Pojawiają się nowe pomysły na pomoc powodzianom

24 września rząd złożył projekt nowelizacji ustawy z 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Dwa dni później przeprowadzono jej pierwsze czytanie na sali sejmowej, a kolejne odbyło się 1 października. Posłowie przyjęli zmiany niemal jednogłośnie. Ale są już głosy, że wymaga doprecyzowania.

Nowelizacja przewiduje, iż premier oraz ministrowie będą mogli wydawać polecenia bez trybu decyzji administracyjnej. Wystarczy pozytywna opinia prezesa Prokuratorii Generalnej RP, która ma być ogłaszana w przeciągu trzech dni. W uzasadnionych przypadkach nie będzie ona nawet konieczna.

W bieżącym oraz przyszłym roku szkolnym możliwe będzie tymczasowe przeniesienie siedziby szkoły, przedszkola lub żłobka do innego budynku, gdzie będzie ona mogła funkcjonować do 31 sierpnia 2026 r. Ponadto, na terenach dotkniętych powodzią, zniesione zostaną ograniczenia regulujące liczbę uczniów w klasach, a dzieci otrzymają zasiłek losowy na cele edukacyjne, w wysokości tysiąca złotych.

Pracodawcom będzie przysługiwać możliwość wydłużenia okresu wypłacania wynagrodzenia w przypadku usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Co więcej, obowiązywać będą dłuższe terminy wnoszenia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, a także przedawnień roszczeń wynikających ze stosunku pracy.

Na czas trwania powodzi i jej skutków przewiduje się zawieszenie badań lekarskich dla pracowników zamieszkujących tereny zalewowe oraz przedłużenie okresu ważności orzeczeń lekarskich o 30 dni od momentu ustania zagrożenia.

Na zalanym obszarze zniesiony zostanie zakaz handlu w niedziele, pod warunkiem, że nie będzie na nią przypadać inne święto religijne czy państwowe.

Organowi wykonawczemu gminy przysługiwać będzie prawo pisemnego upoważnienia każdego pracownika gminnej jednostki organizacyjnej do wydawania decyzji o przyznaniu zasiłku powodziowego.

Sądy otrzymają uprawnienie do zawieszenia postępowania, podczas gdy powódź uniemożliwi stronom lub jednej z nich dotarcie na rozprawę. Ponadto w planach jest wprowadzenie przepisu dotyczącego możliwości zawieszenia, na wniosek poszkodowanego powodzią dłużnika, wykonalności tytułu wykonawczego.

Specustawa przewiduje finansowanie wznoszenia i remontowania lokali mieszkalnych dla powodzian na poziomie 70 lub 100 proc., jeśli szkody dotyczą przynajmniej 5 proc. powierzchni budynku. Dodatkowo, jednostki samorządu terytorialnego będą mogły otrzymać pełną kwotę kosztów realizacji zadania ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg pod warunkiem, że ich wysokość nie przekroczy 100 mln zł.

Kredytobiorcy hipoteczni otrzymają bezzwrotną pomoc w postaci spłacania ich rat kredytowych z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, przez okres najbliższych 12 miesięcy.

Według polityczki Lewicy nowelizacja traktuje wybiórczo pewne zagadnienia.

- Sądzę, że specustawa powodziowa to bardzo dobra propozycja, jednak kilka kwestii mogłoby zostać rozwiązanych lepiej - mówi Wiktoria Barańska, członkini Partii Razem. - Powinny w niej np., zostać ujęte wszystkie organizacje pozarządowe, a nie tylko ich część, spełniająca określone kryteria - dodaje.

Niektóre jednostki ochrony zdrowia także nie zostały wzięte pod uwagę. Rząd zatroszczył się o przychodnie i szpitale, ale już nie o apteki.

- W ustawie powinny znaleźć się zapisy oferujące pomoc dla farmaceutów prowadzących apteki - kontynuuje Barańska - nie zostało im umożliwione wzięcie kredytu preferencyjnego, takiego, jaki dostępny jest dla innych placówek medycznych. Liczę na to, iż zgodnie z obietnicą, kwestia ta zostanie ujęta w nowelizacji - uzupełnia.

Zdaniem polityczki stanem klęski żywiołowej nie został objęty dostateczny obszar. Także poza nim mieszkają osoby poszkodowane przez powódź.

- Czekam również na propozycje dla powodzian, którzy ponieśli straty poza terenem objętym stanem klęski żywiołowej - zakańcza Barańska.

Zdaniem ekspertki zapomogi na cele edukacyjne dla uczniów dotkniętych powodzią nie będą w stanie pokryć wydatków związanych z ich kształceniem.

- Zaproponowane rozwiązania z pewnością są obszerne, ale w zakresie wysokości zasiłków niewystarczające - mówi prawniczka, która woli nie ujawniać swoich danych osobowych. - Zasiłek losowy o wartości 1 tys. zł nie poprawi sytuacji ucznia. Uszczerbek spowodowany przez powódź jest tak duży, że wspomniana kwota pokryje tylko nieznaczną część strat.

Uproszczenie trybu wydawania decyzji administracyjnych przez premiera i ministrów jest pożądane w obliczu sytuacji kryzysowej. Według specjalistki nie powinno ono prowadzić do nadużyć, z racji zagwarantowania pewnych regulacji prawnych.

- Uważam to za uzasadnione ze względu na konieczność szybkiej reakcji - mówi dalej prawniczka - Przewidziany jest tryb uchylenia, jak i zmiany polecenia. Kolejny “wentyl bezpieczeństwa” to możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego - uzupełnia.

Rozmówczyni podkreśla, iż tryb uproszczony dotyczy tylko kwestii związanych ze stanem kryzysowym. W pozostałych przypadkach obowiązywać będzie dotychczasowa droga administracyjna.

- Przede wszystkim należy pamiętać, iż polecenia te mogą być wydawane jedynie w ściśle określonych celach, odnoszących się bezpośrednio do sytuacji kryzysowej - uspokaja specjalistka.