Jednostki samorządu terytorialnego są w lepszej kondycji finansowej, niż można było spodziewać się w czasie pandemii. Zostało im 20,5 mld zł

- Sytuacja jednostek samorządu terytorialnego po I półroczu 2022 r. pozostaje stabilna, a wykonanie budżetów samorządowych przebiega według założonych planów. Warto podkreślić również, że zadłużenie jednostek samorządowych spadło w tym roku — ocenił wiceminister Sebastian Skuza.

Na koniec II kw. 2022 r. zadłużenie jednostek wyniosło 87 403 mln zł, co oznacza spadek o 3 720 mln zł względem IV kwartału 2021.

Samorządy mogą dysponować także środkami, które pozostały z lat ubiegłych. To prawie 52,1 mld zł.

Poznaliśmy wyniki sprawozdań JST z wykonania budżetów za I półrocze 2022 r. Wynika z nich, że wykonane dochody ogółem w samorządach na koniec II kwartału 2022 r. wyniosły łącznie ponad 170,8 mld zł. Wykonane dochody bieżące w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) na koniec II kwartału 2022 r. wyniosły łącznie ponad 160,3 mld zł — czytamy na stronie Krajowej Administracji Skarbowej.

Sięgamy po kolejne oficjalne dane. Na koniec II kwartału 2022 r. JTS wykonały wydatki na łączną kwotę blisko 156,4 mld zł. Nadwyżka budżetowa wyniosła ponad 14,4 mld zł, a nadwyżka operacyjna — blisko 20,5 mld zł.

W tym samym czasie długi JSM osiągnęły poziom 87 403 mln zł. Gdy porównamy to z IV kw. 2021 r. (91 123 mln zł) zauważymy spadek tej kwoty o 3 720 mln zł.

Nadwyżka z lat ubiegłych oraz wolne środki w budżetach, którymi dysponowały JST w I półroczu 2022 r. osiągnęły poziom prawie 52,1 mld zł. Wynika tak ze sprawozdań za II kw. 2022 r.

Z powyższej kwoty JST planują w 2022 r. wykorzystać prawie 37,6 mld zł, do dyspozycji JST pozostaje więc jeszcze niewykorzystana kwota ok. 14,5 mld zł, które mogą być przeznaczone m.in. na wydatki lub spłatę długu.

Pozytywne wyniki budżetów samorządowych są wynikiem dobrej sytuacji gospodarczej oraz wprowadzonych wcześniej rozwiązań wzmacniających i stabilizujących finanse JST. Znaczenie mają środki przekazane samorządom z budżetu państwa w końcówce 2021 r., które obecnie stanowią skuteczny bufor finansowy pozwalający bez większych problemów spiąć wydatki z dochodami - czytamy na kis.gov.pl.

Są to dane o tyle istotne, że skutki pandemii COVID-19 widoczne były niemal we wszystkich dziedzinach gospodarki. Odczuły je również poszczególne szczeble administracji publicznej.

Jednostki samorządu terytorialnego spodziewały się, że negatywne konsekwencje pandemii będą wyraźniejsze w obszarze dochodów (czego obawiały się przede wszystkim większe jednostki) niż wydatków, mimo konieczności sfinansowania działań antypandemicznych [OECD & CoR, 2020] - czytamy w artykule „Finanse jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w pierwszym roku pandemii” autorstwa dr Elżbiety Malinowskiej-Misiąg ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Malinowska-Misiąg wskazuje również, że zakłóceń w świadczeniu usług publicznych związanych z kryzysem wywołanym pandemią COVID-19 spodziewała się także niemal połowa ankietowanych jednostek w państwach Europy Południowo-Wschodniej.

W tamtym czasie w Polsce całkowity ubytek dochodów JST szacowano na 8–9 mld zł.

JST zamknęły rok budżetowy 2020 nadwyżką, łącznie w wysokości 5 689,5 mln zł, przy planowanym deficycie w kwocie -21 169,5 mln zł. W gminach nadwyżka wyniosła 5 373,9 mln zł, w powiatach 2 254,7 mln zł, w województwach 1 248,6 mln zł. Deficyt wystąpił w miastach na prawach powiatu w kwocie 3 187,7 mln zł - dowiadujemy się z analizy „Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 2020” przygotowanej przez GUS.

Relacja nadwyżki JST do dochodów ogółem wyniosła 1,9%. W gminach relacja ta wyniosła 3,6%, w powiatach 6,5%, w województwach 6,0%. W miastach na prawach powiatu relacja deficytu do dochodów ogółem wyniosła 3,2%.

Rok 2021 samorządy zamknęły nadwyżką budżetową 17,4 mld zł. Na początku roku planowano, że deficyt budżetowy wyniesie ponad 30 mld zł, tymczasem nadwyżka bieżąca wyniosła 36,6 mld zł.

- Wyniki budżetowe osiągnięte przez samorządy w ubiegłym roku potwierdzają ich dobrą sytuację finansową. Dobrymi wynikami budżetowymi mogą się pochwalić wszystkie grupy jednostek samorządowych, między innymi największe miasta takie jak Warszawa, która zanotowała prawie 2,3 mld zł nadwyżki operacyjnej, Wrocław – 645 mln zł nadwyżki, Łódź - 536 mln zł nadwyżki, czy Gdańsk – ponad 490 mln zł nadwyżki – powiedział Sebastian Skuza, wiceminister finansów.