NBP podał najnowsze prognozy. Przedsiębiorcy na to czekają

Narodowy Bank Polski opublikował w piątek wyniki Szybkiego Monitoringu, który koncentruje się na sytuacji przedsiębiorstw niefinansowych. Raport ten dostarcza istotnych informacji na temat oczekiwań firm dotyczących przyszłego popytu.

Zgodnie z raportem, przedsiębiorstwa przewidują wzrost popytu w pierwszym kwartale 2025 roku, choć ich prognozy są mniej optymistyczne niż te z poprzedniego kwartału. Obniżenie oczekiwań dotyczy większości badanych branż, co jest wynikiem zarówno niższego przewidywanego tempa wzrostu popytu krajowego, jak i mniej korzystnych ocen dotyczących popytu zagranicznego. Szczególnie wyraźne pogorszenie prognoz eksportu odnotowano wśród producentów dóbr inwestycyjnych.

Pomimo ogólnego pesymizmu, niektóre sektory odnotowały poprawę prognoz eksportu. W szczególności, producenci dóbr konsumpcyjnych trwałych zauważyli wyraźną poprawę, choć z bardzo niskich poziomów.

Raport wskazuje również, że przedsiębiorstwa formułują mniej optymistyczne prognozy popytu w perspektywie rocznej. Większość analizowanych branż, z wyjątkiem producentów dóbr konsumpcyjnych trwałych, spodziewa się wolniejszego wzrostu zapotrzebowania na towary i usługi. Firmy związane z energetyką przewidują nawet spadek popytu. NBP zwraca uwagę, że obniżenie prognoz wzrostu eksportu, szczególnie w przypadku producentów dóbr zaopatrzeniowych, inwestycyjnych oraz usług biznesowych, przyczyniło się do pogorszenia perspektyw popytu.

W warunkach pogorszenia prognoz popytu, wskaźnik kwartalnych prognoz zatrudnienia również uległ obniżeniu, osiągając poziom wieloletniej mediany. Spadek ten odnotowano we wszystkich klasach wielkości przedsiębiorstw i niemal wszystkich analizowanych branżach, z wyjątkiem gospodarki wodnej. Najbardziej optymistyczne prognozy formułowały duże firmy, a w przekroju branżowym przedsiębiorstwa transportowe i budowlane.

Raport podkreśla, że prognozy zatrudnienia w horyzoncie rocznym również uległy pogorszeniu. Wskaźnik spadł do 21 z 22,9 punktów procentowych. Wyniki Ankiety Rocznej NBP sugerują, że głównym powodem planowanej redukcji zatrudnienia w 2025 roku są rosnące koszty pracy. Aż 43,8% firm planujących zwolnienia wskazało ten czynnik jako kluczowy. Nieco mniej przedsiębiorstw (40,4%) sygnalizowało, że kluczowy wpływ będzie miał spadek popytu, który był najczęściej wskazywanym powodem redukcji zatrudnienia w 2024 roku.

"Udział firm planujących wzrost wynagrodzeń w perspektywie kwartalnej w I kw. 2025 r. wzrósł o 6 pkt. proc. w stosunku do planów formułowanych kwartał wcześniej (do 41 proc. z 35 proc., s.a., przy wieloletniej medianie wynoszącej 29 proc.). Ten znaczący na tle historycznym wzrost wskaźnika jest prawdopodobnie związany z istotną podwyżką płacy minimalnej od 1 stycznia 2025 r." - napisano.

Wyższy niż w poprzednim kwartale jest także udział firm prognozujących wzrost płac w horyzoncie 12 miesięcy (71 proc. wobec 67 proc.).

Pozytywnym sygnałem jest rosnący od trzech kwartałów stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych w przemyśle. W czwartym kwartale 2024 roku wzrósł on do 79,9%, co jest najwyższym poziomem od blisko dwóch lat. Dynamiczną poprawę odnotowały szczególnie przedsiębiorstwa prowadzące sprzedaż tylko w kraju. Najsilniejszy wzrost miał miejsce w przedsiębiorstwach wytwarzających dobra energetyczne, konsumpcyjne trwałe oraz dobra inwestycyjne. Z kolei duży spadek wykorzystania potencjału produkcyjnego nastąpił w handlu, gdzie wskaźnik obniżył się do 79,5% z 82% w handlu detalicznym i do 79,5% z 81,1% w handlu hurtowym.

W czwartym kwartale 2024 roku po raz pierwszy od sześciu kwartałów odnotowano niewielkie nasilenie problemu nadmiernych zapasów produktów gotowych. Pomimo wzrostu udziału przedsiębiorstw deklarujących zbyt wysokie zapasy do 11,4% z 10% w trzecim kwartale, łączna ocena dopasowania zapasów pozostała wysoka. Aż 83,8% firm oceniło poziom zapasów jako odpowiedni.

„Obciążenie nadmiernymi zapasami produktów gotowych wzrosło w grupie eksporterów oraz w przemyśle, gdzie zwiększyło się w prawie wszystkich grupowaniach według przeznaczenia produkcji (z wyjątkiem dóbr inwestycyjnych)” – podał NBP.

NBP podał też, że przedsiębiorstwa podwyższyły oczekiwania dotyczące inflacji CPI w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.

"W grudniowym badaniu odnotowano wzrost oczekiwań dotyczących inflacji CPI (w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy). Wzrosła bowiem statystyka bilansowa oczekiwań (do 36,8 pkt z 34,3 pkt w poprzednim badaniu), a wzrost ten nastąpił przy wyższym poziomie referencyjnym inflacji, do którego odnoszą się ankietowane podmioty (5% r/r wobec 4,2% r/r w poprzednim badaniu). Wzrost statystyki bilansowej wynikał z wyraźnego zwiększenia się udziału podmiotów spodziewających się utrzymania tempa wzrostu cen konsumenta na dotychczasowym poziomie (do 29,7% z 18,3%), co tylko częściowo kompensował mniejszy udział podmiotów oczekujących wzrostu inflacji (26% wobec 31,4% w poprzednim badaniu)" - czytamy w raporcie "Szybki Monitoring NBP - analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw".

Jednocześnie odsetek podmiotów oczekujących spadku inflacji ukształtował się na poziomie zbliżonym do odnotowanego w poprzednim kwartale (30,8%), podał bank centralny.

źródło: PAP