Kandydat na kanclerza chce rewolucji w niemieckiej gospodarce. Co to oznacza dla Polski?

Niemiecki kryzys polityczny rozpoczął się od zwolnienia ministra finansów Christiana Lindnera, co ostatecznie doprowadziło do upadku rządu koalicyjnego pod przewodnictwem Olafa Scholza. Tzw. „koalicja świateł drogowych” – łącząca SPD, Zielonych i FDP – rozpadła się w wyniku konfliktów dotyczących polityki fiskalnej i zasad zadłużania państwa.

Nowe wybory parlamentarne odbędą się w wyjątkowo trudnym momencie dla Niemiec. Gospodarka tego kraju znalazła się w recesji, z prognozowanym spadkiem PKB o 0,1% w 2024 roku. Jednocześnie świat mierzy się z eskalacją konfliktów na Ukrainie i Bliskim Wschodzie, rosnącą rywalizacją między USA a Chinami oraz potencjalnym powrotem Donalda Trumpa do władzy w Stanach Zjednoczonych.

Słabości niemieckiej gospodarki stają się coraz bardziej widoczne, zwłaszcza w sektorze motoryzacyjnym, który od dekad stanowi jej fundament. Problemy tego sektora mają trzy główne źródła:

1. Zapowiedź ceł amerykańskich. Donald Trump zagroził wprowadzeniem 10-procentowych taryf na niemieckie samochody, co bezpośrednio uderza w takie marki jak Volkswagen, BMW czy Mercedes.

2. Utrata rynku chińskiego. Przez cztery kolejne lata niemieccy producenci tracą udziały w Chinach, które coraz bardziej promują rodzimych wytwórców aut elektrycznych.

3. Braki w transformacji technologicznej. Niemieckie koncerny zostają w tyle w wyścigu do dominacji na rynku pojazdów elektrycznych, przegrywając zarówno z chińskimi, jak i amerykańskimi rywalami.

Te problemy przynoszą nie tylko spadki wartości giełdowej niemieckich gigantów motoryzacyjnych, ale również zamykanie fabryk w samych Niemczech – zjawisko, które wcześniej wydawało się nie do pomyślenia. Przykładem jest Volkswagen, który zdecydował się na taki krok po raz pierwszy w swojej 83-letniej historii.

Friedrich Merz, lider CDU i prawdopodobny następca Olafa Scholza, reprezentuje bardziej konserwatywne podejście w polityce społecznej i liberalne w kwestiach gospodarczych. Choć pochodzi z tej samej partii co Angela Merkel, jest jej wieloletnim krytykiem. Po latach pracy poza polityką, m.in. jako doradca banku Blackrock, powrócił, by poprowadzić CDU w nowym, bardziej prawicowym kierunku.

Merz opowiada się za ograniczeniem świadczeń socjalnych, obniżką podatków dla firm oraz wznowieniem działania elektrowni jądrowych. Jego stanowisko wobec migracji zakłada znaczące ograniczenie napływu osób spoza Europy, co oznacza wyraźne odejście od polityki Angeli Merkel. Zapowiedział również twardą postawę wobec Chin i Rosji, jednoznacznie wspierając Ukrainę w konflikcie zbrojnym.

Przejęcie władzy przez Merza może przynieść istotne zmiany w niemieckiej polityce zagranicznej. CDU zapowiada dalsze wsparcie militarne dla Ukrainy, w tym dostarczenie pocisków „Taurus”, zdolnych do uderzeń w głąb terytorium Rosji. Jednocześnie Merz krytycznie ocenia chińską dominację gospodarczą i zapowiada działania na rzecz zmniejszenia zależności Europy od chińskiego rynku.

Zmiana polityki energetycznej, w tym powrót do energii jądrowej, mogłaby obniżyć koszty energii w Europie i wesprzeć przemysł. Konserwatywni politycy z CDU liczą także, że planowane obniżenie podatków korporacyjnych i inwestycje w gospodarkę mogłyby pobudzić wzrost gospodarczy nie tylko w Niemczech, ale także w całej Unii Europejskiej.

Nowa pro-biznesowa polityka CDU mogłaby sprzyjać tzw. nearshoringowi, czyli przenoszeniu produkcji z Chin do bliższych lokalizacji, takich jak Polska. Taka strategia mogłaby jeszcze bardziej zwiększyć niemieckie inwestycje na Wisłą.

Nadzieje związane z Friedrichem Merzem są ogromne. Prawica zakłada, że ich plany gospodarcze pomogą Niemcom wyjść z recesji, jednocześnie pobudzając gospodarki krajów, które są silnie związane z niemieckim rynkiem, takich jak Polska.

Jeśli Merz zrealizuje swoje ambitne plany, Niemcy mogą ponownie stać się motorem napędowym europejskiej gospodarki, przywracając stabilność polityczną i gospodarczą w regionie. Jednak sukces tych działań będzie zależał od możliwości stworzenia skutecznej koalicji rządowej oraz kompromisów, które Merz będzie musiał zawrzeć z potencjalnymi partnerami, takimi jak SPD czy Zieloni.