Waluta euro nie tylko w Europie. Gdzie obowiązuje euro i jaka jest jego historia?

Unia Europejska powstała na mocy podpisanego 7 lutego 1992 traktatu z Maastricht. Umowa ta zawiera również zapisy dotyczące wspólnej waluty państw członkowskich. W ten sposób ustanowiono walutę euro, która fizycznie do obiegu weszła jednak dopiero kilka lat później - 1 stycznia 2002 roku.

Nazwa waluty została przyjęta natomiast w Madrycie w grudniu 1995 roku. Wejście w życie wspólnej waluty nie było łatwym zadaniem. Głównym problemem były różnice w krajowych konwencjach dotyczących zaokrąglania i cyfr znaczących. W związku z tym wszelkie przeliczenia odbywały się przy zastosowaniu specjalnego arbitrażu międzywalutowego. Ostatecznie stawki ustaliła Rada Unii Europejskiej na podstawie zalecenia Komisji Europejskiego opartego na stawkach rynkowych z dnia 31 grudnia 1998 roku. Ustalono je tak, by jedna europejska jednostka walutowa równała się jednemu euro.

Początkowo obowiązywała jedynie w formie niefizycznej, to jest poprzez czeki podróżne, przelewy elektroniczne i tym podobne, od 1 stycznia 1999 roku. Banknoty i monety starych walut były jednak prawnym środkiem płatniczym aż do wprowadzenia bankontów i monet w 2002 roku.

Całkowity okres wymiany poprzednich banknotów na euro trwał około dwóch miesięcy, a oficjalna data, kiedy waluty krajowe przestały być prawnym środkiem płatniczym, był różny w różnych państwach wspólnoty. Najszybciej z problemem uporały się Niemcy, gdzie krajową markę na dobre zastąpiono już w momencie wejścia w życie. Oznacza to, że marka przestała obowiązywać już 31 grudnia 2001 roku, jednak w kolejnych miesiącach nadal można było wymieniać banknoty.

Specjalnym znakiem waluty euro został symbol €. Został zaprojektowany po tym, jak w ankiecie zawężono dziesięć z pierwotnych trzydziestu pozycji do dwóch. Finalny projekt wybrali natomiast przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Santer i komisarz europejski odpowiedzialny za euro Yves-Thibault de Silguy.

Jak wyjaśniają władze Unii Europejskiej, symbol € opiera się na greckiej literze epsilon (Є), której pierwsza litera słowa „Europa” i dwie równoległe linie oznaczają stabilność.

Euro jest zarządzane i administrowane przez Europejski Bank Centralny i Eurorystem, składający się z banków centralnych państw strefy euro. Euro dzieli się na 100 centów, zwanych również eurocentami.

Wszystkie monety będące w obiegu mają wspólną stronę przedstawiającą nominał lub wartość oraz mapę w tle. Ze względu na różnorodność językową w Unii Europejskiej, używana jest wersja euro w alfabecie łacińskim i cyfry arabskie. W przypadku nominałów z wyjątkiem monet 1, 2 i 5 centów mapa przedstawiała jedynie 15 państw członkowskich Unii do 2002 roku.

Monety euro są emitowane o nominałach: 2 €, 1 €, 50c, 20c, 10c, 5c, 2c i 1c.

Wzór banknotów euro mają natomiast wspólne wzory po obu stronach. Projekt stworzył austriacki projektant Robert Kalina. Każdy banknot ma swój własny kolor i jest poświęcony okresowi artystycznemu architektury europejskiej.

Z czasem wyszła druga seria, która składa się z sześciu nominałów i nie obejmuje 500 euro. Ich emisję zakończono 27 kwietnia 2019 roku.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

Euro jest oficjalną walutą 20 z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Aby uczestniczyć w walucie, w traktacie z Maastricht zawarto, że państwa członkowskie muszą spełnić rygorystyczne kryteria , takie jak deficyt budżetowy na poziomie mniejszym niż 3% ich PKB, wskaźnik zadłużenia na poziomie mniejszym niż 60% PKB, niską inflację i stopy procentowe zbliżone do średniej UE. Dwa pierwsze punkty zostały jednak zlekceważone po wprowadzeniu waluty.

Obecnie waluta euro obowiązuje w tych państwach członkowskich:

• Austria
• Belgia
• Chorwacja
• Cypr
• Estonia
• Finlandia
• Francja
• Niemcy
• Grecja
• Irlandia
• Włochy
• Łotwa
• Litwa
• Luksemburg
• Malta
• Holandia
• Portugalia
• Słowacja
• Słowenia
• Hiszpania

Nie są to jednak jedyne miejsca, w których możemy zapłacić euro. Specjalne terytoria członków Europejskiego Obszaru Gospodarczego również posiadają tę walutę. Są to takie miejsca jak:

• Gujana Francuska
• Gwadelupa
• Martynika
• Saint Martin
• Majotta
• Réunion
• Azory
• Madera
• Wyspy Kanaryjskie
• Francuskie Ziemie Południowe i Antarktyczne
• Saint-Pierre i Miquelon
• Ceuta
• Melillla
• Wyspy Alandzkie
• Saint Barthélemy

To wciąż nie wszystko. Porozumienie monetarne posiadają również europejskie mikropaństwa: Andora, Monako, San Marino i Watykan. Waluta euro obowiązuje ponadto w zamorskim terytorium Wielkiej Brytanii - Akrotiri i Dhekelia, chociaż samo Zjednoczone Królestwo nigdy nie wprowadziło tej waluty.

Z euro można również korzystać w Kosowie i Czarnogórze.

Chociaż waluta towarzyszy nam na co dzień przy większości wakacyjnych zagranicznych wyjazdów, jest wiele ciekawostek związanych z euro, o których pewnie większość z nas nawet nie myśli. Część z nich wymieniliśmy już w tekście powyżej, jednak warto zebrać je w jednym miejscu.

Oto ciekawostki o walucie euro:

• Oficjalnie inspiracją dla samego symbolu euro (€) było greckie epsilon (ϵ).
• Zanim euro zagościło w czyimś portfelu, Europejski Bank Centralny (EBC) 1 stycznia 1999 r. wprowadził je w formie czysto elektronicznej jako część systemu rozliczeń bankowych.
• Wprowadzenie fizycznego euro było największą wymianą gotówkową w historii - w ciągu kilku tygodni wprowadzono do obiegu 15 miliardów banknotów i 52 miliardy moment.
• Druk euro odbywa się w całej Europie - drukowanie euro odbywa się na podstawie licencji krajowych banków centralnych i firm prywatnych w 11 wysoce bezpiecznych lokalizacjach w całej UE.
• Banknoty euro są wykonane z bawełny - w 2019 r. do produkcji banknotów euro zużyto około 5210 ton włókien bawełnianych, z czego 57% uzyskało certyfikat potwierdzający ich pochodzenie ze źródeł zrównoważonych.
• Wzory na banknotach są nierealne - obecna seria banknotów, zwana serią Europa, zawiera z jednej strony okna i drzwi, symbolizujące europejską wartość otwartości, oraz mosty z drugiej, symbolizujące komunikację. Każdy banknot ma ważny europejski styl architektoniczny, ale żadne z okien, drzwi ani mostów tak naprawdę nie istniało – dopóki holenderski projektant Robin Stam nie wpadł na pomysł odtworzenia tych fikcyjnych mostów w holenderskim mieście Spijkenisse.
• Euro jest jedną z najmniej podrabianych głównych walut na świecie - odsetek fałszywych banknotów w obiegu jest niewielki i obecnie jest rekordowo niski. W 2020 r. tylko 17 na milion banknotów zostało zidentyfikowanych jako fałszywe.
• Euro w obiegu stale rośnie - liczba banknotów euro w obiegu wzrosła z 7,8 miliarda w 2002 r. do 27,6 miliarda w listopadzie 2021 r. W listopadzie 2021 r. wynosi ona obecnie ogółem 1,5 biliona euro według szacunkowej wartości, w porównaniu z 246 miliardów euro w 2002.

Większość krajów, które dołączają do Unii Europejskiej, prędzej czy później decyduje się wstąpić do strefy euro. Polska cały czas nie uczyniła tego kroku, a opinie w społeczeństwie są bardzo podzielone. Obecny kurs euro (stan na 26.04) to natomiast 1:4,32 zł.

O konieczności wprowadzenia euro mówił podczas swojego expose 25 kwietnia minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. Podobne zdanie mają przedstawiciele innych partii rządu koalicyjnego. Zdecydowanie po drugiej stronie są natomiast politycy Konfederacji oraz Prawa i Sprawiedliwości.

Jak natomiast wyglądają nastroje wśród społeczeństwa? Różne pracownie regularnie publikują sondaże, w których pytają Polaków o ich stosunek do wprowadzenia w Polsce waluty euro. Jeden z ostatnich przeprowadziła Firma SW Research, na zlecenie Fundacji Wolności Gospodarczej (FWG). Sondaż CAWI odbył się na reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski.

Jedno z zadanych pytań brzmiało: "Czy ogólnie rzecz biorąc, jest Pan(i) osobiście za czy przeciwko pomysłowi, aby za kilka lat wprowadzić euro w Polsce?". Ankietowani odpowiedzieli w ten sposób:

• Zdecydowanie za - 13,8 procent
• Raczej za - 21,1 procent
• Raczej przeciw - 22,6 procent
• Zdecydowanie przeciw - 28,2 procent
• Trudno powiedzieć - 14,3 procent

Jak więc widać, chociaż zdania Polaków są podzielone, nieco ponad połowa społeczeństwa jest przeciwna wprowadzeniu w Polsce waluty euro.

źródło: gi-de.com / Unia Europejska / SW Research / Wikipedia