluczem do niezależności – zauważa profesor Paulina Polko.
Strategią Polski jest obrona kolektywna oparta na członkostwie w pakcie północnoatlantyckim NATO
Strategią Polski jest obrona kolektywna oparta na członkostwie w pakcie północnoatlantyckim. Udział w NATO wcale jednak nie wyklucza budowy własnego potencjału obronnego. Musimy konsekwentnie wzmacniać poszczególne rodzaje sił zbrojnych.
– Do tej pory robiliśmy to wyrywkowo. W czasie wojny w Afganistanie mówiliśmy o śmigłowcach, a żądania produkcji czołgów były wyśmiewane. Dziś okazało się, że czołgi i konwencjonalne metody walki decydują o przebiegu wojny w Ukrainie. System obrony przeciwrakietowej, a nawet tak prosta rzecz, jak logistyka. Po 25 latach w NATO nadal nie mamy zbudowanego systemu zapewniającego dostawy paliw i surowców dla armii natowskiej, jeśli będzie u nas stacjonować – mówi profesor Polko.
Wartość obrony kolektywnej podkreśla także Kevin Allen, przedstawiciel Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców w Polsce.
– ONZ jest gwarancją bezpieczeństwa, ale musimy pamiętać, że gdy jeden z członków rady bezpieczeństwa ONZ naruszył integralność Ukrainy, doprowadziło to do załamania stosunków międzynarodowych. Jako były żołnierz piechoty morskiej USA, a później finansista, mogę poświadczyć, że sztuką utrzymania pokoju jest zapanowanie nad chaosem, także w znaczeniu gospodarczym – mówi Kevin Allen.
Jednym z największych wyzwań dzisiejszych czasów staje się polityka migracyjna. Eksperci podkreślają, że powinniśmy przede wszystkim zadbać o to, aby przyjeżdżali do nas pracownicy z innych krajów i żeby to były osoby wiarygodne, które nie stwarzają ryzyka pod względem bezpieczeństwa. Nie wolno oczywiście zapominać o pomocy humanitarnej.
– Z jednej strony mamy do czynienia z łamaniem praw cywili zmuszanych do ucieczki i naruszaniem konwencji genewskiej, która ustaliła zasady współżycia po II wojnie światowej. Pomoc humanitarna nie podlega więc dyskusji. Z drugiej strony dzisiejsza sytuacja pokazuje też, jak ważne jest wprowadzanie uchodźców do gospodarki, a jednocześnie zabezpieczanie granic wewnętrznych przed przenikaniem nielegalnych grup czy wręcz przestępców – dodaje Allen.
Obrona cywilna powinna być ważnym elementem krajowego bezpieczeństwa
Kolejnym elementem krajowego bezpieczeństwa jest budowanie odporności społeczeństwa, czyli gotowości reagowania na zagrożenia. Marszałek województwa śląskiego Wojciech Saługa podkreśla rolę „tarczy obywatelskiej”.
– Nie zadbaliśmy do tej pory o obronę cywilną w Polsce, a wszystkie dotychczasowe kryzysy, jak np. klęski żywiołowe, pokazały, jak ważna jest dobra organizacja. W niesieniu pomocy nie można polegać wyłącznie na spontanicznej i powszechnej chęci działania. Prosty przykład: jeśli dziś usłyszymy syrenę alarmową, nie będziemy wiedzieli, co to oznacza. A powinniśmy mieć wyćwiczone mechanizmy zachowań. Ale musimy też wiedzieć, kto w sytuacji zagrożenia organizuję opiekę medyczną, kto zadba o dostawy żywności. Nie możemy trwać w letargu, musimy być zorganizowani i poinformowani. Wierzę, że wydarzenia światowe pójdą w dobrą stronę, ale zadaniem samorządów jest przygotować się na każdy kryzys – dodaje Wojciech Saługa.
– Samorządy także są odpowiedzialne za reagowanie na zagrożenie, dlatego musimy zbudować nowy system ochrony ludności i przekształcić go w obronę cywilną – zapewnia Saługa.
