Wyzwania związane z zarządzaniem siecią elektroenergetyczną w Polsce są znaczące, zwłaszcza w kontekście dynamicznego wzrostu zapotrzebowania na energię. Przestarzała infrastruktura i ograniczona przepustowość sieci stanowią poważne bariery dla przyłączania nowych instalacji OZE. Utrudnia to kolejne inwestycje, które mogą zapewnić tańszą energię elektryczną z sieci publicznej, jak i obniżyć oraz ustabilizować koszty prowadzenia biznesu. Jednakże te wyzwania nie są nie do pokonania.
Stabilna i czysta energia na wyciągnięcie ręki
Coraz częściej mówi się o innowacyjnych rozwiązaniach, które mogą zrewolucjonizować sposób zarządzania siecią i zwiększyć jej efektywność. Energia słoneczna i wiatrowa są zmienne – słońce nie świeci przez całą dobę, a wiatr nie zawsze wieje z odpowiednią prędkością. Rozwiązaniem, które może zapewnić ciągłość dostaw i dostępnym już dziś, są magazyny energii oraz hybrydowe systemy łączące różne źródła odnawialne.
Magazyny energii pozwalają na gromadzenie wyprodukowanej nadwyżki i jej wykorzystanie w momentach zwiększonego zapotrzebowania. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie ciągłości dostaw z OZE, nawet w nocy lub w bezwietrzne dni. W efekcie magazyny zwiększają elastyczność systemu energetycznego i zapewniają jego stabilność.
Plany i działania ostatnich rządów potwierdzają, jak istotne są dziś magazyny energii. Zgodnie z ostatnią wersją Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK) w 2025 roku magazyny energii w Polsce mają osiągnąć ponad 1 GW. Do 2040 roku moc ta może wzrosnąć nawet dziewięciokrotnie.
Taki wzrost będzie możliwy między innymi dzięki programom wsparcia i szerokiemu dofinansowaniu. Przykładami są:
Mój Prąd (przydomowe magazyny),
Agroenergia i Energia Dla Wsi (magazyny dla rolników),
Energia Plus (dla przedsiębiorców) oraz
Grant OZE (dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych).
Także największe spółki Skarbu Państwa i zagraniczne firmy już dziś realizują wielomiliardowe inwestycje w niezależne magazyny energii w Polsce.
Wiele z innowacji stosowanych w energetyce odnawialnej może być wykorzystywane wspólnie w celu jeszcze silniejszego zwiększenia efektywności i stabilności produkcji. Magazyny energii między innymi mogą wspierać hybrydowe systemy, które łączą w sobie różne rodzaje OZE, jak farmy słoneczne czy wiatrowe. Poprzez tzw. cable pooling możliwe jest współdzielenie tej samej infrastruktury przesyłowej przez różne źródła energii. W efekcie przy pomocy jednego magazynu można stabilizować przepływ czystej energii do sieci publicznej z różnych źródeł.
Potwierdza to projekt zrealizowany przez EDP Renewables w miejscowości Konary w Wielkopolsce. Jest to jedna z pierwszych hybrydowych elektrowni wiatrowo-solarnych w kraju. Projekt ten obejmuje farmę fotowoltaiczną o mocy 45 MW, która korzysta z tej samej stacji odbiorczej, co sąsiednia farma wiatrowa Gołańcz o mocy 78 MW. W efekcie obydwie elektrownie, które nie pracują bez przerwy przez całą dobę, uzupełniają się i oferują bardziej zrównoważone dostawy energii.
„Odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, oferują unikalną możliwość skalowania i rozproszenia na terenie całej Polski. EDP jest przygotowane do wdrażania zaawansowanych rozwiązań, takich jak cable pooling, systemy hybrydowe i magazyny energii, które przyczyniają się do budowy stabilnego systemu energetycznego. Szczególną rolę odgrywają magazyny energii, ponieważ mogą być stosowane zarówno w przypadku wielkoskalowych farm, jak i instalacjach fotowoltaicznych dla firm. Oznacza to, że mamy dostęp do rozwiązań, które mogą napędzać polską transformację energetyczną na wielu poziomach, z zachowaniem stabilności systemu” – tłumaczy Ireneusz Kulka, Country Lead EDP w Polsce.
Rozproszone OZE – przyszłość energetyki
Na czym polega rozproszona generacja, która sprawia, że OZE są tak wyjątkowe? Jest to koncepcja, która polega na produkcji energii elektrycznej w wielu lokalnych instalacjach zamiast w kilku dużych elektrowniach. Takie podejście pozwala na lepsze dopasowanie produkcji do regionalnego zapotrzebowania i zwiększa bezpieczeństwo energetyczne. Szczególnie w porównaniu do wielkich, konwencjonalnych elektrowni, których pojedyncza awaria może skutkować znacznym niedoborem mocy w całym kraju.
W ramach generacji rozproszonej wyróżniamy dwa główne typy projektów: utility scale projects oraz mniejsze instalacje, z reguły dedykowane dla biznesu lub domów. Projekty typu utility scale, takie jak duże farmy fotowoltaiczne i wiatrowe, produkują energię na skalę przemysłową. Ich celem jest zasilanie całego systemu energetycznego kraju, co pozwala na znaczące zwiększenie udziału czystej energii w krajowym miksie energetycznym.
Z kolei instalacje fotowoltaiczne dla biznesu to mniejsze systemy, które można zamontować na dachach budynków lub na terenie firmy. Są one projektowane z myślą o konkretnych potrzebach przedsiębiorstw, co pozwala na efektywne wykorzystanie dostępnej przestrzeni i dostosowanie produkcji energii do zapotrzebowania firmy.
Celem tego rodzaju instalacji jest przede wszystkim obniżenie rachunków za prąd, które w przypadku wielu energochłonnych branż, stanowią kluczowy element kosztów. Takie instalacje wymagają znacznie mniejszych nakładów inwestycyjnych niż duże farmy, a dzięki dostępnym na rynku rozwiązaniom możliwe jest nawet wejście w ich posiadanie bez nakładów kapitałowych.
„Jednym z kluczowych wyzwań w budowie systemu energetycznego opartego na OZE jest utrzymanie zdrowego bilansu energetycznego. Musimy uwzględniać zarówno projekty wielkoskalowe, które dostarczają energię do sieci publicznej, jak i bardzo rozproszone mniejsze instalacje, których celem jest obniżenie rachunków za energię elektryczną danego przedsiębiorstwa czy domu. W związku z obecnym stanem polskiej infrastruktury uzyskanie pozwoleń na przyłączenie takich instalacji czasami może się przedłużać. Rozwiązaniem dla firm, które rekomenduje EDP, jest budowa OZE, szczególnie instalacji fotowoltaicznych, które są dopasowane do faktycznych potrzeb ich użytkownika. Należy unikać przede wszystkim przeskalowania inwestycji. To ostatecznie przełoży się na szybki zwrot z inwestycji oraz na niższe ceny energii, a zatem także na konkurencyjność gospodarki i polskiego biznesu” – mówi Ireneusz Kulka, Country Lead EDP w Polsce.
Dlaczego warto zainwestować w OZE?
Stabilność dzięki nowoczesnym technologiom: Hybrydowe systemy energetyczne i magazyny energii zwiększają stabilność dostaw, ograniczając nieprzewidywalność cen energii z sieci dla firmy.
Opłacalność wyboru zielonego rozwiązania: Inwestycje w odnawialne źródła energii, takie jak fotowoltaika, mogą znacząco obniżyć koszty operacyjne firm. Własna produkcja energii pozwala na większe uniezależnienie się od zmiennych cen prądu.
Dostępność dla każdego przedsiębiorstwa: Dzięki elastycznym modelom finansowania, nawet mniejsze firmy mogą korzystać z zalet czystej energii bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów początkowych. To sprawia, że zielona energia jest bardziej dostępna niż kiedykolwiek wcześniej.
Szansa na innowacje i rozwój lokalny: Transformacja energetyczna to nie tylko kwestia ekologii, ale także impuls do rozwoju technologicznego i społecznego. Inwestycje w OZE tworzą nowe miejsca pracy i wspierają rozwój lokalnych społeczności.
Transformacja energetyczna to nie tylko odpowiedź na wyzwania ekologiczne, ale także strategiczny krok ku przyszłości, gdzie efektywność i innowacyjność są kluczowymi atutami konkurencyjności. Wdrażanie czystej energii to szansa na zbudowanie nowoczesnego i odpornego biznesu, który potrafi sprostać dynamicznie zmieniającym się warunkom rynkowym. Wymaga to jednak wiedzy i odpowiednich rozwiązań. Przy planowaniu takich inwestycji warto skontaktować się z doświadczonym partnerem, który działa na wielu rynkach i może zapewnić kompleksowe wsparcie oraz doradztwo.
