To koniec horrendalnie drogich chwilówek? Sejm pracuje nad nową ustawą antylichwiarską

Polacy coraz chętniej decydują się na zaciąganie pożyczek, o czym świadczą dane Biura Informacji Kredytowej. Tylko w lipcu liczba udzielonych pożyczek pozabankowych wzrosła o 19,1 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Łącznie firmy pożyczkowe udzieliły finansowania na kwotę 2,72 mld zł (wzrost o 15,6 proc. w porównaniu do ub. roku), a średnia jego wysokość wzrosła w czerwcu do 3451 złotych.

Główną zaletą chwilówek jest ich wysoka dostępność, przez co można je zdobyć szybko oraz bez licznych formalności. Niektóre firmy szczycą się nawet tym, że od złożenia stosownych dokumentów do wypłaty pieniędzy mija 15 minut. W przypadku banków na wydanie decyzji trzeba czekać kilka, a nawet kilkanaście dni, co w przypadku niecierpliwych klientów całkowicie przekreśla sprawę.

Wiele firm korzysta z tak wysokiego zainteresowania pożyczkami, nakładając na klientów ogromne opłaty, które przyczyniają się do wzrostu zadłużenia. Walkę z tym zjawiskiem rozpoczął resort sprawiedliwości, który pod koniec ubiegłego roku opracował projekt zmniejszenia opłat pozaodsetkowych, pobieranych przez firmy pożyczkowe i banki. Po dziewięciu miesiącach nowelizacją ustawy antylichwiarskiej zajął się Sejm.

Projekt ma na celu podjęcie kompleksowych działań nakierowanych na zlikwidowanie patologii udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim. Działalność ta, pomimo prób ustawodawcy, stanowi cały czas poważny problem społeczny - mówił w marcu o projekcie wiceminister sprawiedliwości Marcin Marchoł.

Ustawa, którą w czwartek zajmują się parlamentarzyści, zakłada, że pożyczkodawca nadal może żądać od osoby biorącej pożyczkę odsetek i pozaodsetkowych kosztów, lecz przy zachowaniu nowych ograniczeń. Zaktualizowane limity zakładają natomiast, że pozaodsetkowe koszty nie mogą przekraczać 25 proc. kwoty udzielonej pożyczki, a w przypadku chwilówek do 30 dni nie mogą być wyższe niż 5 proc. pożyczki.

Czym są zatem pozaodsetkowe koszty w przypadku chwilówek? To nic innego jak wszystkie opłaty związane z zawarciem umowy, czyli koszty obsługi, ubezpieczenia, zabezpieczenia czy marże.

Nowelizacja zakłada, że podmiot udzielający pożyczki będzie musiał w sposób jasny informować klienta przed zawarciem umowy o łącznej wysokości odsetek i kosztów pozaodsetkowych. W przypadku spłaty pożyczki przed terminem pożyczkodawca nie będzie mógł żądać uiszczenia odsetek za czas pozostały do rozwiązania umowy.

Zdaniem opozycji i ekspertów przyjęcie rygorystycznych rozwiązań może sprawić, że wiele legalnie działających instytucji finansowych wypadnie z branży. Rosnący popyt na pożyczki wraz ze spadającą ich dostępnością sprawi natomiast, że zyskają na tym mafie lichwiarskie.

Po wprowadzeniu zmian do rejestru instytucji pożyczkowych wpisane zostaną jedynie podmioty, które prowadzą działalność jako spółka akcyjna o kapitale zakładowym 1 miliona złotych. Nadzór nad firmami pożyczkowymi sprawować będzie UOKiK oraz KNF.