Krótszy tydzień pracy. W tym kraju jeden pracownik na 100 wziął udział w wielkim eksperymencie

Islandia przeprowadziła dwa eksperymenty dotyczące krótszego czasu pracy. W pilotażowych programach uczestniczyło 2500 pracowników, co stanowi ok. 1 proc. pracujących mieszkańców wyspy. Wyniki badań są obiecujące.

Jak zaobserwowano, osoby, które pracowały 35–36 godzin tygodniowo, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia, cechowała podobna wydajność (lub nieznacznie niższa) co pracowników stacjonarnych. Poprawił się także ogólny dobrobyt (ang. well-being) pracowników z większą ilością czasu wolnego – wynika ze wspólnej analizy brytyjskiego think tanku Autonomy oraz Islandzkiej Organizacji na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju i Demokracji (Alda).

Eksperymenty zrealizowano z inicjatywy związków zawodowych, które naciskały na islandzki rząd i urząd miasta w Reykjaviku, stolicy Islandii. Udział w badaniach był dobrowolny. Obniżonym wymiarem czasu pracy mogli się cieszyć pracownicy biur, przedszkoli, i szpitali, a także opiekunowie socjalni i urzędnicy, jak donosi brytyjski Independent.

Pierwszy eksperyment miał miejsce w latach 2015–2019, drugi w latach 2017–2019. Oba programy dowiodły, że krótsza praca nie prowadzi do spadku produktywności pracowników. Wręcz przeciwnie, byli oni lepiej zmotywowani do działania i mniej podatni na stres czy wypalenie zawodowe. W niektórych przypadkach nastąpił nawet wzrost satysfakcji z pracy. Ochotnicy chętnie wykorzystywali dodatkowy czas na sport lub kontakty towarzyskie.

Na dobroczynny efekt skrócenia wymiaru czasu pracy wskazują także wyniki badań realizowanych w innych krajach. Wiosną 2021 r. testowanie 4-dniowego tygodnia pracy rozpoczęła Hiszpania. Pracodawcy, którzy dołączą do specjalnego, trzyletniego programu, mogą liczyć na specjalne dofinansowanie. Z krótszego dnia pracy będzie mogło skorzystać od 3000 do 6000 osób, przy czym ich poziom wynagrodzenia nie ulegnie zmianie. Z 4-dniowym tygodniem pracy eksperymentował także japoński oddział Microsoftu. W sierpniu 2019 r. osoby zatrudnione w korporacji miały wolne piątki, co pozwoliło zwiększyć ich wydajność aż o 40 procent. 

W Polsce krótszy wymiar czasu pracy postuluje OPZZ. Związek zawodowy zaproponował, aby stopniowo obniżać czas pracy do 35 godzin tygodniowo. Jak podaje OECD, w 2020 r. przeciętny Polak przepracował 1766 godzin. Dla porównania, Islandczyk spędził w pracy 1435 godzin, a Niemiec – tylko 1332 godzin.

Zwolennicy trzech dni wolnych wskazują, że takie rozwiązanie pozwala pracownikom zyskać więcej czasu dla siebie i rodziny, co sprzyja zachowaniu dobrego zdrowia oraz work-life balance, czyli równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Z kolei ograniczenie dojazdów do pracy umożliwia redukcję zanieczyszczenia powietrza. Mniej czasu spędzonego w pracy stanowi także duże udogodnienie dla pracujących rodziców. Propozycja pracy w zmniejszonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 znalazła się m.in. w Strategii Demograficznej 2040.