Dodatki do emerytur i rent dla seniorów w 2023. Te świadczenia warto znać! Komu przysługują zasiłki i dodatki oraz ile wynoszą?

Poza emeryturami, również trzynastymi i czternastymi, rentami oraz coroczną waloryzacją seniorzy mogą liczyć na różne formy wsparcia. O jakich dodatkach mowa?

• Dodatek pielęgnacyjny – jest to świadczenie, które przysługuje seniorom powyżej 75 lat lub tym, którzy są całkowicie niezdolni do pracy i samodzielnej egzystencji. Muszą mieć oni przyznane prawo do renty lub emerytury. Dodatek pielęgnacyjny każdego roku jest waloryzowany. Od marca 2023 r. prawdopodobnie wzrośnie do 294,39 zł.
• Zasiłek pielęgnacyjny – przysługuje osobom, które ukończyły 75 lat. Ma pomóc w częściowym pokryciu kosztów wynikających z konieczności zapewnienia opieki osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji. Jego kwota w 2023 roku to 215,84 zł.
• Dodatek osłonowy – przysługuje po złożeniu wniosku i spełnieniu kryterium dochodowego. Osoby samotne mogą liczyć na pomoc w wysokości 400 zł w skali roku, gospodarstwa domowe składające się od 2 do 3 osób – 600 zł, gospodarstwa, w których jest 4-5 osób otrzymają 850 zł, a większe rodziny – 1150 zł. 13. oraz 14. emerytura nie są brane pod uwagę przy wyliczaniu kryterium dochodowego, a jest to: 2100 zł brutto w przypadku osób samotnych i 1500 zł brutto dla osób posiadających rodzinę.
• Świadczenie dla wdowy lub wdowca – po śmierci osoby pobierającej emeryturę, rodzina może otrzymać ostatnią emeryturę w postaci świadczenia niezrealizowanego, jeśli pieniądze nie zostały wcześniej wypłacone. Dotyczy to świadczenia podstawowego, nie wlicza się w to np. tzw. trzynastki.
• Zasiłek celowy – przyznawany osobom, które nie mają wystarczających środków na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, takich jak opłaty na żywność, leki, opał, odzież, naprawienie drobnych usterek w mieszkaniu czy organizację pogrzebu. W 2022 roku wynosi maksymalnie 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej lub 600 zł dla osoby w rodzinie. Zazwyczaj jest to świadczenie jednorazowe.
• Dodatek kombatancki – mogą na niego liczyć seniorzy, którzy pobierają emeryturę lub rentę i posiadają tytuł kombatanta. Tytuł taki przysługuje osobom, które brały udział w wojnach, powstaniach czy wchodziły w skład formacji wojskowych walczących o niepodległość RP. Dodatek kombatancki po 1 marca 2023 wzrośnie do 291,83 złotych.
• Dodatek za tajne nauczanie – przysługuje osobom, które były nauczycielami i spełnią jeden z warunków: podczas II wojny światowej, w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie lub przed 1 września 1939 nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej lub Wolnego Miasta Gdańska. W 2023 roku wynosi 256,44 zł.
• Zwolnienie od opłat abonamentowych – przysługuje m.in. osobom, które ukończyły 75 lat, osobom zaliczonym do I grupy inwalidzkiej, kombatantom będącym inwalidami wojennymi lub wojskowymi, tym, którzy ukończyli 60 lat i mają prawo do emerytury, a wysokość emerytury nie przekracza kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
• Ulgi komunikacyjne – seniorzy, którzy ukończyli 60 lat, PKP Intercity S.A. oferuje „Bilet dla seniora”. Ulga wynosi 30 proc. i obowiązuje we wszystkich kategoriach pociągów spółki PKP IC w pierwszej i drugiej klasie. Emeryci i renciści oraz ich współmałżonkowie, na których pobierane są zasiłki rodzinne, dwa razy w roku mają prawo skorzystać z ulgi 37% ustawowej na przejazd wszystkimi kategoriami pociągów w komunikacji krajowej. W środkach komunikacji miejskiej, prawo seniorów do ulgi lub zwolnienia od opłat uzależnione jest od władz poszczególnych miast.

Jest to świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Aby je otrzymać, trzeba być obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadać prawo pobytu/przebywać legalnie na terytorium Polski. Niezdolność do samodzielnej egzystencji musi zostać stwierdzona odpowiednim orzeczeniem, m.in. o całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji.

500 zł miesięcznie otrzymają osoby, które nie są uprawnione do emerytury ani renty i nie mają prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych. Osoby powyżej 75 lat stanowią 43 procent pobierających to świadczenie.

W jaki sposób emeryt może ubiegać się o 500 plus? Należy złożyć wniosek do ZUS drogą internetową lub bezpośrednio w urzędzie, w każdej placówce. Może to zrobić osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik bądź opiekun faktyczny. Próg dochodowy dla 500 plus dla seniora od 1 marca 2023 r. wzrośnie do 2157,80 zł.

Zobacz: Dodatki dla seniorów w 2023 roku

Jest to nowe świadczenie, wypłacane dla seniorów strażaków ochotników i ratowników górskich. Dodatek jest dożywotni, bez względu na wysokość pobieranej emerytury. Świadczenie ratownicze wypłacane jest po złożeniu odpowiedniego wniosku do Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji co miesiąc do 15. dnia każdego miesiąca kalendarzowego. Od 1 marca 2023 dodatek ratowniczy wzrośnie do kwoty ok. 230 zł.

Warunkiem przyznania comiesięcznego świadczenia jest:

• w przypadku mężczyzn – ukończone 65 lat i czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych przez co najmniej 25 lat;
• w przypadku kobiet – ukończone 60 lat i czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych przez co najmniej 20 lat.