Co dalej z branżą chemiczną w Polsce? "Potrzebujemy ochrony naszego rynku. Dzisiaj rynek europejski stał się jak durszlak"

Chemia i jej przyszłość. Pod taką nazwą odbyła się debata dotycząca trudności pojawiających się na rynku chemii w Polsce i w Europie. W trakcie rozmowy specjalistów, próbowano znaleźć odpowiedź, w jaki sposób zapewnić przyszłość branży w obliczu zależności surowcowej. Jacek Bartmiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pytany o deficyt handlowy związany z branżą chemiczną podkreślał, że problem ten dotyczy całego sektora chemicznego w Europie.

- Największym bólem głowy w tej chwili są koszty surowców i koszty energii. Dotyczy to zarówno sektora państwowego, jak i prywatnego - mówił.

Jak z kolei podkreślał Adam Leszkiewicz, w 2022 roku Grupa Azoty odnotowała rekordowe przychody na poziomie prawie 25 mld zł i zysk na poziomie około 600 mln zł. Z kolei w całym 2023 roku, grupa osiągnęła stratę na poziomie pond 3 mld zł.

- Zewnętrzne przyczyny na pewno są istotne, natomiast dodałbym do tego inne zjawiska, które działy się wokół nas. To oczywiście import towarów ze wschodu przy innych warunkach produkcji i kwestia istotnego spadku cen na zbożach, co spowodowało spadek zdolności nabywczej rolników. W przypadku grupy Azoty, wiele przyczyn leży w sferze wewnętrznej. To chociażby kwestie sposobu zarządzania, polityki kosztowej, sposobów zakupu gazu, a także przeinwestowania. Przy niekorzystnym otoczeniu, które nam się zdarzyło w wyniku tych dynamicznych zjawisk chociażby związanych z wojną, uderzyło to w nas, bo inwestowaliśmy na kredyt - mówił Adam Leszkiewicz z Grupy Azoty S.A.

Wiesław Hałucha, prezes zarządu Alventa S.A. podkreślił, że nastały "ciężkie czasy dla chemii".

- Od momentu ogłoszenia przez rząd chiński zakończenia covidu, Chińczycy w sposób bardzo intensywny współpracują z Europą. To powoduje, że w przemyśle wszyscy strasznie cierpimy. Niezależnie od segmentu produktowego w chemii. Ponad 85% produktów sprzedajemy poza Polską, lecz to i tak nie chroni nas przed masową konkurencją z Azji. My jako branża nie jesteśmy w stanie obronić się w żaden sposób. [...] To bezpośrednio przekłada się na marżowość, na wynik końcowy. Boje się, że szybko się to nie zmieni, jeśli nałoży się na to brak wzrostu czy stabilizację rynku popytu na zboża. To wszystko powoduje ogromny znak zapytania nt. przyszłości chemii w Polsce - wskazywał prezes Wiesław Hałucha.

Zdaniem Tomasza Zielińskiego, prezesa zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego, konieczna jest ochrona rynku.

- Dzisiaj rynek europejski stał się jak durszlak, czyli wpada do niego wszystko co chce. Nie działają mechanizmy zabezpieczające, rynek wspólnotowy nie jest chroniony. Trochę późno, ale dobrze się stało, że decydenci europejski zaczęli zauważać, że branża potrzebuje systemu ochrony, solidnych przemysłowych patriotów. [...] Jeżeli mówimy o cłach antydumpingowych, dzisiaj to co do nas wpada do Europy, to realnie jest dumping cenowy. To średnio 30 do 40%, a w niektórych przypadkach produktów potrafi przekraczać 50%. To w zasadzie wrogie przejmowanie rynku. Ursula von der Leyen zapowiadała pewne działania i musi wprowadzić bardzo konkretne mechanizmy zabezpieczające, m.in. cła, poprawę antydumpingu, ale też inne mechanizmy typu sankcje wokół produktów i podmiotów, które dzisiaj nie są objęte sankcjami, mówiąc o kierunkach Rosji i Białorusi. Powinno to także dotyczyć także zacieśnienia mechanizmów sankcyjnych wobec podmiotów, które je obchodzą. To się dzieje w różnych grupach podmiotowych, co destabilizuje rynek europejski - mówił Tomasz Zieliński, prezes zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego i członek rady nadzorczej Orlen S.A. dodając, że jest to bardzo skomplikowany i złożony proces.

O konieczności spojrzenia na chemię pod kątem konkurencyjności - wspominała z kolei Iwona Szwach z Sieci Badawczej Łukasiewicz.

- Tej naszej chemii, ani z Polski, ani z Europy nie powinniśmy wyprowadzać. Musi ta chemia tu pozostać, tylko musimy ją budować na fundamentach odpowiadających realnym potrzebom i możliwością, byśmy mogli konkurować – mówiła Iwona Szwach.

Zdanie poprzedników, popierał również Mirosław Skowron, ekspert ds. rynku energetycznego i chemicznego, były prezes PERN i były członek zarządu CIECH.

- Zastanawiam się co będzie w 2050 roku. Ciągle bawimy się w przedszkole. Próbujemy robić regulacje, które wdrażane są latami, nie do końca chronimy swój rynek, choćby nawet w wyniku sankcji, które zostały nałożone. [...] W jaki sposób mamy chronić ten nasz rynek, jeżeli my nad tymi regulacjami ciągle się zastanawiamy. Unia Europejska wymyśla swoje regulacje, próbuje je na nas przekładać. My oczywiście biegniemy ciągle za tymi regulacjami, tylko nie nadążamy się zmieniać. W którymś momencie ten przemysł będzie umierał. [...] Brakuje tej architektury dla chemii. Trochę udało się to zrobić w energetyce i paliwach, a inne gałęzie przemysłu „pływają sobie każdy jak może” – mówił dodając, że konieczna jest ochrona rynku.

Głównym patronem medialnym wydarzenia jest Polska Press Grupa, wydawca m.in. serwisu i magazynu „Strefa Biznesu”, 22 serwisów i dzienników regionalnych, ponad 500 serwisów miejskich, skonsolidowanych pod marką NaszeMiasto.pl, ogólnopolskiego portalu informacyjnego i.pl oraz serwisów e-commerce, branżowych i tematycznych, w tym: Sportowy24.pl, Gol24.pl, Telemagazyn.pl i Shownews.pl.