Ustawa schronowa budzi obawy przedsiębiorców. Kilka organizacji napisało apel do MSWiA. Chodzi m.in. o koszty

Resort spraw wewnętrznych finalizuje prace nad tzw. ustawą schronową. Według projektu, budynki wielorodzinne mają być budowane w taki sposób, aby można było w nich utworzyć miejsca doraźnego schronienia na wypadek działań wojennych lub klęsk żywiołowych. Chodzi przede wszystkim o to, aby funkcje schronów mogły pełnić podziemne pomieszczenia czy garaże. Przepisy wzbudziły jednak obawy firm deweloperskich i budowlanych.

Kilka organizacji zrzeszających przedsiębiorców wystosowało apel do resortu spraw wewnętrznych i administracji. Przedstawiciele branży wskazali w swoim piśmie, że „przepisy nie przewidują okresu przejściowego, a nowe regulacje miałyby wejść w życie już po 30 dniach od ogłoszenia”.

(…) W projekcie nie zawarto przepisów przejściowych, poza ogólnym terminem, że przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Należy wskazać, że 30-dniowy termin na dostosowanie się do nowych regulacji nie jest realny do spełnienia” – czytamy w apelu, pod którym podpisały się: Federacja Przedsiębiorców Polskich, Business Centre Club, Polski Związek Pracodawców Budowlanych, Pracodawcy RP, Polska Rada Biznesu, Polski Związek Firm Deweloperskich.

Przedsiębiorcy zauważyli, że ustawa może opóźnić realizację inwestycji. W przygotowywanych projektach budynków trzeba będzie uwzględnić nowe wytyczne dotyczące miejsc schronienia. A to może oznaczać wstrzymanie zgód i opóźnienie budowy nawet 150 tys. mieszkań. Organizacje twierdzą również, że koszty związane z przygotowaniem miejsc schronienia zostaną przerzucone na firmy.

„Projektowane przepisy (…) zawierają rozwiązania, których wdrożenie jest nierealne w zakładanym przez projektodawcę czasie i które nakładają niewspółmierne obowiązki. Tak bowiem należy określić sytuację, kiedy to państwo decyduje, że koszty tworzenia systemu obrony przenieść może na prywatnych przedsiębiorców” – czytamy w piśmie.

Autorzy apelu zauważyli, że organy ochrony ludności mogą nakładać pewne obowiązki na firmy, nie zapewniając przy tym ich całkowitego finansowego pokrycia. Do tego odniosła się również Krajowa Rada Izby Architektów RP w uwagach do projektu : „(…) finansowanie powinno obejmować 100 proc. kosztów inwestycji. Postuluje się, aby było ono obowiązkowe, a nie fakultatywne, jak wynika to z obecnego brzmienia projektu.”

Takie zmiany zaproponowało również Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwo Aktywów Państwowych. „Brak uregulowania tych kwestii może powodować dowolność w podejmowaniu decyzji przez organy ochrony ludności i wpływać negatywnie na transparentność wydawania publicznych środków.” – czytamy w uwagach resortu aktywów państwowych.

Przedsiębiorcy mają też inne zastrzeżenia. Według nich, konieczny jest przepis gwarantujący możliwość dokończenia już rozpoczętych procedur administracyjno-budowlanych na zasadach, jakie obowiązywały w dniu ich wszczęcia. Zwracają uwagę również na to, że przepisy techniczne dotyczące tworzenia schronów muszą uzyskać notyfikację Komisji Europejskiej. Problemem może być też dostępność specjalistycznych urządzeń, w jakie mają być wyposażone schrony. Obecnie ich podaż na rynku jest ograniczona, a produkcja ma raczej niszowy charakter. To może oznaczać spektakularny wzrost cen tych urządzeń lub wręcz działania spekulacyjne.

Do apelu organizacji przedsiębiorców odniosło się MSWiA. Rzecznik resortu wyjaśnił, że przepisy wejdą w życie dopiero w 2026 roku. A nie, jak twierdzą przedsiębiorcy, po 30 dniach od opublikowania w Dzienniku Ustaw. „Szkoda, że przedstawiciele 6 organizacji przedsiębiorców nie sprawdzili w projekcie lub nie zapytali o to MSWiA. Można byłoby uniknąć niepotrzebnych nieporozumień" – napisał rzecznik resortu w mediach społecznościowych.

Autorzy apelu poinformowali, że projekt ustawy, który został opublikowany przez resort 15 lipca i jest już wersją po konsultacjach, uwzględnił apel branży o wprowadzenie vacatio legis. Ciągle jednak konieczne są pozostałe zmiany w przepisach, o które zaapelowały organizacje.

- Po naszym apelu uwzględniono vacatio legis w projekcie tej ustawy. I bardzo dobrze się stało, bo przedsiębiorcy nie byliby w stanie dostosować się do nowych przepisów. A zresztą już tu nie chodzi o to, kiedy poprawki zostały wprowadzone, ważne, że je uwzględniono. Wszyscy rozumiemy, że te przepisy w obecnej sytuacji geopolitycznej są potrzebne – mówi Łukasz Bernatowicz, prezes Związku Pracodawców BCC, ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych.

Projekt ustawy ma trafić do Sejmu po wakacjach.

Przedsiębiorcy nie mają wątpliwości co do konieczności budowania miejsc schronienia. Zapowiadają pełną gotowość do współpracy w celu przygotowania nowych regulacji. Przypomnijmy, że według raportu NIK z marca tego roku w Polsce na miejsce w schronach i ukryciach może liczyć niecałe 4 proc. mieszkańców (raport Państwowej Straży Pożarnej).

„Obywatele nie wiedzą, gdzie w razie zagrożeń mogą szukać bezpiecznego miejsca schronienia. Sześć z 32 gmin skontrolowanych przez NIK nie zapewniło takiego miejsca żadnemu ze swoich mieszkańców, a 68 proc. poddanych oględzinom schronów i ponad połowa ukryć nie spełniały wymaganych warunków technicznych" – podał NIK w raporcie.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!