600 miliardów na rozwój. Podsumowanie działań Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) w minionym roku skupiło się na kilku kluczowych zadaniach, które miały istotny wpływ na rozwój kraju. Jednym z najważniejszych osiągnięć było odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz polityki spójności, co pozwoliło na uruchomienie inwestycji o wartości blisko 600 mld zł.

Polska złożyła do Komisji Europejskiej pierwsze trzy wnioski o płatność z KPO na łączną kwotę ponad 67 mld zł. Z tej sumy, 27 mld zł już pracuje na rzecz rozwoju polskiej gospodarki, a kolejne 40 mld zł ma trafić do Polski jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia.

Fundusze te są przeznaczone na kluczowe inwestycje, takie jak modernizacja sieci energetycznych, budowa elektrowni wiatrowych na Bałtyku, czy rozwój edukacji cyfrowej.

W ramach rewizji KPO, MFiPR dokonało analizy priorytetów inwestycyjnych, co zaowocowało kilkoma istotnymi zmianami. Wynegocjowano z Komisją Europejską usunięcie podatku od samochodów spalinowych, wprowadzając w jego miejsce system dopłat do samochodów elektrycznych. Dodatkowo zwiększono środki na bezpieczeństwo żywnościowe oraz podwojono finansowanie szpitali powiatowych.

Najważniejsze, wynegocjowane z Komisją Europejską zmiany, to: usunięcie podatku od samochodów spalinowych i wprowadzenie w jego miejsce systemu dopłat do samochodów elektrycznych, które są częścią sprawiedliwej społecznie transformacji.

Dzięki pozytywnej opinii Komisji Europejskiej dotyczącej spełnienia przez Polskę warunków podstawowych, kraj zaczął w pełni korzystać z puli ponad 76,5 mld euro z funduszy polityki spójności.

Środki te są przeznaczone na rozwój społeczno-gospodarczy polskich regionów oraz wzmacnianie innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw. Do tej pory, w ramach perspektywy finansowej 2021-2027, Polska przesłała do Komisji Europejskiej wnioski o płatność na kwotę 14,2 mld zł, z czego zrefundowano ponad 8,7 mld zł.

Pieniądze z tego źródła wspierają inwestycje w infrastrukturę drogową, kolejową oraz opiekę zdrowotną.

Przyjęcie Polskiego Aktu o Dostępności to kolejny krok w kierunku budowania dostępnego społeczeństwa obywatelskiego. Ustawa, która wejdzie w życie w 2025 roku, ma na celu wspieranie osób z niepełnosprawnościami poprzez zapewnienie im swobodnego dostępu do miejsc publicznych oraz dóbr i usług.

Przepisy ustawy, która wejdzie w życie 28 czerwca 2025 r., stanowią kamień milowy na drodze do budowania dostępnego, niewykluczającego nikogo, społeczeństwa obywatelskiego.

Pod koniec maja, Komitet Koordynacyjny ds. Polityki Rozwoju zaopiniował projekt Koncepcji Rozwoju Kraju 2050. Dokument ten wyznacza kierunki rozwoju Polski do 2035 roku, obejmując cele takie jak łagodzenie zmian demograficznych, tworzenie warunków dla konkurencyjnej gospodarki oraz wzmocnienie bezpieczeństwa państwa. Obecnie trwają prace nad uszczegółowieniem tych celów, w których uczestniczą przedstawiciele różnych resortów oraz samorządowcy z całej Polski. Dokument ma zostać przygotowany w pierwszej połowie 2025 roku.

Ministerstwo przygotowało „Rządowy program rozwoju północno-wschodnich obszarów przygranicznych na lata 2024-2030”, który obejmuje 21 powiatów z czterech województw. Program ten ma na celu poprawę infrastruktury drogowej, rozwój turystyki oraz ochronę środowiska.

Program obejmuje cztery podstawowe działania, na które można otrzymać finansowe wsparcie: poprawa transportowej infrastruktury drogowej oraz bezpieczeństwa drogowego; rozwój zielonej i niebieskiej infrastruktury dla ochrony środowiska naturalnego; stworzenie warunków do rozwoju zrównoważonej turystyki; poprawa stanu infrastruktury edukacyjnej, zdrowotnej i społecznej.

MFiPR pracuje nad planem społeczno-klimatycznym, który ma wspierać sprawiedliwą transformację energetyczną w Polsce. Plan ten, z budżetem ok. 65 mld zł, będzie realizowany w latach 2026-2032 i obejmie inwestycje niezbędne do osiągnięcia celów klimatycznych.

Prace nad planem rozpoczęły się od diagnozy wyzwań i analizy potrzeb inwestycyjnych, angażując szerokie grono organizacji pozarządowych i branżowych. Projekt planu zostanie poddany konsultacjom publicznym w 2025 roku.

W wyniku kontroli wykazano liczne nieprawidłowości w Krajowym Zasobie Nieruchomości, co doprowadziło do odwołania całego kierownictwa tej instytucji. Nowy zarząd złożył zawiadomienia do prokuratury na nieprawidłowości ujawnione w działaniach Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych.

Wprowadzono też szereg zmian organizacyjnych, w tym m. in. zredukowano koszty usług (wynajem samochodów, usługi prawnicze, cateringowe, marketingowe).

To było jednym z priorytetów rządu. Ocena jej działalności wykazała nieprawidłowości w wydatkowaniu środków publicznych oraz brak znaczących efektów działalności. Zadania Fundacji zostaną przeniesione do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, co ma zwiększyć efektywność wsparcia przedsiębiorstw.

Efektem ustawy, która została podpisana przez prezydenta RP i opublikowana 11 grudnia 2024 r., będzie oszczędność funduszy publicznych i zwiększenie efektywności wsparcia przedsiębiorstw.