Dłuto i drabina w pracy mogą być bardzo niebezpieczne. PIP podaje przykłady śmiertelnych wypadków. Jakie obowiązki ma wówczas pracodawca?

Najczęściej do śmierci pracownika w miejscu pracy dochodzi w wyniku wypadku, który został wywołany przyczyną zewnętrzną, spowodował uraz lub śmierć i nastąpił w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych lub innych czynności zleconych przez przełożonego, a także realizowanych na rzecz pracodawcy. Warto pamiętać, że za wypadek śmiertelny uznaje się nie tylko zdarzenie, w wyniku którego zgon pracownika nastąpił na miejscu, ale też takie, gdy do śmierci doszło w okresie sześciu miesięcy od dnia wypadku.

• Woj. podlaskie - na terenie magazynu operator koparko-ładowarki po wyjściu z maszyny został przez nią przejechany. W wyniku zdarzenia poszkodowany poniósł śmierć na miejscu.
• Woj. kujawsko-pomorskie - w terenie zakładu pracownik wykonywał prace ręczne przy użyciu dłuta. W trakcie wykonywania zadania mężczyzna zranił się narzędziem w oko. W wyniku zdarzenia poszkodowany doznał ciężkich obrażeń gałki oka.
• Woj. pomorskie - na terenie lasu pilarz ścinał konar drzewa. W czasie wykonywania zadania doszło do przygniecenia mężczyzny przez spadającą gałąź. W wyniku zdarzenia poszkodowany poniósł śmierć na miejscu.
• Woj. śląskie - na terenie hali produkcyjnej pracownik toczył na tokarce metalowy element. Podczas wykonywania pracy doszło do oderwania się metalowego wióra od obrabianego elementu, który uderzył operatora w drugi palec prawej ręki.
• Woj. łódzkie - na terenie zakładu pracownik po wejściu na drabinę naprawiał suwnicę. W czasie wykonywania zadania mężczyzna spadł z drabiny. W wyniku upadku z wysokości poszkodowany doznał złamania kręgu lędźwiowego kręgosłupa oraz powierzchownych urazów przedramienia, nadgarstka i ręki.
• Woj. warmińsko-mazurskie - na terenie budowy zleceniobiorca podczas wykonywania pracy spadł z wysokości około 3 metrów na betonową posadzkę wewnątrz budynku. W wyniku zdarzenia poszkodowany doznał urazu głowy i złamania ręki.

Kiedy pracownik umiera podczas wykonywania obowiązków służbowych, pracodawca musi podjąć pewne działania. Przede wszystkim należy zabezpieczyć miejsce wypadku, w taki sposób aby uniemożliwić osobom postronnym dostęp. Zabezpieczone muszą zostać również wszystkie przedmioty, maszyny i urządzenia, które miały związek ze zdarzeniem.

Następnie należy udzielić pomocy poszkodowanemu, a jeśli wezwany zespół ratownictwa stwierdzi zgon, powiadomić prokuraturę oraz okręgowego inspektora pracy. Dotyczy to nie tylko śmierci, ale wypadków zbiorowych i ciężkich uszkodzeń ciała.

Pracodawca ma obowiązek ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku. Zajmie się tym zespół powypadkowy, w którego skład musi wchodzić pracownik ds. BHP i społeczny inspektor pracy. Sprawdzą oni okoliczności zdarzenia i dokonają kwalifikacji prawnej wypadku. Następnie mają 14 dni na sporządzenie protokołu powypadkowego, który w przypadku wypadku śmiertelnego jest przedstawiany rodzinie poszkodowanego. Rodzina może wnieść swoje uwagi, ale to pracodawca ostatecznie zatwierdza taki protokół. Jest on podstawą dla uznania zdarzenia za śmiertelny wypadek przy pracy i wypłaty stosownych świadczeń.

Bez względu na to czy śmierć pracownika następuje w miejscu pracy, czy też poza nim, pracodawca ma szereg obowiązków, które w takim wypadku musi spełnić. Musi m.in. rozliczyć należność, która przysługuje pracownikowi do dnia jego śmierci, w niektórych przypadkach w grę wchodzi również wypłata odprawy pośmiertnej.

Wypłata wynagrodzenia – pracodawca musi wyliczyć wynagrodzenie za przepracowany okres, uwzględnić nadgodziny, premie, dodatki. Takie wynagrodzenie oraz ekwiwalent za urlop wypłaca się rodzinie zmarłego, nie potrąca się od tej kwoty składek ZUS, obowiązkowe jest natomiast odprowadzenie zaliczki na podatek dochodowy.

Odprawa pośmiertna – jeśli pracownik zmarł w pracy lub w czasie pobierania zasiłku po rozwiązaniu stosunku pracy w związku z niezdolnością wykonywania zadań wskutek choroby, rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna. Jest to jednorazowe świadczenie ustalane na podstawie stażu pracy u danego pracodawcy. Jest to równowartość:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia - jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia - jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
• sześciomiesięcznego wynagrodzenia - jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Świadectwo pracy – po śmierci pracownika, pracodawca musi wystawić świadectwo pracy. Oryginał oraz kopię dokumentu dołącza do części C akt osobowych pracownika. Rodzina ma prawo domagać się przekazania takiego świadectwa.

Inne obowiązki – jednym z nich jest wyrejestrowanie pracownika z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem przyczyny wyrejestrowania. 500 - zgon osoby ubezpieczonej. Po zakończonym roku deklaracja PIT-11 jest wystawiana rodzinie, a konkretnie osobom, które otrzymały wynagrodzenie po zmarłym.