Spis treści
Znaczenie sumy gwarancyjnej w umowach ubezpieczeniowych
Suma gwarancyjna w umowach ubezpieczeniowych określa maksymalną odpowiedzialność finansową zakładu ubezpieczeń. W przypadku obowiązkowych ubezpieczeń OC minimalne sumy gwarancyjne są ustalane przez przepisy prawne i regularnie aktualizowane.
W kontekście poważnych wypadków, gdzie poszkodowany może wymagać dożywotniej renty, znaczenie sum gwarancyjnych staje się kluczowe. Istnieje ryzyko, że suma gwarancyjna określona w umowie sprzed wielu lat może zostać wyczerpana. Dlatego przepisy chronią poszkodowanych, a ubezpieczyciele mają obowiązek informować o ryzyku wyczerpania sumy gwarancyjnej, gdy wypłaty przekroczą 80% jej wartości.
Przypadek, który trafił do Sądu Najwyższego
Przykładem takiej sytuacji jest sprawa kobiety, która w styczniu 2002 roku została poszkodowana w wypadku. Ówczesna suma gwarancyjna wynosiła 2,4 mln zł. W 2018 roku kobieta złożyła pozew o waloryzację tej kwoty, a sąd okręgowy podwyższył ją do 15 mln zł w 2019 roku. Decyzję tę utrzymał sąd apelacyjny w 2020 roku. Ubezpieczyciel złożył skargę kasacyjną, co doprowadziło do zadania pytania do siedmioosobowego składu sędziów SN o zasady waloryzacji.
Dotychczas sądy przy waloryzacji kierowały się aktualną wysokością sum gwarancyjnych wynikającą z przepisów. Ubezpieczyciel argumentował, że kryterium powinno być rzeczywista wysokość szkody i przyszłe świadczenia. Pełnomocnik poszkodowanej obawiał się, że takie podejście może skomplikować i wydłużyć procesy.
Nowe wytyczne Sądu Najwyższego
Podczas środowego posiedzenia SN podkreślił, że polskie prawo dopuszcza waloryzację sum gwarancyjnych, ale obecna praktyka, polegająca na automatycznym odniesieniu do aktualnych sum, jest niewłaściwa.
SN nie akceptuje tego typu postępowania, a zatem wskazuje pewien kierunek drogi dla sądów powszechnych. (...) Sąd powszechny będzie musiał poszukiwać innych kryteriów, które będą decydowały o tym, czy ta waloryzacja odpowiednio będzie uwzględniała interesy stron – powiedział sędzia Piotr Telusiewicz.
Sąd Najwyższy zasugerował, że sądy mogą brać pod uwagę inne czynniki, takie jak wzrost cen, koszty zabiegów refundowanych przez NFZ oraz potrzeby poszkodowanego związane z leczeniem.
Konsekwencje uchwały SN
W związku z tym Sąd Najwyższy podjął uchwałę, że "wysokość sumy gwarancyjnej dla umów obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych określona w przepisach obowiązujących w chwili orzekania nie może stanowić jedynego kryterium waloryzacji" dokonywanej na podstawie regulacji z Kodeksu cywilnego. Decyzja ta ma na celu bardziej sprawiedliwe uwzględnienie interesów poszkodowanych i ubezpieczycieli w procesie waloryzacji sum gwarancyjnych.
Źródło: PAP
Biznes
