Polacy znów lubią mieć dużo gotówki w portfelu. Czy to oznacza odwrót od transakcji bezgotówkowych, które dominowały w obrocie?

Czy Polacy „zbroją” się w gotówkę? Wskazywać mogą na to najnowsze dane Narodowego Banku Polskiego. Wynika z nich, że wartość zaliczanej do podaży pieniądza M3 gotówki w obiegu – w marcu br. – zwiększyła się o 18,3 mld zł, tj. o 5,2 proc. w porównaniu do poprzedniego miesiąca oraz 16,7 proc. r/r.

Polskie społeczeństwo lubi i zna wartość fizycznego pieniądza. W 2021 roku aż 83% respondentów uważało, że likwidacja gotówki jest niekorzystnym ruchem dla gospodarki i bezpieczeństwa konsumentów – wynika z badania przeprowadzonego przez Opinie24 na zlecenie Tavex.

Marcowy wzrost gotówki w obiegu to m.in. efekt rosnącego zapotrzebowania na waluty obce (po wybuchu wojny w Ukrainie), które nabywane były właśnie za gotówkę PLN. Co więcej, w analizowanym okresie Narodowy Bank Polski odnotował również odpływ gotówki w stronę gospodarstw domowych – kwota zgromadzonych środków finansowych na rachunkach bankowych zmniejszyła się o ponad 16 mld zł. Zmianę tę można określić jako rosnący popyt przezornościowy. Oznacza to, że coraz więcej osób widzi potrzebę posiadania gotówki w portfelu na „czarną godzinę”.

Warto jednak zwrócić uwagę, że wzrost gotówki w obiegu nie jest jedynie efektem chwilowym, wywołanym wojną. Stan ten utrzymuje się już od dłuższego czasu – mówi Aleksander Pawlak, Prezes Zarząd, Tavex. Sytuację tę potwierdza nasze badanie przeprowadzone za cały 2021 rok o preferowanych metodach płatności. Pokazało ono, że dla polskiego społeczeństwa niezmiennie ważna jest możliwości korzystania z gotówki w codziennym życiu i w najbliższym czasie z tego przywileju nie zrezygnujemy – dodaje.

Aż 83% respondentów twierdzi, że likwidacja gotówki w obiegu gospodarczym byłby to niekorzystny ruch. „Za” wyłączeniem fizycznego pieniądza z obiegu jest jedynie 11% badanych (7% badanych odpowiedziało, że nie posiada odpowiedniej wiedzy).

Najliczniejszą grupą wiekową wskazującą, że brak gotówki w obiegu jest niekorzystny, są osoby w wieku 25-34 lat (86%), oraz kolejno grupy wiekowe 45-54 (85%), 18-24 i 65+ (84%). Co ciekawe, wyróżniającą się grupą z mniejszą liczbą wskazań są ankietowani w przedziale 35-44 (78%), a także 55-64 (80%).

Gotówka w portfelu daje nam niezależność i zapewnia prywatność. W niepewnych czasach oraz cyfrowym świecie to wartości bardzo ważne – coraz częściej w przestrzeni publicznej porusza się temat swobody korzystania ze swoich środków finansowych oraz ochrony prywatności. Co więcej, istnieje wiele argumentów popierających płacenie fizycznym pieniądzem – to np. odporność na awarie infrastruktury technicznej czy bankowej. Pieniądz gotówkowy ułatwia również udział w życiu społecznym ludziom mniej biegłym technologicznie, jak np. osobom starszym.

W perspektywie długoterminowej wzrost zamożności społeczeństwa wraz ze stabilnym udziałem płatności gotówkowych powoduje – widziany w wynikach NBP – wzrost popytu na gotówkę.

Warto również wiedzieć, że pewna pula dostępnej gotówki jest potrzebna do właściwego funkcjonowania gospodarki. Co ciekawe, według informacji Europejskiego Banku Centralnego – w strefie euro banknoty i monety wciąż są przeważającym środkiem płatniczym.