Współpraca z samorządami jako klucz do sukcesu
Agata Rakowska, dyrektor działu rozwoju innowacyjnych metod zarządzania programami w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju podkreśla, że coraz więcej gmin i miast szuka możliwości wykorzystywania zielonej energii. Choć dotąd Centrum skupiało się głównie na finansowaniu projektów badawczo-rozwojowych poprzez konkursy, dziś coraz większy nacisk kładzie na bliską współpracę z władzami lokalnymi. W ramach nowego podejścia NCBR analizuje potrzeby samorządów i tworzy wspólne projekty badawcze, które mają doprowadzić do wypracowania praktycznych, skalowalnych rozwiązań energetycznych.
Od wyzwań badawczych do realnych wdrożeń
Współpraca z samorządami opiera się na precyzyjnym rozpoznaniu ich potrzeb i lokalnej infrastruktury. Na tej podstawie formułowane są konkretne wyzwania badawcze – np. stworzenie systemu ogrzewania w 100% opartego na odnawialnych źródłach energii. Następnie NCBR ogłasza konkursy dla firm i konsorcjów, które w trzech etapach – od koncepcji, przez prototyp, aż po demonstrację – pracują nad konkretnym rozwiązaniem.
Przykłady, które inspirują
Efektem takiego podejścia są m.in. projekty w Lidzbarku Warmińskim i Sokołowie Podlaskim. W tym drugim przypadku powstał kompleksowy system złożony z pomp ciepła, magazynów energii oraz biogazowni, który może zaspokajać lokalne zapotrzebowanie na energię cieplną i elektryczną. Co istotne, to rozwiązanie nie tylko wspiera lokalną niezależność energetyczną, ale angażuje także lokalnych rolników jako dostawców substratu do biogazowni, tworząc swoisty obieg gospodarczy.Rozwiązania opracowane w projektach są udostępniane w modelu „open source” na stronie NCBR, co umożliwia innym gminom ich adaptację bez konieczności ponoszenia kosztów opracowania od podstaw. To otwiera drogę do szerokiego wykorzystania tych technologii, przy wsparciu ze środków europejskich i rządowych.
Wyzwania na horyzoncie
Choć technologie są gotowe do wdrożenia, największym wyzwaniem pozostaje ich finansowanie i dostosowanie regulacji prawnych. Transformacja energetyczna wymaga nie tylko innowacyjnych rozwiązań, ale i odpowiedniego środowiska legislacyjnego oraz systemów wsparcia. Nie zmienia to faktu, że transformacja energetyczna nie musi być domeną wielkich miast i ogromnych inwestorów. Jak pokazuje doświadczenie NCBR, nawet niewielka gmina może stać się liderem zielonej zmiany – jeśli tylko znajdzie się partner, który wesprze ją na drodze innowacji.
