Rekultywacja hałdy w Rudzie Śląskiej: koniec uciążliwości do połowy roku

Hałda Pokój 2, o powierzchni dziesięciu hektarów, znajduje się pomiędzy centralnymi dzielnicami Rudy Śląskiej: Nowym Bytomiem i Wirkiem. Jest to pozostałość po likwidowanej kopalni Pokój, zarządzanej przez SRK. Odpady powydobywcze zgromadzone na hałdzie zawierają dużą ilość materiałów palnych, co prowadzi do samozagrzewania i samozapalania, a w konsekwencji do emisji dymów i pyłów.

Podczas poniedziałkowego briefingu prezes SRK, Jarosław Wieszołek, poinformował, że od połowy 2024 roku wyłoniony wykonawca prowadzi prace zabezpieczające na terenie hałdy. Działania te obejmują usuwanie zapożarowanego materiału do głębokości, gdzie nie występuje podwyższona temperatura, a następnie jego schładzanie i mieszanie z materiałem inertnym. Po tym procesie materiał jest ponownie układany na hałdzie, z zachowaniem odpowiedniej izolacji, aby zapobiec ponownemu samozagrzewaniu.

Prezes Wieszołek zapewnił, że przed rozpoczęciem prac przeprowadzono odpowiednie badania i sporządzono dokumentację, a wszystkie działania są realizowane zgodnie z zasadami sztuki inżynieryjnej. Najbardziej uciążliwe prace mają zakończyć się do połowy bieżącego roku, a pełna rekultywacja hałdy planowana jest na drugą połowę 2026 roku. Ostatecznie teren ma zostać zazieleniony.

Historia rekultywacji hałdy sięga 2018 roku, jednak wcześniejsze próby uszczelnienia okazały się nieskuteczne.

Dlatego w 2023 roku opracowaliśmy nowy program funkcjonalno-użytkowy i dążymy do tego, żeby sprawę ostatecznie zamknąć - zadeklarował Wieszołek.

Harmonogram prac nie jest zagrożony, choć SRK ma do zrekultywowania jeszcze około 19 hektarów hałd Pokój 1 i Pokój 2. Kolejna część terenu ma być objęta rekultywacją do końca lutego bieżącego roku, a zakończenie prac planowane jest do końca 2026 roku.

Prezydent Rudy Śląskiej, Michał Pierończyk, przyznał, że obecne prace są uciążliwe dla mieszkańców, ale konieczne do wykonania. Miasto widzi jednak "światełko w tunelu", czyli perspektywę zakończenia tych działań.

Jako miasto liczymy, że ten teren w strategicznym miejscu między dzielnicami Nowy Bytom i Wirek będziemy wykorzystywać. Zgodnie z koncepcją przeanalizowaną przez ekspertów Banku Światowego przewidujemy tu lekkie konstrukcje - farmy fotowoltaiczne. Liczymy, że mimo tych uciążliwości mieszkańcy wykażą zrozumienie i jeszcze trochę cierpliwości - mówił Pierończyk.

Wykonawca prac, Arkadiusz Bąk, relacjonował, że od czerwca ubiegłego roku trwały działania mające na celu zabezpieczenie mieszkańców i miasta przed zapożarowaniem. Udało się to osiągnąć poprzez wykonanie rowu opaskowego i rowu rozdzielającego hałdy Pokój 1 i Pokój 2. W głębszych miejscach wykop sięgnął 18 metrów głębokości.

Hałda ma w sobie jeszcze jakieś 180 tys. m sześc. do przerobienia. Ale mamy ten ogień pod kontrolą. Mamy zlokalizowane trzy zarzewia tego zapożarowania (…). Udało się przed końcem roku prace zakończyć w taki sposób, żeby mieszkańcy nie czuli, że mają tę hałdę pod sobą. Zostało wszystko praktycznie do zera stłumione - zapewnił Bąk.

Teraz (...) musimy dobrać się do tych najbardziej zapożarowanych ognisk, czyli będziemy obcować z żywym ogniem, tam go zdławimy, zdusimy, zagasimy. Jesteśmy w stanie zakończyć prace zasadnicze przed połową roku, a w optymistycznym wariancie do Wielkanocy. Później zostaną już tylko odbudowa zwałów, która nie będzie tak uciążliwa i kwestie związane z odbudową biologiczną - dodał wykonawca.

Podkreślił również, że pojawiające się czasami chmury dymu i pyłu nie są bezpośrednim wynikiem prowadzonych prac, lecz wybuchami nagromadzonych gazów w pustkach hałdy, których nie można powstrzymać. Smród powietrza po takich wybuchach jest spowodowany uwalnianiem siarczanów.

Bąk oraz Wieszołek zapewnili o monitorowaniu stężeń gazów w rejonie hałdy. Zgodnie z umową raz w miesiącu wykonawca pobiera próbki powietrza do worka Tedlara i dostarcza do Zespołu Badawczego Laboratorium Chemicznego w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu. SRK prowadzi badania równolegle z wykorzystaniem detektora wielogazowego Draeger X-am 5600. Dotychczasowe wyniki nie wykazały przekroczeń norm gazów szkodliwych.

Mówimy o pewnym dyskomforcie, natomiast największe zagrożenie jest po stronie wykonawcy, który jest w najbliższej okolicy zapożarowania, ale tam stosowane są zasady BHP - wyjaśnił Wieszołek.

Natomiast odległość między zapożarowaniem, a najbliższymi zabudowaniami jest duża. Gazy, które są wynikiem spalania: tlenek węgla, dwutlenek węgla, siarkowodór, ditlenek siarki, stanowią zagrożenie, ale w bezpośredniej lokalizacji. Dlatego teren jest ogrodzony i apelujemy do mieszkańców, żeby nie zbliżali się do hałdy - zaakcentował prezes SRK.

Prezydent Pierończyk przypomniał, że jakość powietrza można sprawdzać samodzielnie za pomocą miejskiego systemu mierzącego zanieczyszczenie pyłami PM2,5 oraz PM10. W promieniu około kilometra od hałdy znajdują się cztery czujniki: przy ul. Czarnoleśnej, Placu Jana Pawła II, ul. Głównej i ul. 11 Listopada.

SRK posiada w Rudzie Śląskiej łącznie 360 hektarów nieruchomości, jednak nie każdy teren nadaje się do ponownego zagospodarowania, a część gruntów musi być zrekultywowana. Poza hałdą Pokój w mieście trwają prace w rejonie ul. Bukowej, z myślą o udostępnieniu miejsca pod nowe funkcje.

Rudzka kopalnia Pokój była przejmowana przez SRK etapami od 2017 roku. To wtedy stwierdzono zapożarowanie części hałdy w rejonie ul. Szyb Andrzeja. W latach 2020-21 wykonano tam prace zabezpieczające i położono warstwę izolacyjną z trawą. W 2022 roku SRK przejęła dalszą część kopalni i zapożarowanej hałdy w rejonie ul. Lecha.

SRK posiada obecnie 42 hałdy, z których 33 zostały już zrekultywowane, w tym m.in. Krupiński w Suszcu, Kostuchna w Katowicach, zwałowisko stożkowe po kopalni Rymer w Rybniku-Niedobczycach oraz zwałowiska w Sosnowcu, Czeladzi, Bytomiu, Wałbrzychu, Gliwicach, Piekarach Śląskich, Trzebinii, Zabrzu, Wojkowicach, Nowej Rudzie, Pszowie, Mikołowie, Świętochłowicach, Tenczynku oraz Czerwionce-Leszczynach.

Dwie hałdy SRK są w trakcie rekultywacji: hałda Pokój w Rudzie Śląskiej i pole F1 w Bytomiu-Miechowicach, gdzie prowadzone są prace nad rekultywacją zdegradowanych terenów leśnych. Siedem kolejnych lokalizacji jest planowanych do rekultywacji, w tym m.in. Słupiec i Piast w Nowej Rudzie, Wrzosy w Pszowie oraz 1/R Mikulczycka w Zabrzu.

Źródło: PAP

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!