Spis treści
Aktualny polski system emerytalny oparty jest na trzech filarach:
- obowiązkowym repartycyjnym — ZUS, czyli Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (17,22% pensji brutto),
- obowiązkowym kapitałowym — OFE, czyli Otwartych Funduszach Emerytalnych (2,3% pensji brutto),
- dobrowolnym kapitałowym — IKE, czyli Indywidualnych Kontach Emerytalnych.
Emerytura stażowa – jakie warunki trzeba spełnić?
Nad wprowadzeniem projektu obywatelskiego w Polsce pracuje Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, który w lipcu 2021 roku zaczął zbierać podpisy. We wrześniu było ich już ponad 230 tysięcy. Reforma systemu emerytalnego jest gorącym tematem w 2022 roku.
30 września 2021 r. projekt o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trafił do Sejmu. Najważniejszym warunkiem przejścia na nową emeryturę jest długość stażu pracy, a nie wiek emeryta. Ustawa ma objąć osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. Przypomnijmy, że aktualnie, aby przejść na emeryturę trzeba mieć 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn.
O jakim stażu jest więc mowa, w przypadku emerytury stażowej? Jeśli projekt zostanie przyjęty i ustawa wejdzie w życie, kobieta przejdzie na emeryturę po przepracowaniu 35 lat, a mężczyzna 40 lat okresu składkowego i nieskładkowego. Oznacza to, że będą mogli przejść na emeryturę dużo wcześniej niż obecnie. Na przykład, jeśli mężczyzna zacznie pracę w wieku 18 lat, to na emeryturę będzie mógł przejść mając 58 lat.
Czy jest haczyk? Jest. Aby móc przejść na emeryturę stażową, trzeba mieć odłożonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych tyle składek, aby wystarczyło na comiesięczną wypłatę w wysokości 120 proc. minimalnej emerytury. W 2022 roku jest to 1338,44 zł netto. Warto jednak pamiętać, że na emeryturę nie trzeba przechodzić wraz z dniem, w którym spełniamy warunki.
Emerytura bez względu na wiek - co zmieni się po reformie
Główną zmianą jest rezygnacja z wieku emerytalnego na rzecz stażu pracy. Czy to dobre rozwiązanie? Jest na pewno korzystne dla osób, które karierę zawodową zaczęły w bardzo młodym wieku. Szczególnie, że do emerytury można dorabiać.
Pojawiają się też słowa krytyki. Głównym zarzutem jest to, że wcześniejsza emerytura może oznaczać niski kapitał składkowy w ZUS-ie, a co za tym idzie, emerytura będzie bardzo niska. Zwolennicy takiego rozwiązania natomiast zwracają uwagę, że dzięki niemu na emeryturę mogłyby przejść osoby, które mają problem z dotrwaniem do odpowiedniego wieku emerytalnego, ze względu np. na stan zdrowia.
Z takiej emerytury skorzystałoby wielu Polaków. Poza tym objęłaby ona nie tylko osoby, które podlegają ubezpieczeniu w ramach powszechnego systemu emerytalnego, ale również tych, którzy podlegają innym formom ubezpieczenia, np. rolnikom ubezpieczonym w KRUS.
Na jakim etapie jest projekt emerytur stażowych?
Warto wspomnieć również, że emerytury stażowe były obietnicą wyborczą prezydenta Andrzeja Dudy, który 14 grudnia 2021 roku złożył w sejmie swój projekt ustawy. Jego propozycja różni się nieco od tej NSZZ Solidarność. Ile lat trzeba przepracować aby przejść na emeryturę stażową według projektu prezydenta? Kobiety musiałyby przepracować 39 lat, a mężczyźni 44.
Swoje wątpliwości wyraził premier, Mateusz Morawiecki, który zauważył, że w przypadku reformy systemu emerytalnego, pracownicy przechodziliby na emeryturę jeszcze przed sześćdziesiątką. Wiek emerytalny w Polsce już teraz jest jednym z najniższych w Europie, a w przypadku emerytury stażowej – byłby jeszcze niższy, co oznacza, że w takim przypadku emerytury będą stosunkowo niewielkie.
- Zachęcamy emerytów i osoby, które są uprawnione do pobierania emerytury, do tego, aby dalej pracowały, jeżeli chcą, jeżeli mogą pracować - powiedział premier Mateusz Morawiecki.
Czy i kiedy emerytury stażowe wejdą w życie?
Już w grudniu 2021 roku w Sejmie miało miejsce pierwsze czytanie projektu obywatelskiego ustawy dotyczącej wprowadzenia emerytur stażowych. Jednak zanim prace nad projektem będą miały swój finał, muszą przejść szereg prac legislacyjnych, a jeśli wszystko zostanie zatwierdzone, projekt trafi finalnie na prezydenckie biurko do podpisania. Zanim to nastąpi, może minąć co najmniej kilka miesięcy.
Okazuje się jednak, że projekt w sejmie został zamrożony i szanse na to, że emerytury stażowe wejdą w życie jeszcze w 2022 roku są raczej niewielkie. Jarosław Kaczyński podczas spotkania ze swoimi zwolennikami w Kórniku dał do zrozumienia, że póki co "nie ma pieniędzy na wcześniejsze emerytury".
