Ulgi dla niepełnosprawnych w 2022. Świadczenia, które przysługują niepełnosprawnym i ich opiekunom

Świadczenia dla niepełnosprawnych wypłacane z publicznych pieniędzy są rodzajem zapomogi finansowej. Koszty rehabilitacji i utrzymania niepełnosprawnego mogą pociągać za sobą wysokie wydatki. Dodatkowo duża część takich osób ze względu na swój stan zdrowia nie może podejmować zatrudnienia. Pomocą w takiej sytuacji są publiczne świadczenia dla niepełnosprawnych.

Zasiłek pielęgnacyjny ma za cel częściowo pomóc niepełnoprawnemu z powodu niezdolności do podjęcia pracy. Są to dodatkowe pieniądze wpłacane, aby choć częściowo pokryć wydatki zapewniające opiekę nad niepełnosprawnym.

Wynosi ono 215,84 zł miesięcznie i przysługuje:

• niepełnosprawnemu dziecku,
• osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności powyżej 16 roku życia
• osobie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności powyżej 16 roku życia, jeżeli niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 roku
• osobie powyżej 75 roku życia
• osobie niepełnosprawnej.

Zasiłku pielęgnacyjnego nie należy mylić ze świadczeniem pielęgnacyjnym. Zasiłek jest przeznaczony dla osoby niepełnosprawnej i ma częściowo pokryć wydatki związane z opieką, a świadczenie pielęgnacyjne zastępuje wypłatę opiekującego się taką osobą, który był zmuszony do rezygnacji z pracy zarobkowej.

Zasiłek wynosi obecnie 215,84 zł na miesiąc i kwota ta od 2019 r. nie uległa zmianie.

Osoba, która nie może pracować z powodu złego stanu zdrowia, może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wyróżniamy następujące rodzaje rent:

• renta stała – dla nierokujących na odzyskanie zdolności do pracy
• renta okresowa – dla rokujących na odzyskanie zdolności do pracy
• renta szkoleniowa – dla spełniających warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy, jednak orzeczono, że celowe jest przekwalifikowanie zawodowe z uwagi na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać rentę?

Trzeba łącznie spełnić warunki:

• trzeba być niezdolnym do pracy
• posiadać wymagany, odpowiedni do wieku staż ubezpieczenia, czyli okres składkowy i nieskładkowy
• niezdolność do pracy powstała w czasie okresów składkowych lub nieskładkowych wskazanych w ustawie emerytalnej lub w czasie 18 miesięcy od momentu ustania tych okresów, chyba że osoba jest całkowicie niezdolna do pracy lub posiada co najmniej 20-letni (kobiety) lub 25-letni (mężczyźni) staż ubezpieczeniowy.

W 2022 r. renta powodowana częściową niezdolnością do pracy nie może wynieść mniej, niż 1003,83 zł brutto.

Renta socjalna przeznaczona jest dla osób niemogących pracować ze względu na względu na stan zdrowia. Aby zakwalifikować się do pobierania renty, trzeba być pełnoletnim oraz posiadać orzeczenie od lekarza o całkowitej niezdolności do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Naruszenie powinno powstać przed ukończeniem 18 roku życia lub w czasie bycia uczniem lub studentem. W 2022 roku renta socjalna to 1250,88 zł.

To świadczenie przeznaczone dla osób niezdolnych do samodzielne egzystencji.
Aby je otrzymywać, trzeba spełnić następujące warunki:

• posiadać status osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji
• być pełnoletnim
• posiadać polskie obywatelstwo
• mieszkać w Polsce
• nie można być uprawnionym do emerytury lub renty lub innych świadczeń pochodzących ze środków publicznych (z wyjątkiem jednorazowych świadczeń).

Opiekowanie się niepełnosprawnym może być związane z bycie do dyspozycji i towarzyszeniem takiej osobie przez całą dobę. Zdarza się, że rodzice niepełnosprawnych dzieci rezygnują z pracy specjalnie po to, aby móc poświęcić się w całości opiece nad członkiem rodziny. Z tego powodu polskie państwo oferuje im dodatkowe świadczenia pieniężne.

Aby zostać uznanym za opiekuna osoby niepełnosprawnej, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do urzędu. By nim zostać, nie trzeba być członkiem rodziny. Wówczas może to być tzw. opieka ustanowiona prawnie lub opieka faktyczna.

Zasiłek dla opiekuna jest realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2013 r. TK w wyroku zanegował część z przepisów znajdujących się w nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Z tego powodu powstał zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej, jako swojego rodzaju rekompensata za utracone w wyniku nowelizacji prawo do świadczenia pielęgnacyjnego oraz nie spełniły kryterium dochodowego wymaganego, aby otrzymać specjalny zasiłek opiekuńczy.

Zasiłek dla opiekuna to 620 zł miesięcznie i jest niezależny od poziomu dochodów w rodzinie.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobom, które zrezygnowały z własnej pracy zawodowej, aby sprawować opiekę nad:

• osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności, która wymaga stałej lub długotrwałej opieki z powodu ograniczonej możliwości samodzielnej egzystencji, a współdziałanie opiekuna jest konieczne na co dzień w procesie leczenia
• osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Od 1 stycznia 2022 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2119 zł netto.

Co ciekawe, w razie śmierci podopiecznego opiekun takiej osoby może ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych lub o świadczenie przedemerytalne. Ustawa regulująca tę kwestię stanowi, że okres sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi należy traktować analogicznie do okresu zatrudnienia.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przeznaczony jest dla osób, na których ciąży obowiązek alimentacyjny. Chodzi o osoby, pomiędzy którymi występuje pokrewieństwo 1. i 2. stopnia (wnuki – dziadkowie, rodzeństwo, dzieci – rodzice)

Aby otrzymywać zasiłek, muszą jednak zrezygnować z zatrudnienia i zarobkowania oraz musi być to powiązane ze sprawowaniem opieki nad osobą z:

• orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
• orzeczeniem o niepełnosprawności połączonym z koniecznością stałej lub długotrwałej opieki, ponieważ taka osoba ma ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji lub konieczne jest stałe współdziałanie opiekuna dziecka w procesie leczenia, edukacji lub rehabilitacji.

Łączny dochód w rodzinie w przeliczeniu na osobę nie może przekraczać kwoty 764 zł. Jeżeli kwota została przekroczona nieznacznie, wówczas zasiłek będzie przysługiwać, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym.

Świadczenie wynosi 620,00 zł miesięcznie oraz jest przyznawany na okres zasiłkowy od 1 listopada do 31 października.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zajmuje się wspieraniem rehabilitacji oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Działalność oraz programy PFRON umożliwia m.in.:

• pomoc finansową w zakupie sprzętu oraz usług usprawniających opiekę nad niepełnosprawnym
• pomoc w poszukiwaniu i znalezieniu pracy
• finansowanie likwidacji barier architektonicznych w budownictwie, np. budowa podjazdów i wind.
• ponoszenie części kosztów związanych z zatrudnianiem osoby niepełnosprawnej, takich jak dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników oraz refundację składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Ponadto osoby niepełnosprawne mogą liczyć na inne ulgi i udogodnienia, takie jak:

• zwolnienie z obowiązku opłacania abonamentu RTV
• ulgowa opłata paszportowa
• ulgowe bilety do zwiedzania muzeów
• obsługę na poczcie bez kolejki
• zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych przy kupowaniu sprzętu rehabilitacyjnego
• ulgi w publicznym transporcie zbiorowym.