Tegoroczne wakacje były droższe, ale to nie zniechęciło Polaków

Respondenci, biorący udział w sondażu Agencji Badania Rynku i Opinii SW Research i Travelplanet.pl wysoko pozycjonowali wypoczynek wakacyjny dzieci w hierarchii wydatków. Prawie 60 proc. badanych wyjechało na urlop w ciągu ostatniego roku, z czego 30 proc. w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Jedynie 4 proc. ankietowanych nigdy nie było na urlopie.
Beneficjenci 500+ najczęściej deklarowali, że pieniądze z programu wydawane są na ubrania (46 proc.), żywność (38 proc.) oraz oszczędzanie na przyszłe cele (32 proc.). Jednak 22 proc. ankietowanych decyduje się na sfinansowanie z nich wyjazdów wakacyjnych.

Z danych Travelplanet.pl obejmujących okres wakacji szkolnych wynika, że deklaracje beneficjentów rządowego programu przełożyły się na konkretne decyzje. Na wypoczynek z biurami podróży wyjechało o 14 proc. dzieci więcej niż latem 2015 roku. Odsetek dzieci i młodzieży wśród ogółu wyjeżdżających z biurami podróży zwiększył się z około 32 proc. podczas ubiegłorocznych wakacji do 34,5 proc. obecnie. 14 proc. dzieci ostatni raz na wakacjach było co najmniej 3 lata temu, a kolejne 14 proc. w ogóle nie wyjechało na letni wypoczynek.

Jak wynika z badania, 22 proc. beneficjentów programu zamierzało przeznaczyć dodatkowe pieniądze na sfinansowanie wyjazdów wakacyjnych dzieci. Na ten cel planowali wykorzystać ok. 2000 zł. Ci, którzy rzeczywiście sfinansowali wypoczynek swoich pociech, płacili za niego w biurach podróży ok. 2400 zł. W wypadku ok. 50 – 60 proc. rodzin nie ma problemu ze wspólnym wyjazdem na urlop. Za to z powodów finansowych w ponad 40 proc. rodzin zdarza się, że dziecko w ogóle nie wyjeżdża na wakacje.

Wakacje marzeń a możliwości finansowe

Program Rodzina 500 plus zaczął funkcjonować 1 kwietnia i swoim zasięgiem objął już 3,6 mln dzieci. Do końca lipca wypłacono z niego wsparcie w wysokości 7,18 mld zł. Te pieniądze z pewnością przełożyły się na zwiększenie liczby dzieci wyjeżdżających na wakacje. Jednak nie wszystkie rodziny mogły sobie pozwolić na przeznaczenie całej otrzymanej kwoty na ten cel. Nawet jeśli w niektórych przypadkach tak było, to odkładając od kwietnia po 500 zł miesięcznie, udało im się zebrać maksymalnie 2 500 zł.

Gdzie na wakacje
Zaskoczenia nie było, jeśli chodzi o lidera wśród destynacji wybieranych przez turystów. Od kilku lat jest nim Grecja. Wskazywali na nią zarówno respondenci badania, jak i potwierdziły to statystyki rezerwacyjne Travelplanet.pl. Pewną niespodzianką jest jednak skala popularności tego kraju, która osiągnęła poziom ponad 41 proc. frekwencji – to niemal dwukrotnie więcej niż deklaracje badanych. Za to na dalszych miejscach spore przetasowania, spowodowane dużym spadkiem wyjazdów do Turcji – z ponad 21 proc. do nieco ponad 8 proc.

Od początku roku wiadomo również było, że na niestabilnej sytuacji w krajach arabskich, utrzymującej się od zeszłego roku, skorzysta Bułgaria oraz Hiszpania. I rzeczywiście, statystyki rezerwacyjne pokazują wzrosty o ok. 5 pkt proc. na tych kierunkach – do odpowiednio ok. 17 i ok. 14 proc. Pomysł touroperatorów, by promować alternatywne kierunki wobec Egiptu i Tunezji, sprawdził się nadzwyczajnie w wypadku Albanii, która w rankingu popularności awansowała z 13. na 8. miejsce.

Jeśli chodzi o kierunki wyjazdów z dziećmi, niewiele odbiegają one od ogólnych preferencji turystycznych Polaków. Na pierwszym miejscu jest Grecja (40 proc. wyjazdów z dziećmi wobec 41,5 ogółem). Pozycję wicelidera zdobyła tego lata Bułgaria (18,5 proc. wyjazdów z dziećmi / 17 proc. ogółem) a za nią uplasowała się Hiszpania (12,7 proc. / 14 proc.). Do Turcji, czwartej w rankingu popularności, wyjechało tego lata z dziećmi 12 proc. klientów biur podróży (8,3 proc. ogółem), a do zamykających pierwszą piątkę Włoch – 4,2 proc. (4,2 ogółem).

Przewagę wyjazdów rodzinnych nad średnią rynkową w wypadku Bułgarii oraz Turcji łatwo wytłumaczyć jeśli spojrzymy na to, ile średnio kosztowały wakacje w poszczególnych krajach pierwszej piątki: najtaniej można było je spędzić właśnie w Bułgarii i Turcji – to 243 zł dziennie na osobę, podczas gdy na wypoczynek w Grecji turyści przeznaczali 302 zł dziennie, we Włoszech – 306 zł dziennie a w Hiszpanii 356 zł dziennie.

Wyjeżdżając na wakacje z biurem podróży w Polsce turyści wydawali ok. 170 zł dziennie. Warto jednak przy porównywaniu tych kwot pamiętać o zasadniczej różnicy: wypoczynek w Polsce w 100 proc. jest z dojazdem własnym, za granicą – w ponad 90 proc. z dolotem. Inny jest również standard wypoczynku: w Polsce w ponad 60 proc. są to obiekty kategorii 0 – 3*. Za granicą 60 proc. turystów spędza wakacje w standardzie 4-5*.

Grecję jako najchętniej wybierane miejsce wypoczynku wskazywali również ankietowani. Wysoko w deklaracjach znalazła się również Hiszpania i Włochy oraz Chorwacja. Za to Bułgaria, wicelider tegorocznych wakacji znalazła się wśród „Innych miejsc”. Z kolei na 5 – 6 miejscu w badaniu respondenci wskazywali Wielką Brytanię i Niemcy jako atrakcyjne miejsca wypoczynku. Te kraje natomiast w statystykach rezerwacyjnych zajęły dopiero odpowiednio 29. I 35. miejsce.

Wakacje na własną rękę czy z biurem podróży

Wytłumaczeniem rozbieżności pomiędzy sondażowymi deklaracjami a faktycznie dokonywanymi rezerwacjami może być sposób organizacji wypoczynku. Według deklaracji respondentów badania SW Research i Travelplanet.pl trzy czwarte turystów organizuje sobie wyjazd samodzielnie. Cena nie jest przy tym najważniejsza.

Tegoroczne wakacje były nieco skromniejsze niż w poprzednich latach. Widać to nie tylko po zwiększeniu się popytu na wypoczynek w kraju, który jest tańszy o koszty dojazdu czy dolotu. Jednocześnie obniżył się standard wyjazdów zagranicznych, zwłaszcza jeśli chodzi o najwyższe kategorie: pięciogwiazdkowe hotele i wyżywienie all inclusive. Za to wzrost kosztów letnich wakacji był symboliczny: przeciętny turysta płacił za nie w biurze podróży 2440 zł, czyli zaledwie 13 zł więcej niż w poprzednim sezonie.

- Spowodowało to przesunięcie zainteresowania turystów wypoczynkiem w tzw. bezpiecznych krajach a jednocześnie chęć zmieszczenia się w dotychczasowym budżecie – komentuje Damasiewicz. – To efekt powstrzymania się przed wyjazdami do Tunezji, Egiptu i Turcji, gdzie turyści przede wszystkim rezerwowali hotele i wyżywienie z najwyższej półki- dodaje.

Bałtyk czy zagranica

Trudno póki co ocenić, na ile obawy przed zagrożeniem terrorystycznym przełożyły się na pozostanie turystów w kraju. Statystyki Travelplanet.pl mówią o znaczącym, blisko ośmioprocentowym wzroście wyjazdów z biurami podróży, mimo że w badaniu SW Research aż 19 proc. ankietowanych deklarowało, że to zagrożenie powstrzymało ich przed wyjazdem na zagraniczne wakacjami. Z podobną skalą wzrostu mieliśmy również do czynienia, porównując szczyt letniego sezonu 2015 i 2014 roku. Jednak to rok temu częściej miały miejsce zdarzenia niekorzystne dla turystyki niż było to obecnie.

Choć media informowały o niespotykanej popularności polskich miejscowości wypoczynkowych tego lata, to nawet Polska Organizacja Turystyczna nie dysponuje danymi pokazującymi skalę wzrostu letniego wypoczynku w Polsce. Poszczególne miejscowości wstępnie szacują go na co najwyżej kilkanaście procent (np. Ustronie Morskie). W statystykach rezerwacyjnych Travelplanet.pl Polska awansowała z 13. na 12. miejsce. Dane Travelplanet.pl pokazują, że 67 proc. turystów spędziło lato w nadbałtyckich kurortach. W badaniu SW Research na Bałtyk, jako miejsce wypoczynku w kraju, wskazywała ponad połowa respondentów. Jednak w wypadku wakacji w Polsce trzeba mieć na uwadze, że turyści planując odpoczynek w kraju, zdają się na biura podróży jeszcze rzadziej niż wyjeżdżając na zagraniczny urlop. Według badania SW Research to ok. 6 – 8 proc. Lipcowy raport Ministerstwa Sportu i Turystyki o wyjazdach turystycznych Polaków w 2015 roku przytacza jeszcze bardziej skrajne liczby: krajowe wyjazdy przez biura podróży rezerwowało raptem 1,9 proc. turystów, zagraniczne – 25,5 proc.

Bardzo ciekawie wygląda porównanie standardu wypoczynku, jaki wybierają turyści, którzy zdecydowali się na wakacje w Polsce i za granicą. Charakterystyczną cechą jest ogromna dysproporcja: w Polsce 70 proc. rezerwowało noclegi w standardzie co najwyżej trzygwiazdkowym – zauważa Damasiewicz. – Za granicą taki standard wybierało 40 proc. turystów. Jeszcze większy rozdźwięk dotyczy wyżywienia: w kategorii All Inclusive to raptem 4 proc. wakacji w Polsce wobec aż 74 proc. wakacji za granicą. Turyści rezerwujący urlop z co najmniej 2 posiłkami to w sumie 69 proc. w Polsce i 90 proc. za granicą.

Z porównania kosztów wypoczynku z biurami podróży w Polsce i zagranicznych wakacji w poszczególnych standardach wynika, że te drugie były sporo droższe. Warto jednak mieć na uwadze, że w ich cenie zawarty był koszt dolotu. Ponad 90 proc. turystów w taki właśnie sposób udawało się na greckie, bułgarskie czy hiszpańskie plaże – zaznacza Damasiewicz. – W wypadku wypoczynku w Polsce koszt dojazdu nie jest uwzględniony. Gdyby jednak porównywać polskie i zagraniczne oferty wyłącznie pod kątem pobytu i wyżywienia, różnice okażą się niewielkie, a czasem te zagraniczne są wręcz korzystniejsze- podsumowuje.