Gospodarka jest "kaput". Wyczerpał się model gospodarczy Niemiec

Dziennikarz Newsweeka zwraca uwagę, że jeszcze niedawno Niemcy uchodziły za jednego z największych beneficjentów globalizacji i postępu technologicznego. W kraju mówiono o "nowym cudzie gospodarczym", a niemiecki przemysł stanowił fundament europejskiej gospodarki. Jednak dziś rzeczywistość wygląda zgoła inaczej. Drugi rok z rzędu Niemcy pogrążone są w recesji, a prognozy wskazują na dalsze problemy strukturalne, które mogą trwać latami.

Robin Winkler, główny ekonomista Deutsche Bank, zauważa, że obecny spadek produkcji przemysłowej to "najbardziej wyraźne spowolnienie w powojennej historii Niemiec". Z kolei Siegfried Russwurm, prezes Federacji Niemieckiego Przemysłu (BDI), ostrzega, że "niemiecki model biznesowy jest w poważnym niebezpieczeństwie". Według Russwurma do 2030 roku produkcja przemysłowa w Niemczech może spaść nawet o 20%.

Jednym z najbardziej dotkniętych sektorów jest motoryzacja. Produkcja samochodów, która osiągnęła szczyt w 2016 roku, spadła o ponad jedną czwartą, a od 2018 roku w branży zlikwidowano 8% miejsc pracy. Volkswagen, symbol niemieckiej innowacyjności, po raz pierwszy w historii zamyka swoje fabryki w kraju. Eksperci twierdzą, że nadchodzące 2–3 lata zdecydują o przyszłości niemieckich producentów samochodów.

Jednym z kluczowych problemów niemieckiej gospodarki jest jej niechęć do nowych technologii. Kraj ten, który przez lata stawiał na tradycyjny przemysł, dziś zmaga się z jedną z najgorszych sieci komórkowych w Europie, wolnym internetem i... dominacją faksów. Jak zauważono, ponad 80% niemieckich firm wciąż korzysta z faksu jako podstawowego narzędzia komunikacji.

Paradoks ten ujawnia się także w sektorze motoryzacyjnym. Wolfgang Munchau, autor książki "Kaput", podkreśla, że rewolucja cyfrowa zmienia podstawy tej branży. "Nowoczesny samochód elektryczny nie jest już zasadniczo produktem mechanicznym. Większość jego wartości ekonomicznej leży w oprogramowaniu i akumulatorze" – zauważa Munchau.

Chiny, które przez lata były kluczowym odbiorcą niemieckich technologii i produktów przemysłowych, dziś stają się największym rywalem. Chińskie samochody elektryczne zaczynają dominować na europejskim rynku, oferując bardziej zaawansowaną technologię i niższe ceny, z którymi niemieccy producenci nie mogą konkurować.

Wielu ekspertów wskazuje, że obecny kryzys to wynik złych decyzji podjętych w czasie gospodarczej prosperity. Niemcy, korzystając z taniego gazu z Rosji, uzależniły swoją produkcję przemysłową od tego źródła energii. W 2011 roku, po katastrofie w Fukushimie, kanclerz Angela Merkel zdecydowała o zamknięciu elektrowni jądrowych, co ograniczyło alternatywne źródła energii.

Nowicki pisze, że jednocześnie niemieccy liderzy zacieśniali współpracę z Chinami, które z czasem przekształciły się z partnera w konkurenta. Dzisiejsza dominacja Chin w kluczowych sektorach, takich jak samochody elektryczne, sprzęt energetyczny czy medyczny, zagraża pozycji Niemiec na arenie międzynarodowej.

Nowicki podkreśla, że osłabienie niemieckiej gospodarki niesie ze sobą poważne konsekwencje dla całej Unii Europejskiej. Niemcy odpowiadają za 25% unijnego PKB i są głównym rynkiem zbytu dla innych państw członkowskich. Jak zauważa Munchau, "jeśli w Niemczech będzie źle, całą Europę czeka dekada stagnacji".

Co więcej, Niemcy odgrywają kluczową rolę jako główny płatnik netto w budżecie UE. Jeśli ich gospodarka będzie dalej słabła, zdolność finansowania unijnych projektów – w tym potencjalnego przyjęcia Ukrainy do UE – stanie pod znakiem zapytania.

Zmiany w globalnym porządku geopolitycznym, w tym powrót Donalda Trumpa do Białego Domu, mogą dodatkowo pogłębić problemy Niemiec. Propozycja nałożenia 10–20% ceł na wszystkie importowane towary mogłaby kosztować niemiecką gospodarkę nawet 180 miliardów euro w ciągu najbliższych czterech lat – informuje Nowicki.

Niemiecki model gospodarczy, który przez dekady był wzorem dla innych krajów, stoi dziś w obliczu konieczności fundamentalnych zmian. Czy Niemcom uda się znaleźć nowe rozwiązania i odzyskać dawną pozycję lidera w Europie? To pytanie pozostaje otwarte, ale jedno jest pewne – czas łatwych decyzji już dawno minął.

Źródło: Newsweek, Maciej Nowicki