Brakuje maszynistów na kolei. Rząd zamierza zmniejszyć wymagania zdrowotne

Polskie koleje od lat zmagają się z deficytem maszynistów. Uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych ma nieco ponad 16 tys. osób, jednak około 50 proc. z nich to pracownicy w wieku powyżej 50 roku życia, zbliżający się do emerytury.

Niedobór pracowników rośnie i już za trzy lata może osiągnąć poziom 6 tys. zależnie od rozwoju kolei. Receptą na braki kadrowe i wiążące się z nimi utrudnienia w podróżowaniu mają być nowe zmiany w prawie.

W sierpniu pojawiły się trzy projekty nowelizacji rozporządzeń Ministerstwa Infrastruktury dotyczące maszynistów i warunków prowadzenia ruchu kolejowego. Pierwszy z nich zakłada złagodzenie wymagań zdrowotnych w odniesieniu do licencji i świadectwa maszynisty. Autorzy dokumentu podkreślają, że zmiany są w pełni zgodne z prawem unijnym i nie wpłyną na obniżenie bezpieczeństwa na kolei.

Łagodniejsze wymagania dotyczyć będą narządu słuchu i wzroku. Nowe rozporządzenie dopuszcza "ostrość wzroku z korekcją lub bez: 1,0; nie mniej niż 0,5 dla oka gorzej widzącego. Natomiast dopuszczalna maksymalna korekcja soczewkami kontaktowymi lub szkłami to: nadwzroczność +5 i krótkowzroczność -8". Osoba badana musi również usłyszeć szept z odległości 2 metrów.

Celem projektowanego rozporządzenia jest zwiększenie liczby kandydatów do pracy, którzy będą spełniali wprowadzone wymagania zdrowotne. W ten sposób ma zmniejszyć się deficyt maszynistów spowodowany luką pokoleniową w tym zawodzie.

Jedne z kluczowych zmian w rozporządzeniu dotyczą ogólnych zasad prowadzenia ruchu. Jeśli zmiany wejdą w życie podczas prowadzenia pociągów poruszających się z prędkością 140 i 160 km/h nie będzie wymagana dwuosobowa obsada.

Autorzy rozporządzenia podkreślają, że nie ma żadnych dowodów na to, że dwuosobowa obsada zapewnia większe bezpieczeństwo. Za zamianą od dawna opowiadali się przewoźnicy, lecz pomysłowi sprzeciwiały się związki zawodowe, a negatywną opinię wydał nawet Urząd Transportu Kolejowego.

Zdaniem przewoźników nowelizacja, którą zajmie się Sejm, zmniejszy opóźnienia pociągów, zwiększy efektywność, a także ułatwi organizację pracy. Spółki kolejowe przypominają, że pogłębiające się braki kadrowe spowodowane są także pandemią COVID-19, która utrudniła proces szkolenia i rekrutacji.

Jeśli projekt rozporządzenia zostanie przegłosowany, zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku.