Ustawa o świadczeniach rodzinnych w pigułce. Co z dochodem w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych?

Świadczenia rodzinne jak sama nazwa wskazuje, mają pomóc rodzinom w codziennym życiu i opłaceniu wydatków na utrzymanie dzieci. Są również wsparciem dla osób rezygnujących z pracy, by zaopiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Niektóre świadczenia na konta rodziców będą wpływać co miesiąc. Inne należą się tylko raz.

Ustawa o świadczeniach rodzinnych

Ustawa o świadczeniach rodzinnych określa warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz zasady ich ustalania, przyznawania i wypłacania. Wymienia również przysługujące świadczenia. Jednym z najpopularniejszych jest zasiłek rodzinny. Przysługuje do ukończenia przez dziecko:

• 18. roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia,
• 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

By otrzymać zasiłek rodzinny na dziecko trzeba spełnić kryterium dochodowe. Obecne kryterium będzie obowiązywało w nowym okresie zasiłkowym, który rozpocznie się 1 listopada 2019 roku i potrwa do 31 października 2020 roku. Tak więc zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764 zł.

Od 1 listopada 2019 roku do 31 października 2020 roku wysokość zasiłku rodzinnego wyniesie:

• 95 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
• 124 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia,
• 135 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Ustawa o zasiłkach rodzinnych

Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki do niego:

• dodatek z tytułu urodzenia dziecka (tzw. becikowe) - 1000 zł;
• dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci, a dla dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci;
• dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do 5. roku życia - 90 zł miesięcznie oraz 110 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia;
• dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego - 400 zł miesięcznie;
• dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła - 113 zł; na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła - 69 zł;
• dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego - 100 zł na dziecko;
• dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Ustawa o świadczeniach rodzinnych - streszczenie

Oprócz zasiłku rodzinnego oraz dodatków do niego Ustawa o świadczeniach rodzinnych przewiduje jeszcze wypłatę innych świadczeń. Jest to m.in. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko. Przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekroczy kwoty 1922 zł netto.

Co ważne, wspomniana zapomoga należy się tylko wówczas, gdy matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu. Wniosek należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.

Świadczenia opiekuńcze - ustawa

Ustawa wspomina także o świadczeniach opiekuńczych, którymi są: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne. Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Otrzymują go m.in. osoby po 75. roku życia raz niepełnosprawne dzieci. Obecnie zasiłek wynosi 184,42 zł miesięcznie, a od 1 listopada 2019 roku wzrośnie do 215,84 zł miesięcznie.

Specjalny zasiłek opiekuńczy - ustawa

Z kolei specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności. By otrzymać pieniądze, trzeba spełnić kryterium dochodowe. Wynosi ono 764 zł netto na osobę w rodzinie. Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego to 620 zł miesięcznie.

Przepisy ustawy wymieniają również świadczenie pielęgnacyjne należne matce albo ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka, osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną albo innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności. Od 1 stycznia 2019 roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 1583 zł w związku z przeprowadzoną waloryzacją.

Świadczenie rodzicielskie po urodzeniu dziecka - ustawa

Ustawa z 24 lipca 2015 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła od 1 stycznia 2016 roku nowe świadczenie rodzinne - świadczenie rodzicielskie po urodzeniu dziecka. Należy się jednemu z rodziców (matce lub ojcu), którym urodziło się dziecko, a którzy nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Tak więc m.in. mogą ubiegać się o nie osoby bezrobotne (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie są zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego.

Świadczenie to zostanie przyznane od dnia porodu do ukończenia 52. tygodnia życia, jeżeli wniosek zostanie złożony w ciągu trzech miesięcy od porodu. W przypadku urodzenia wieloraczków okres pobierania pieniędzy zostaje wydłużony - maksymalnie do 71 tygodni, jeśli urodzą się pięcioraczki. Wysokość świadczenia rodzicielskiego wynosi 1000 zł miesięcznie. Nie jest ono uzależnione od dochodów członków rodziny.

Dochód w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych

Katalog dochodów, które wliczają się do dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia rodzinne, znajduje się w art. 3 pkt 1 Ustawy z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Obejmuje trzy kategorie dochodów:

• przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w Ustawie z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych - np. dochody z umowy o pracę, umowy zlecenie, zasiłku dla bezrobotnych, rent i emerytur, działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
• dochody z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - np. dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tzw. "ryczałt")
• inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. alimenty na rzecz dzieci, dochody z gospodarstwa rolnego, świadczenie rodzicielskie, stypendia socjalne dla uczniów i studentów, renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, należności otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny).

Uwaga! Wszystkie świadczenia rodzinne są wolne od podatku dochodowego.