Estoński CIT dla polskich firm. Projekt ustawy w konsultacjach: zbyt wiele warunków, by skorzystać z uproszczeń?

Resort finansów zaplanował wejście w życie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na styczeń 2021 r. Wtedy do polskiego systemu podatkowego zostanie włączony nowy, proinwestycyjny system opodatkowania, zwany estońskim CIT. Jak ma on działać w praktyce dowiedzieliśmy się teraz, z materiału opublikowanego przez Ministerstwo Finansów w ramach prekonsultacji.

Dwa warianty do wyboru

W projekcie przewidziane zostały dwa alternatywne warianty opodatkowania na nowych zasadach (tj. bez możliwości ich łączenia):
Wariant pierwszy: ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (który jest systemem wzorowanym na rozwiązaniu estońskim) wiążący dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego i polegający na znacznej modyfikacji podstawowych zasad opodatkowania, obowiązujących w ustawie o CIT. Zmianie ulega m.in. moment powstania obowiązku podatkowego, podstawa opodatkowania, stawki podatkowe. Ze względu na swoją specyfikę i odrębność przewiduje się nowy rozdział ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych.

Wariant drugi: specjalny fundusz inwestycyjny, który w sensie ekonomicznym umożliwia szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych. Zasady opodatkowania pozostają jak dotychczas, w tym możliwe jest równoległe korzystanie z wszelkich preferencji podatkowych.

• Zgodnie z założeniami planowane rozwiązanie skierowane jest do:
• małych i średnich spółek kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych), których przychody nie przekraczają 50 mln zł;
• spółek, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne. Oznacza to, że może z niego skorzystać zdecydowana większość polskich podatników CIT (ok. 200 tys. firm), w których inwestor jest blisko spółki, a struktura firmy jest transparentna i prosta.

Co najmniej trzech pracowników

Z estońskiego CIT będą mogły skorzystać spółki, które nie posiadają udziałów w innych podmiotach, zatrudniają co najmniej 3 pracowników - oprócz udziałowców, których przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej, wykazują nakłady inwestycyjne. Wszystkie te kryteria będą musiały być spełnione jednocześnie.

Warto zwrócić uwagę, iż zgodnie z przedstawionym projektem, w okresie stosowania tzw. estońskiego CIT podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczeń od podstawy opodatkowania w zakresie darowizn, ulgi B+R, ulgi na złe długi i innych ulg odliczanych od podstawy opodatkowania. Zatem w momencie przejścia na zasady opodatkowania ryczałtem podatnik traci uprawnienie do rozliczenia lub kontynuowania wymienionych ulg (odliczeń i doliczeń dotyczących wydatków poniesionych przed momentem zmiany zasad opodatkowania na ryczałt).

Utracone preferencje

Przedstawione w opublikowanym materiale założenia w znaczący sposób ograniczą możliwość skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania.
To powoduje, że projektowane przepisy z rozwiązaniami estońskimi mają w praktyce niewiele wspólnego. Kluczem do rozwoju przedsiębiorczości w Estonii była prostota i szeroki dostęp do preferencyjnego opodatkowania, co pozwoliło znacząco zwiększyć poziom inwestycji.
Natomiast odnosząc się do założeń zaprezentowanych przez Ministerstwo Finansów trzeba zauważyć, że liczne warunki i ograniczenia spowodują, że niewiele firm skorzysta z wprowadzanego modelu opodatkowania dochodu. Niestety, im więcej wyłączeń znajdzie się w ostatecznym brzmieniu przepisów, tym mniejszy wpływ tego instrumentu na wzrost inwestycji. Do przejścia na nowy model opodatkowania zniechęcać może również pozbawienie możliwości skorzystania z dotychczasowych ulg, np. ulgi B+R.
Należy mieć nadzieję, że w trakcie konsultacji społecznych projektu uda się przekonać resort finansów do poluzowania ograniczeń, aby w dobie kryzysu epidemiologicznego i gospodarczego dać firmom odpowiedni impuls do rozwoju i pozwolić im przetrwać nadchodzący, trudny dla gospodarki czas.

Chcesz być dobrze poinformowany w tematach budżetu domowego, prowadzenia biznesu i ważnych zmian w prawie? Kliknij w ten tekst i polub nas na Facebooku! Naprawdę warto!