Samodzielność w czasach drożyzny. Jak wyprowadzić się od rodziców i nie zbankrutować?

Szalejąca inflacja powoduje, że koszty życia Polaków rosną gwałtownie z miesiąca na miesiąc. Wejściu w dorosłość nie sprzyja także sytuacja na rynku nieruchomości, gdyż ceny najmu w wielu - szczególnie dużych - miastach są już niebotycznie wysokie - w niektórych częściach Polski wzrosły o 40 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem.

Skutki rosnących cen odczuwa dotkliwie m.in. młode pokolenie Polaków.

Widać to m.in. po rosnących zobowiązaniach finansowych, które nie są spłacane w terminie. Młodzi-dorośli to najszybciej powiększająca się grupa dłużników – aż 124,3 tys. osób w wieku od 18 do 24 r. życia ma na koncie zaległe długi.

Wielu młodych ludzi odwleka rozpoczęcie „dorosłego życia” i opuszczenie domu rodzinnego. Z danych Eurostatu wynika, że w Polsce średni wiek opuszczenia gniazda rodzinnego wyniósł w 2021 roku 29 lat.

Przychodzi jednak moment, dla wielu osób najczęściej po zakończeniu edukacji lub w trakcie studiów, że postanawiamy wyprowadzić się od rodziców.

Podstawowy koszt wynikający z samodzielności, to z pewnością opłaty za lokum, które na początku życia poza domem rodzinnym, pochłaniają znaczną część budżetu.

Dlatego to właśnie wybór odpowiedniej opcji mieszkaniowej może zadecydować o tym, czy będziesz w stanie "spiąć” swój budżet: teraz i w dłuższej perspektywie.

Jeśli jesteś studentem, z pewnością najtańszą opcją jest akademik. Zasady otrzymania miejsca w domu studenckim są jednak ściśle określone.

Można też wynająć wspólnie mieszkanie. Wynajęcie pokoju w mieszkaniu studenckim z innymi lokatorami pozwala rozłożyć wydatki na więcej osób, a to przełoży się z kolei na mniejsze koszty.

Najbardziej komfortowy jest oczywiście wynajem samodzielny, jednak należy się liczyć z tym, że jest to najdroższa z opcji.
Edyta Stawowa, ekspert firmy zarządzającej wierzytelnościami Intrum, wskazuje, że musimy pamiętać, iż najem pokoju czy mieszkania stanie się dla nas długoterminowym zobowiązaniem finansowym.

- Podczas gdy z uczelnianego akademika można zazwyczaj zrezygnować z miesiąca na miesiąc, to podpisując umowę najmu, trzeba już zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów: już na początku, przed wprowadzeniem się, będziemy musieli dodatkowo ponieść koszt kaucji, która jest dla wynajmującego zabezpieczeniem finansowym na wypadek np. ewentualnych zniszczeń lokalu. To może być nawet kilkakrotność stałej miesięcznej opłaty – tłumaczy.

I dodaje, że z uwagi bardzo trudną sytuację na rynku najmu, właściciele mieszkań chcą mieć pewnych i solidnych najemców na długi czas, stąd często oferowane są umowy na minimum rok lub dwa lata i ważny jest w tym kontekście również okres wypowiedzenia umowy: jedno lub nawet kilkumiesięczny.

- Dlatego zawsze przed podpisaniem umowy, przeanalizujmy, czy wszystkie jej warunki są dla nas osiągalne finansowo: tylko dzięki temu będziemy wiedzieć, na co naprawdę nas stać, także w dłuższej perspektywie albo w razie zmiany decyzji – radzi Edyta Stawowa.

Rozpoczęcie studiów, wynajem pierwszego mieszkania, czy pierwsza praca to najwyższy czas, aby pomyśleć o założeniu konta w banku.

Ofertę trzeba jednak wybrać świadomie. Banki w Polsce, w zależności od konkretnej oferty, mają bardzo korzystne rachunki dla do osób przed 24. czy 26., czy nawet 30 rokiem życia.

Warto zwrócić uwagę na koszty prowadzenia konta i dostępne udogodnienia, nowoczesne bankowe aplikacje mobilne, płatności BLIK-iem czy np. możliwość parowania aplikacji bankowej np. z zegarkiem na ręku. Warto też poszukać informacji o promocjach, jakie szykują dla nas banki – w niektórych z nich za założenie konta z polecenia oferowana jest pieniężna gratyfikacja.

Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse wyjaśnia, że wybierając konkretne konto, warto też sprawdzić, jakie warunki będą nas obowiązywać, gdy przekroczymy wiek, uprawniający do preferencyjnej opcji. - W niektórych bankach, taki rachunek automatycznie staje się wtedy standardowym kontem, ze wszystkimi opłatami. Możemy wtedy albo przedłużyć umowę z bankiem, albo poszukać bardziej „oszczędnego” standardowego konta osobistego – radzi.

Wiedza o tym, ile masz pieniędzy do dyspozycji i na co dokładnie je wydajesz, jest kluczowa dla panowania nad swoimi finansami. O dobrą organizację budżetu trzeba dbać już od pierwszego miesiąca wyprowadzki i aby sobie to ułatwić, warto skorzystać z którejś ze specjalnych aplikacji do planowania budżetu.

Tego typu rozwiązania są doskonałe dla młodych ludzi, którzy telefon mają cały czas przy sobie. Obsługa aplikacji jest bardzo prosta i intuicyjna, posiadają one duże możliwości personalizacji, więc można dostosować funkcjonalność do własnych potrzeb:
Aplikacje te pozwalają na m.in. na segregowanie i kategoryzowanie swoich wydatków: możemy w nich budować tabele, wykresy i „szufladki”, które w dowolnym momencie w czytelny sposób pokażą nam np., ile w tym miesiącu wydaliśmy na wyjścia na miasto, czy też umożliwią ustawienie alertu, że nadchodzi termin zapłaty rachunku za Internet.

- Nie wszyscy młodzi ludzie są świadomi, że nawet jeśli mają nieuregulowaną pozornie niedużą zaległość wynikającą z rachunków – np. w wysokości 200 zł i przekroczyli o 30 dni wymagany termin płatności, to już może to skutkować wpisaniem do Krajowego Rejestru Dłużników. W konsekwencji mogą mieć nie tylko trudności przy wzięciu pożyczki, kredytu, ale też np. przy podpisaniu umowy abonamentowej z operatorem sieci komórkowej czy dostawcą energii – podkreśla Edyta Stawowa, ekspert Intrum.

Gdy już mamy pełną wiedzę o wydatkach i dochodach, zadbajmy, by wyznaczyć sobie realną, konkretną kwotę, jaką możemy miesięcznie odłożyć.

Oczywiście nie chodzi o to, aby odmawiać sobie wszystkiego, ale właśnie dzięki kategoryzacji i cyklicznej analizie wydatków, znaleźć punkty w swoim budżecie, które mogą dać oszczędności bez dużych wyrzeczeń: np. zmniejszenie wydatków na jedzenie czy kawę „na mieście”.

Niektóre rachunki bankowe mają opcję pomagającą budować oszczędności np. kwoty z zaokrąglenia płatności kartą lub odpowiednia kwota przy realizacji przelewu ląduje na osobnym koncie, budując stopniowo kapitał drobnymi kwotami. Można też zasilać to konto zgromadzonymi w ten sposób nadwyżkami. Nawet najdrobniejsze kwoty odkładane regularnie, z czasem przyniosą wymierny efekt.

Istotne jest przede wszystkim wykształcenie pozytywnego nawyku finansowego - na początek może to być nawet niewielka suma, ważne by była odkładana regularnie – w ten sposób konsekwentnie będziemy budować nasz finansowy „bufor bezpieczeństwa”.

A ten może okazać się zbawieniem, gdy dotkną nas nieoczekiwane koszty: domowe awarie czy problem z samochodem. Niestety to właśnie w takich momentach młodzi ludzie często wpadają w pierwsze zadłużenie, bo nie dysponując oszczędnościami, w pierwszych podbramkowych sytuacjach, sięgają po tzw. szybkie pożyczki, które są zazwyczaj bardzo wysoko oprocentowane.