PESEL dla Ukraińców. Jak wygląda nadanie numeru i czy długo się czeka? Numer PESEL pozwala na korzystanie z państwowej pomocy

Nowe prawo pozwoli migrantom na uzyskanie numeru PESEL w uproszczonej procedurze oraz założenie Profilu Zaufanego. W Dzienniku Ustaw opublikowano już dwa ważne dokumenty, które pozwolą na takie zmiany:

• komunikat ministra cyfryzacji dotyczący wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy
• ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Aby otrzymywać świadczenia finansowe, konieczne będzie również posiadanie rachunku bankowego w polskim banku.

Wnioski o nadanie numeru PESEL można składać w dowolnym urzędzie gminy. Samorządy zostały wyposażone już w cztery tysiące czytników do odbierania linii papilarnych.

- Rozmawialiśmy o wycenie tych wszystkich działań samorządów. Samorządy zgodziły się na propozycje, które przedstawiliśmy. Odbywają się webinaria, szkolenia właśnie, żeby wszyscy mogli z tego systemu skorzystać – powiedział Paweł Szefernaker, wiceszef MSWiA.

Przykładowo, w Warszawie nadawanie numerów PESEL odbywa się w urzędach dzielnic oraz w miejscach przebywania uchodźców (np. w punkty recepcyjne). Trwa również testowanie specjalnych, mobilnych terminali do nadawania numerów.

Zarejestrowanie się i nadanie numeru PESEL pozwoli uchodźcom na:

• podjęcie w Polsce pracy oraz uzyskać dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej
• kontynuowanie nauki w polskich szkołach i uczelniach
• otrzymanie jednorazowej pomocy finansowej 300 zł na osobę.

PESEL nie upoważnia do podróżowania po UE, ani nie nadaje praw obywatelskich.

PESEL na mocy specustawy zostanie nadany w odformalizowanej procedurze, bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. Zgłaszająca się osoba otrzyma numer po ustaleniu tożsamości osoby w oparciu o dostępne dokumenty. Może to być:

• paszport
• dowód osobisty
• Karta Polaka
• prawo jazdy
• akt urodzenia (w przypadku dzieci).

Dokumenty mogą być już unieważnione.

Procedurę nadawania numeru można przyspieszyć, jeżeli uchodźca wcześniej wypełni formularz i dołączy zdjęcie. Mogą w tym pomóc osoby, które przyjęły do siebie uchodźców. Formularze wniosków dostępne są na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Cyfryzacji.

Posiadanie profilu zaufanego dla uchodźców będzie konieczne, gdy będą się starać o uzyskanie świadczeń 500+, 300+ lub rodzinnego kapitału opiekuńczego. Od początku tego roku wnioski można składać jedynie online. Do odebrania świadczeń konieczne będzie posiadanie konta bankowego. ZUS wypłaca je wyłącznie w formie przelewu.

- Wszystkie usługi publiczne, które oferujemy, są dostępne za pomocą profilu zaufanego. Dzięki temu, że osoby z Ukrainy będą miały mobilny sposób na zalogowanie się do systemów państwowych, będą mogły zamiast przychodzić do urzędów w kolejnych sprawach – załatwić te sprawy online - mówił Janusz Cieszyński, sekretarz stanu w kancelarii premiera, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa na antenie RMF FM.

Jak powiedział Paweł Szefernaker, wiceszef MSWiA urzędy będą gotowe na przyjęcie dużej liczby wniosków. Zachęcił jednak, by nie wszyscy udawali się od razu od urzędu.

- Prosimy, abyście nie wszyscy udali się pierwszego, czy drugiego dnia do urzędów. Nie możemy zablokować funkcjonowania administracji - mówił Szefernaker.

Jest to ważne, ponieważ w niektóre miasta są na granicy wydolności, jeśli chodzi o przyjmowanie kolejnych uchodźców. Do samego tylko Krakowa w przeciągu ostatnich dwóch tygodni przyjechało ok. 80-100 tys. Ukraińców.

- Więcej ludzi nie jesteśmy w stanie przyjąć, wchłonąć jako miasto. Chodzi o pracę, miejsca w szkołach i przedszkolach, w usługach urzędu np. jako klientów pomocy socjalnej ktoś ich musi "prowadzić". Samo wydanie numeru PESEL dla każdej z tych osób w sposób szybki wydaje się praktycznie niemożliwe - powiedziała "Rzeczpospolitej" Monika Chylaszek, rzeczniczka prezydenta Krakowa.

Według ustaleń redakcji Bankier.pl, w dużych miastach w Polsce czas oczekiwania na wizytę w urzędzie może trwać nawet do trzech tygodni.

Sama procedura wydania numeru PESEL w ur może zająć około 30 minut. Zdecydowanie dłużnej trwa jednak samo oczekiwanie na możliwość złożenia wizyty w urzędzie.

Według serwisu Bankier.pl w Gdańsku oraz w Krakowie uchodźcy na wizytę w urzędzie czekają prawie trzy tygodnie, a najbliższe wolne terminy są dopiero po długim weekendzie majowym. W Poznaniu oraz we Wrocławiu czas oczekiwania jest krótszy i wynosi dwa tygodnie. Natomiast numer PESEL można otrzymać „od ręki” w Łodzi i w Warszawie.