Przedsiębiorcy są zgodni – to nie jest dobry czas na prowadzenie biznesu. Właściciele firm myślą o zamknięciu i przejściu na etat

Grupa Assay, zajmująca się wspieraniem rodzimych start-upów, przyjrzała się kondycji polskiej przedsiębiorczości. Rezultatem tych prac jest stworzenie raportu Assay Biznes, który został przedstawiony podczas konferencji prasowej 29 czerwca, oraz nowego wskaźnika o tej samej nazwie. Parametr odzwierciedla stosunek Polaków do zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej.

– Chcieliśmy poznać opinię Polaków na temat posiadania własnej firmy, poziom inicjatywy biznesowej, czy wreszcie to, jak postrzegają „klimat” do tworzenia nowych biznesów w Polsce. W ramach badania podzieliliśmy respondentów na dwie grupy – przedsiębiorców oraz ogół Polaków. Okazuje się, że przedsiębiorcy widzą rzeczywistość w lepszych barwach niż ogół społeczeństwa, ale i tak wyniki badania są bardzo pesymistyczne – mówi Łukasz Blichewicz, prezes Grupy Assay.

Polacy nie są aż takimi pesymistami, jak mogłoby się wydawać. Niemal połowa badanych ma pozytywne nastawienie do prowadzenia własnego biznesu. Jako największe plusy pracy na własny rachunek wskazano:

• satysfakcję z pracy dla siebie,
• poczucie niezależności,
• możliwość samodzielnego decydowania, np. o wymiarze czasowym pracy.

Obawy związane z prowadzeniem własnego biznesu to ryzyko niepowodzenia i dużo większy poziom stresu, niż przy pracy na etacie. I tak się składa, że aktualnie, jedynie 15 proc. zapytanych myśli o założeniu własnej firmy, jednak nie w ciągu najbliższego roku, ponieważ nie jest to dobry moment na zakładanie biznesu. Nie ma co się dziwić, stale zmieniające się przepisy, czynniki ekonomiczno-polityczne, kryzys i brak stabilności gospodarczej, inflacja, rosnące stopy procentowe, wojna na Ukrainie – zdecydowanie nie dają poczucia bezpieczeństwa.

– Jeśli byśmy się zastanowili, czy te wyniki są optymistyczne czy pesymistyczne, to na pewno one są obciążone pesymizmem Polaków i na pewno są obciążone chwilą. To uchwyciło negatywny moment i nastroje. Z drugiej strony, to nie jest tylko to, że mamy skłonność do negatywnego postrzegania świata, większość przedsiębiorców jest naprawdę zagubiona w tym co się dzieje – mówi Dominika Maison, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Około 5 proc. respondentów prowadzi obecnie własny biznes, a prawie co trzeci ma przynajmniej jedno doświadczenie związane z jego prowadzeniem w swoim życiu zawodowym.

Kim jest statystyczny polski przedsiębiorca? To najczęściej mężczyzna po 35. roku życia, mieszkający w mieście liczącym ponad 100 tys. mieszkańców. Może pochwalić się wyższym wykształceniem i dochodem przekraczającym miesięcznie 5 tys. złotych netto. Zwykle prowadzi mikrofirmę (zatrudniającą do 9 pracowników), najczęściej z sektora usług.

Czego się obawia? Przede wszystkim wysokich kosztów pracy, w tym składek ZUS, wysokich podatków i niestabilności prawa. Nie przeszkadza to jednak w pielęgnowaniu „genu przedsiębiorczości” Polaków.

Jakie plany mają przedsiębiorcy na najbliższą przyszłość? Przeciwstawne – podobna grupa respondentów planuje zainwestować w rozwój firmy (47 proc.), jak i zrezygnować z planowanych wcześniej inwestycji (43 proc.). Najbardziej niepokoi jednak, że aż 28 proc. przedsiębiorców myśli o zamknięciu swojej działalności, a 26 proc. o redukcji zatrudnienia.

– Poza wojną, szalejącą inflacją i przerwanymi łańcuchami dostaw, na osobną uwagę zasługuje zatrważająco wysoki poziom niezrozumienia dla zmian podatkowych wprowadzonych przez ustawodawcę w ramach Polskiego Ładu i poczucie negatywnego wpływu programu również na przedsiębiorczość. Warto zaznaczyć, że już 1 lipca wejdzie w życie tzw. korekta Polskiego Ładu.
Oznacza to kolejną zmianę systemu podatkowego w ciągu kilku miesięcy i spotęgowany chaos w obszarze prawno-podatkowym. Przekłada się to na niepewność wobec prawa, a to jest z kolei jedną z kluczowych barier wstrzymujących wzrost przedsiębiorczości w Polsce – wyjaśnia Milena Krasuska, Chief Operations Officer w Grupie Assay.

Zjawisko zwane "primus inter pares" polega na tym, że zazwyczaj ludzie postrzegają siebie jako lepszych od innych – bardziej inteligentnych, fajniejszych, uczciwszych.

Assay Biznes pokazał jednak odwrócony efekt – Polacy uważają siebie samych za mniej przedsiębiorczych od ogółu swoich rodaków. Rozbieżność ta może być efektem dwóch niezależnych zjawisk:

• Po pierwsze postrzeganie Polaków jako przedsiębiorczych prawdopodobnie jest konsekwencją dosyć powszechnej komunikacji, m.in. w mediach, że nie ma dla nas Polaków rzeczy niemożliwych.
• Równocześnie, gdy ludzie myślą o sobie i zaczynają oceniać swoje możliwości, to następuje czasem brutalna weryfikacja – konstatacja braku wiedzy, brak umiejętności czy też zwykły brak odwagi, żeby zaryzykować.

Większość Polaków ocenia swoją wiedzę nt. prowadzenia biznesu jako małą lub żadną. Tylko 9 proc. Polaków zadeklarowało, że posiada w tym zakresie dużą wiedzę. Spośród umiejętności potrzebnych w biznesie, Polacy wysoko oceniają swoje kompetencje w kontekście takich aspektów jak: sumienność i uczciwość, umiejętności organizacyjne oraz elastyczność (otwartość na zmiany).

– Im wyższe zarobki, tym silniejsze poczucie bycia przedsiębiorczym. Niepokoi jednak fakt, że za najmniej przedsiębiorcze osoby postrzegają się najmłodsi respondenci (grupa wiekowa 18-24 lata). Może to świadczyć o pewnych brakach w edukacji młodego pokolenia, które nie wynosi ze szkoły odpowiedniej wiedzy na tematy ekonomiczne – wskazuje Paweł Kruszyński, członek zarządu Grupy Assay.