Premier Donald Tusk o zmianach w projekcie CPK: "Nikt o Rzeszowie nie zapomni"

- Decyzje dotyczące CPK miały także na celu wzmocnienie roli portów regionalnych, w tym lotniska w Jasionce, będącego sercem hubu, na którym w dużej mierze jest oparta pomoc logistyczna całego świata wobec Ukrainy. Decyzja dotycząca kolei nie może wykluczać żadnego miasta. Natomiast myśmy zrezygnowali z pomysłu, który nie był racjonalny, czyli kolei dużych prędkości, które wykraczały poza skalę Polski. Biorąc pod uwagę koszty i potoki pasażerów chcemy budować, rozbudowywać i unowocześniać linie kolejowe i drogowe wszędzie tam, gdzie transportowe potoki pasażerów rzeczywiście tego wymagają. Nikt o Rzeszowie nie zapomni - podkreślił prezes Rady Ministrów na konferencji prasowej w Rzeszowie.

Jak zapewnił Donald Tusk, rząd będzie szukać "racjonalnego sposobu włączenia w sposób maksymalny Rzeszowa w tą nowoczesną sieć komunikacyjną".

- Zwrócę się jeszcze dzisiaj do ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka i wiceministra Piotra Malepszaka, odpowiedzialnego za kolej, by przygotował szczegółową informację nt. przyszłości transportu kolejowego w odniesieniu do wszystkich miast wojewódzkich. Tak, byśmy mieli pełną jasność, jak będzie wyglądała przyszłość komunikacji kolejowej Rzeszowa z resztą kraju - powiedział premier.

W środę 26 czerwca Donald Tusk zapowiedział, że jego rząd będzie kontynuował działania związane z budową Centralnego Portu Komunikacyjnego. Strategiczny projekt infrastrukturalny dla naszego kraju ulegnie jednak poważnej korekcie w stosunku do planów poprzedniej ekipy rządowej. Mocno mogą ucierpieć na tym Podkarpacie i jego stolica, która nie znalazła się na mapie połączeń kolejowych, które zapewnić mają szybką komunikację między sześcioma miastami wojewódzkimi a Warszawą (projekt "100 minut").

Oceny decyzji rządu, w następstwie których w planach inwestycji w kolej dużych prędkości nie ma już połączenia Łętownia – Rzeszów, są skrajne: zemsta za wynik wyborczy vs. pragmatyzm władz centralnych.

Dla rządu Prawa i Sprawiedliwości to miała być flagowa inwestycja: nowy port lotniczy w Baranowie i prowadzące do niego szlaki kolejowe z odległych zakątków kraju. Część zupełnie nowych (155 km), pozostałych 173 km miały powstać po modernizacji istniejących torowisk. Rzeszów miał mieć bezpośrednie połączenie ze stolicą, czas podróży oszacowano na niewiele ponad 2 godziny. Specjalne miejsce na podkarpackiej mapie CPK zyskało lotnisko w Jasionce, dla którego szybkie koleje dawały większe szanse na rozwój. Planowany przebieg nowych linii wywołał protesty mieszkańców m.in. gmin Świlcza, Trzebownisko, Sokołów Młp. i Nowej Sarzyny. Projekt zakładał, że dla potrzeb inwestycji trzeba będzie wyburzyć część domów mieszkalnych, niektóre znajdą się bardzo blisko torowisk, w jednej z wersji tory mają przecinać teren cmentarza i gminne ujęcia wody. Z większości budzących sprzeciw planów ówczesny zarząd CPK wycofał się.

Poprzedni rząd ledwie rozpoczął przygotowania do inwestycji, obecny miał pierwotnie w ogóle pomysł porzucić, ostatecznie mocno plan poprzedniego skorygował. I w ramach tej korekty zrezygnowano z nowego szlaku kolejowego Łętownia – Rzeszów, który miał dać obu miastom bezpośrednie połączenie.

Pomysł natychmiast oprotestowali podkarpaccy parlamentarzyści PiS. Pojawiły się opinie, że to zemsta na Podkarpaciu za wyniki wyborów. Brak kolei CPK w regionie nie podoba także Patrycji Pawlak-Kamińskiej, współprzewodniczącej Lewicy w Rzeszowie.

"Decyzja o wykluczeniu naszego miasta i regionu z transportowej mapy Polski to absurd" - można przeczytać na profilu Pawlak-Kamińskiej na Facebooku.

Nowe plany CPK w pełni popiera wojewoda podkarpacki Teresa Kubas-Hul.

- Decyzje ogłoszone przez premiera Donalda Tuska są bardzo dobre - ocenia wojewoda. - Przede wszystkim ostatecznie rozstrzygnięto, że Centralny Port Komunikacyjny w Baranowie powstanie, natomiast zmieniono wizję funkcjonowania zarówno portu, jak i dróg dojazdowych. Postanowiono nie budować nowych linii kolejowych, a jedynie zmodernizować te istniejące, dostosowując je do wyższych prędkości. Podjęto decyzję również o rozbudowie innych portów lotniczych regionalnych tam, gdzie takie potrzeby są. Jeżeli popatrzymy przez pryzmat województwa podkarpackiego, to chcę zwrócić uwagę, że jesteśmy dobrze skomunikowani. Mamy autostradę A4, jesteśmy w trakcie budowy kolejnych odcinków drogi ekspresowej S19, co jest bardzo dużą inwestycją. Przebudowane i zmodernizowane są także tory kolejowe w kierunku Krakowa, przed nami ważne inwestycje związane z przebudową torów między Rzeszowem a Przemyślem, w celu dostosowania ich do wyższych prędkości.

Wojewoda nie wyklucza, że w przyszłości inwestycja w podkarpacką część sieci kolei dużych prędkości może wrócić.

- To jest aktualny etap, ale jeżeli się okaże, że będzie potrzebna realizacja kolejnych inwestycji kolejowych, to na każdym etapie ta koncepcja może być modyfikowana – zapowiada Teresa Kubas-Hul. - Na pewno nie może być tak, jak wówczas, gdy poprzednicy przygotowali tę inwestycję i wzbudzała ona olbrzymie protesty społeczne. Ja tylko przypomnę, że w samym 2022 i 2023 roku było szereg demonstracji i protestów, które dotyczyły w zasadzie wszystkich miejscowości, przez które miała przebiegać szybka linia kolejowa. Odbywały się m.in. pod urzędami marszałkowskim i wojewódzkim. Nie można realizować inwestycji bez akceptacji społecznej i kosztem mieszkańców. Te koncepcje nie były konsultowane i uzgadniane z mieszkańcami, przebiegały przez mocno zurbanizowane tereny, tak nie wolno przygotowywać i realizować inwestycji. Dobrze się stało, że zdecydowanie zostało to przecięte, mieszkańcy mogą spać spokojnie, nie denerwując się, że domy, które niedawno wybudowali, za chwilę trzeba będzie wyburzyć i będą musieli szukać dla swoich rodzin nowego miejsca.

Mieszkańcy mocno protestującej niegdyś przeciwko kolei CPK gminy Trzebownisko do ostatnich doniesień podchodzą z dystansem.

- Na razie to tylko zapowiedzi polityczne - dystansuje się także wójt Sławomir Porada. - Koncepcja poprowadzenie tej „szprychy lotniskowej”, jak my to nazywamy, wciąż jest procedowana, jest na etapie decyzji środowiskowej. Jestem urzędnikiem, więc bazuję na tym, „co leży na biurku”. Dopóki nie dostanę wiążących informacji w kwestii zawieszenia postępowania czy unieważnienia, to uważam, że wciąż jest to na etapie realizacji.

Wójt dodaje, że ostatni, a wciąż obowiązujący przebieg linii przez teren gminy był mocno negocjowany między władzami samorządu a spółką CPK i zakończył się kompromisem. Dlatego też wśród mieszkańców nie ma ani przesadnej radości z zapowiadanej rezygnacji z tej inwestycji, ani też skrajnej rozpaczy.