Finansowanie zielonych technologii i transformacji energetycznej. Ile pieniędzy potrzebnych jest na konkretne inwestycje?

Temat podjął Wojciech Racięcki, dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR, który wyjaśnił, że od 2019 roku powstaje projekt domu, w którym znajdziemy wodę z deszczówki, własną oczyszczalnię ścieków, jest zbudowany z materiałów z recyclingu i ma niski ślad węglowy, a do tego produkuje więcej energii, niż potrzebują jego mieszkańcy.

- Zielona transformacja w Polsce jest obecnie bardzo duża. W tym temacie nie sposób nie mówić o innowacjach, które są kluczem do sukcesu. Ważna jest jednak ich odpowiednia selekcja i wybór wykonawców. Nowoczesne technologie są w stanie zapewnić, że przez całą zimę dom będzie w stanie zachować komfort cieplny bez użycia energii elektrycznej i bez spalania czegokolwiek – dodał Racięcki.

Przy okazji Marta Babicz, dyrektor Departamentu Funduszy Zewnętrznych NFOŚiGW, powiedziała wyraźnie, że Polski nie stać na to, żeby nie inwestować w zielone technologie. Są to jednak bardzo wysokie kwoty, nie zmienia to faktu, że kolejna dekada będzie czasem dla klimatu. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska mówi o liczbach rzędu 180 mld złotych na wspomniane cele.

- Dzisiaj to Unia Europejska bardzo często przygląda się naszym polskim działaniom, takim jak program “Czyste Powietrze” czy programy na rzecz termomodernizacji budynków i przenosi je do ogólnounijnych strategii – zaznaczyła Babicz.

Przykładem takiego działania jest unijna strategia renowacji, która jest jednym z priorytetów obecnej Komisji Europejskiej. „Ciężko o inne państwo członkowskie, które inwestuje tyle w termomodernizację budynków, czy to jednorodzinnych, wielorodzinnych czy też publicznych. Moim zdaniem mamy dziś równowagę: tyle samo Unia czerpie z naszych doświadczeń co my z jej legalizacji i środków” – dodała ekspertka.

Podczas debaty padły konkretne kwoty. Joanna Smolik, dyrektor Departamentu Relacji Strategicznych BGK, wymieniła:

• planowany projekt rozwoju morskich farm wiatrowych (konkretnie pierwsza faza, czyli to, co zostanie zrealizowane do 2027 roku) - ok. 60 mld zł,
• energetyka atomowa, z realizacją w perspektywie do 2033 r. - między 80 a 100 mld zł.

„Na transformację energetyki da się wydać każde pieniądze. Większy udział energii zielonej w miksie energetycznym spowodowałby obniżenie kosztów energii, zarówno w skali makro jak i mikro. Zaniedbana została niestety wiatrowa energia lądowa” – dodała Smolik.

- Od paru lat budują się tylko projekty "wyciągnięte z szuflady", które dostały pozwolenie na budowę przed 2016 r. Wystarczy powiedzieć, że już nawet producenci ich nie chcą produkować turbin, które są montowane, dlatego, że generacja i moc turbin dostępna w tym momencie na rynku jest znacznie większa - tłumaczyła ekspertka.

- Szukamy głównie zielonych projektów w dziedzinie energetyki, projektów konwencjonalnych raczej nie finansujemy – stwierdził Edmund Cumber, dyrektor Departamentu Finansowania Projektów Inwestycyjnych PKO Bank Polski. Dodał, że duże firmy myślą o tym jak obniżyć swoje koszty energetyczne i jak jednocześnie przyczynić się do transformacji energetycznej.

Jak zauważył Jan Rączka, ESG Senior Advisor PwC, inwestycje związane z zielonymi technologiami to inwestycje o dłuższym horyzoncie, co najmniej 10 lat. - Ponieważ wzrasta stopa procentowa to finansowanie takich inwestycji z długich terminem zwrotu, nawet jeżeli one są rentowne, jest w pierwszych lata trudne pod kątem warunków finansowych – tłumaczył.

Do innej trudności, która nie została uwzględniona na etapie szeroko pojętego planowania podatkowego, nawiązał Paweł Chrupek, radca prawny, doradca podatkowy MŚP. Tłumaczył, że przy finansowaniu inwestycji zawsze pojawia się problem podatkowy.

- Pojawiło się pytanie, bardzo istotne, czy gdy gmina realizuje inwestycje, które są proekologicznie, to jest podatnikiem podatku od towarów i usług a czy jeśli tak, to takie finansowanie przeznaczone na dofinansowanie inwestycji wchodzi w podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jak wiemy, przy podatku wysokości 23%, jest to pytanie o być albo nie być – powiedział Chrupek.

Pod koniec debaty rozmawiano nie tylko o źródłach wytwarzania, ale też o sieciach przesyłowej i dystrybucyjnej. Stwierdzono, że na nie też potrzebne są duże nakłady finansowe.

W panelu „Finansowanie zielonych technologii i transformacji energetycznej” wzięli udział:

• Ryszard Gburek, Dyrektor Zarządzający Pionem Klientów Strategicznych, BOŚ Bank;
• Edmund Cumber, Dyrektor Departamentu Finansowania Projektów Inwestycyjnych, PKO Bank Polski;
• Joanna Smolik, Dyrektor Departamentu Relacji Strategicznych, BGK;
• Marta Babicz, Dyrektor Departamentu Funduszy Zewnętrznych, NFOŚiGW;
• Jan Rączka, ESG Senior Advisor, PwC;
• Paweł Chrupek, Radca prawny, doradca podatkowy, MŚP;
• Wojciech Racięcki, Dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami, NCBR.