Trzynaste i czternaste emerytury nie dla wszystkich! Seniorzy świadomie wybierają bardziej opłacalne formy wsparcia budżetu

PIT-0 to jedna z ulg zapisanych w Polskim Ładzie, która obok podniesienia kwoty wolnej od podatku była najszerzej omawiana przez wszystkie przypadki. Ulga zakłada zwolnienie z podatku dla seniorów, którzy podejmują pracę mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. W 2022 roku mogły z niej skorzystać osoby, których przychody nie przekraczały 85 528 zł. Powyżej tego limitu obowiązywało rozliczenie zgodne ze skalą podatkową z zastosowaniem przepisów dotyczących 30-tysięcznej kwoty wolnej od podatku.

Ulga PIT-0 przysługuje osobom w wieku emerytalnym, które osiągają przychody z tytułu:

• umowy o pracę
• umowy zlecenie
• pozarolniczej działalności gospodarczej

Skorzystanie z ulgi jest możliwe tylko w przypadku rezygnacji z pobierania świadczenia emerytalnego przy jednoczesnym podejmowaniu aktywności zawodowej.

W wielu przypadkach na pewno tak. Ministerstwo Finansów podało, że w 2022 roku ze zwolnienia podatkowego w ramach ulgi PIT-0 skorzystało w Polsce 132 tys. osób. Były to przede wszystkim osoby rozliczające się według skali podatkowej, a więc prowadzące działalność gospodarczą. Łącznie ci seniorzy nie zapłacili podatku od przychodów na kwotę blisko 7,2 mld zł.

W mniejszym stopniu do przedłużenia aktywności zawodowej udało się przekonać osoby pracujące dotychczas na etapie. Może to wynikać przede wszystkim z relatywnie niskich zarobków takich osób, co sprawia, że także ulga PIT-0 byłaby niewielka. Wśród takich osób zdecydowanie bardziej atrakcyjne wydają się dodatkowe świadczenia w postaci trzynastej i czternastej emerytury, które przysługują wszystkim emerytom.

Trzynasta emerytura wypłacana jest emerytom i rencistom w Polsce od 2019 roku. Od tego czasu rząd przeznaczył na jej wypłaty ponad 60 mld zł, a w 2023 roku maksymalna wysokość tego jednorazowego dodatku do emerytury to 1588,44 zł brutto. Z kolei 14. emerytura wypłacona została po raz pierwszy w 2021, a w tym roku również może osiągnąć wysokość maksymalną w kwocie najniższej emerytury: 1588, 44 brutto, czyli 1445,48 zł na rękę. Czternastka kosztuje budżet państwa średnio nieco ponad 11 mld zł rocznie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podał, że w 2022 roku w Polsce pracowało 826 tys. osób uprawnionych do przejścia na emeryturę. To rekordowe dane. Nigdy wcześniej w historii nie mieliśmy w Polsce tak wielu pracujących seniorów. Jest to wzrost o ponad 50 procent w stosunku do wyniku z 2012 roku, co oznacza także, że już co siódmy emeryt podejmuje działalność zarobkową.

Przypomnijmy, limity zarobków emerytów i rencistów są związane z wysokością przeciętnego wynagrodzenia, dlatego w 2023 roku takie osoby mogą dorabiać dodatkowo:

• w pierwszym progu przychodu: do 4713,50 zł/msc. Powyżej tej kwoty świadczenie emerytalne zostaje zmniejszone;
• w drugim progu przychodu: do 8753,60 zł/msc. Po przekroczeniu tej kwoty emerytura lub renta zostają całkowicie zawieszone.

Limity dotyczą jednak jedynie osób, które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego, a więc pobierają świadczenie przedemerytalne. Kobiety po 60. i mężczyźni po 65. roku życia mogą zarabiać bez ograniczeń i obaw o utratę świadczenia emerytalnego. W Polsce emeryturę pobiera obecnie ponad 7,8 mln osób.