Przestarzała infrastruktura energetyczna
Raport unijnych kontrolerówwskazuje, że duża część sieci elektroenergetycznej w Europie jest przestarzała i nie nadąża za dynamicznie rosnącą elektryfikacją. Problemem jest nie tylko wiek infrastruktury, ale także jej nieprzystosowanie do przyłączania większej ilości energii ze źródeł odnawialnych.
– Prawie połowa linii dystrybucyjnych ma ponad 40 lat. Aby zagwarantować konkurencyjność i niezależność UE, potrzebujemy nowoczesnej infrastruktury, która wesprze unijny przemysł i pozwoli utrzymać ceny na przystępnym poziomie – powiedziała Keit Pentus-Rosimannus z Europejskiego Trybunału Obrachunkowego.
Szacuje się, że do 2050 roku zapotrzebowanie na energię w UE zwiększy się ponad dwukrotnie. Aby temu sprostać, konieczne są znaczące inwestycje w modernizację starzejącej się sieci oraz w przejście na ekologiczne źródła energii.
Wyzwania inwestycyjne
Raport unijnych kontrolerów podkreśla, że obecne tempo inwestycji w sieci energetyczne jest zbyt wolne. Jeśli sytuacja się nie zmieni, w latach 2024-2050 operatorzy sieci zainwestują mniej niż jest to konieczne do modernizacji infrastruktury.
Według planów inwestycyjnych, przewidywane nakłady wynoszą 1,87 mld euro, podczas gdy Komisja Europejska szacuje, że potrzeba minimum 1,9 mld do 2,3 mld euro. Inwestycje te są niezbędne, aby sprostać przyszłym wymaganiom energetycznym i osiągnąć cele klimatyczne.
Z drugiej strony, inwestycje mogą prowadzić do wzrostu cen energii, które już teraz są wysokie. Pentus-Rosimannus sugeruje, że UE powinna wykorzystać każdą możliwość zminimalizowania potrzeb inwestycyjnych.
Uelastycznienie systemu energetycznego
Jednym z rozwiązań, które mogą pomóc w ograniczeniu kosztów inwestycji, jest uelastycznienie systemu energetycznego. Dzięki temu system będzie lepiej dostosowany do wahań zużycia energii.
Konieczność dużej rozbudowy sieci można ograniczyć przez zastosowanie nowoczesnej technologii, jak inteligentne liczniki, które mogą skutecznie ograniczać zapotrzebowanie na energię w godzinach szczytu. Jednak, jak wskazali audytorzy, takie rozwiązania w części państw członkowskich wciąż przyjmują się powoli.
Modernizację sieci blokują też inne czynniki, takie jak niewystarczające planowanie, długotrwałe procedury udzielania pozwoleń, a także niedobór materiałów i braki kadrowe. Zdaniem audytorów można to zmienić np. dzięki usprawnieniu procedur administracyjnych.
Wpływ konfliktu w Ukrainie
Agresja Rosji na Ukrainę zwiększyła zapotrzebowanie na źródła energii inne niż gaz, co z kolei wymusiło konieczność przyspieszenia elektryfikacji gospodarki UE. W latach 2014–2020 na inwestycje w sieci UE udostępniła około 5,3 mld euro.
W latach 2021-2027 kwota ta wzrosła do około 29,1 mld euro, głównie dzięki Instrumentowi na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). Te środki mają pomóc w przyspieszeniu modernizacji sieci energetycznych i realizacji celów klimatycznych.
Unia Europejska stoi przed kluczowym wyzwaniem, jakim jest modernizacja sieci energetycznych. Bez przyspieszenia inwestycji i uelastycznienia systemu, osiągnięcie celów neutralności klimatycznej może być zagrożone. Wspólne działania na rzecz modernizacji infrastruktury są niezbędne, aby sprostać przyszłym wymaganiom energetycznym i zapewnić stabilność energetyczną w Europie.
źródło: PAP
