Budżet państwa 2024: rosnące dochody, większe wydatki i deficyt

W okresie styczeń–wrzesień 2024 r. dochody budżetu państwa wyniosły 460,2 mld zł, co oznacza wzrost o 42,2 mld zł w porównaniu z rokiem ubiegłym. Głównymi źródłami były:

• Podatek VAT: 217,2 mld zł (wzrost o 36,0 mld zł, 19,9%),
• Podatek PIT: 68,4 mld zł (wzrost o 12,3 mld zł, 22,0%),
• Podatek akcyzowy: 65,8 mld zł (wzrost o 4,2 mld zł, 6,8%).

Jednak dochody z podatku CIT wyniosły 45,2 mld zł, co było o 9,0 mld zł mniej niż w poprzednim roku. Na tę sytuację wpłynęły różne terminy rozliczenia CIT oraz zmiany w systemie zwrotów podatkowych.

Wydatki budżetowe w analizowanym okresie wyniosły 567,5 mld zł, co oznacza wzrost o 114,8 mld zł w porównaniu z rokiem 2023. Najwyższe wydatki odnotowano w:

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych: 124,7 mld zł (wzrost o 52,2 mld zł),
• Subwencje ogólne dla JST: 96,1 mld zł,
• Obrona Narodowa: 66,2 mld zł,
• Obsługa długu Skarbu Państwa: 39,6 mld zł.

Wzrost wydatków w ZUS wynikał m.in. z programu „Rodzina 800+” oraz wypłat trzynastych i czternastych emerytur.

Deficyt budżetowy w okresie styczeń–wrzesień 2024 r. wyniósł 107,3 mld zł, co stanowi 58,3% planu rocznego. Wzrost deficytu spowodowany jest wyższymi wydatkami związanymi m.in. z programami socjalnymi oraz zwiększonymi nakładami na obronność.

Porównując wykonanie wydatków w okresie styczeń–wrzesień 2024 r. z analogicznym okresem w 2023 r., zauważalny jest wyraźny wzrost w kilku kluczowych częściach budżetu:

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych: Wydatki wzrosły o 52,2 mld zł, głównie w związku z podniesieniem świadczenia „Rodzina 800+” oraz wypłatami trzynastej i czternastej emerytury.
• Subwencje ogólne dla JST: Wzrost o 17,5 mld zł, wynikający z podwyżek wynagrodzeń nauczycieli oraz wprowadzenia części rozwojowej subwencji.
• Budżety wojewodów: Wzrost o 8,0 mld zł, spowodowany m.in. zwiększonymi wydatkami na świadczenia rodzinne i edukację oraz wsparciem po powodzi.

Budżet obronny również odnotował wzrost o 6,5 mld zł, głównie z tytułu zakupu sprzętu wojskowego i wsparcia sił zbrojnych. Obsługa długu Skarbu Państwa kosztowała więcej o 1,7 mld zł w porównaniu do roku poprzedniego, co wynika ze wzrostu poziomu zadłużenia.

Wydatki na środki własne UE wzrosły o 1,6 mld zł, głównie z powodu rozliczenia niedopłaty do budżetu UE z poprzednich lat. W związku z powodziami na południu Polski utworzono również nową rezerwę celową, przeznaczoną na pomoc dla poszkodowanych rodzin, co pokazuje elastyczność budżetu w reagowaniu na sytuacje kryzysowe.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!