System kaucyjny jednak nie w 2025 roku
W środę Senat podjął decyzję o przesunięciu startu systemu kaucyjnego na 1 stycznia 2026 roku. Wcześniej planowano, że system ruszy 1 października 2025 roku, zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą. Za przesunięciem głosowało 62 senatorów, jeden był przeciw, a 28 wstrzymało się od głosu.
Decyzja ta oznacza, że nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw wróci do Sejmu. W trakcie prac nad ustawą w Senacie, przeciwko tej zmianie opowiedział się resort klimatu i środowiska, co wskazuje na pewne napięcia między różnymi organami rządowymi w kwestii wdrożenia systemu.
Nowe Rozwiązania i Zmiany w Systemie Kaucyjnym
Nowelizacja ustawy nie tylko przesuwa termin wdrożenia systemu kaucyjnego, ale również wprowadza szereg istotnych zmian. Każda gmina w Polsce będzie musiała posiadać co najmniej jeden stacjonarny punkt odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych. Jest to krok w kierunku zwiększenia dostępności i efektywności systemu.
Dodatkowo, ustawa zakłada stworzenie tzw. zamkniętego systemu obiegu kaucji, który ma na celu uszczelnienie systemu, eliminację możliwości defraudacji kaucji oraz monitorowanie przepływów kaucji. To rozwiązanie ma zapewnić większą transparentność i kontrolę nad procesem zwrotu opakowań.
Wyłączenia i harmonizacja oznakowania
Nowelizacja ustawy wyłącza z systemu kaucyjnego zbiórkę opakowań po mleku i produktach mlecznych. Jest to istotna zmiana, która ma na celu ułatwienie wdrożenia systemu i skupienie się na najbardziej problematycznych odpadach.
Ponadto, wprowadza się harmonizację oznakowania opakowań logotypem systemu kaucyjnego. To działanie ma na celu ułatwienie identyfikacji opakowań objętych systemem i zwiększenie świadomości konsumentów na temat możliwości zwrotu opakowań.
Celem wprowadzenia systemu kaucyjnego jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy oraz zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m², będą zobowiązane do odbierania pustych opakowań i zwracania kaucji. Natomiast mniejsze sklepy będą miały możliwość dobrowolnego przystąpienia do systemu odbioru opakowań.
Po wdrożeniu systemu, kaucja będzie pobierana od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętym systemem. Zwrot kaucji użytkownikowi końcowemu będzie następował bez konieczności okazywania paragonu nabycia napoju, co ma na celu ułatwienie procesu zwrotu i zwiększenie jego dostępności.
Finansowanie i zakres systemu kaucyjnego w Polsce
Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System docelowo ma objąć trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.
Prace nad ustawą kaucyjną trwały kilka lat, a prawo w tej sprawie zostało przyjęte przez parlament i podpisane przez prezydenta w 2023 roku. Część branży i interesariuszy systemu kaucyjnego zwracała jednak uwagę na niedoskonałości przepisów, które wymagały uzupełnienia o kluczowe elementy. Po wyborach parlamentarnych nowe kierownictwo resortu klimatu i środowiska rozpoczęło prace nad nowelizacją, co wskazuje na ciągłe dążenie do doskonalenia systemu.
Decyzja Senatu o przesunięciu terminu wdrożenia systemu kaucyjnego spotkała się z mieszanymi reakcjami. Z jednej strony, dodatkowy czas pozwoli na lepsze przygotowanie infrastruktury i dostosowanie przepisów do realiów rynkowych. Z drugiej strony, opóźnienie może być postrzegane jako brak zdecydowania w walce z problemem odpadów opakowaniowych.
źródło: PAP
