Nowe możliwości dzięki zmianom w dyrektywie VAT
– Zmieniona dyrektywa VAT daje państwom członkowskim zupełnie nowe możliwości. Do tej pory było tak, że każde państwo członkowskie mogło stosować dwie stawki obniżone, nie niższe niż 5 proc., wyłącznie do towarów i usług wymienionych w jednym z załączników. Jednak dyrektywa została znowelizowana w związku z tym, że uznano, że jest pewna grupa towarów i usług, która zaspokaja podstawowe potrzeby konsumentów. Ta grupa może być opodatkowana stawką niższą niż 5 proc., nawet stawką 0 proc. – wyjaśnia Tomasz Michalik, ekspert podatkowy z kancelarii MDDP.
Nowelizacja dyrektywy VAT, która weszła w życie w kwietniu 2022 roku, umożliwia państwom członkowskim UE stosowanie zerowej stawki VAT na produkty i usługi zaspokajające podstawowe potrzeby konsumentów. Do tych kategorii zaliczono między innymi dostawę środków spożywczych, wody, produktów leczniczych, farmaceutycznych, zdrowotnych i higienicznych, transport osób oraz niektóre przedmioty kultury, takie jak książki, gazety i czasopisma.
Ograniczenia i wybory państw członkowskich
– Jednak państwo członkowskie może wybrać tylko siedem grup spośród wskazanych przez prawodawcę unijnego, ujętych w załączniku III, obejmującym ponad 30 kategorii towarów i usług, i zastosować stawkę 0 proc. lub stawkę niższą niż 5 proc. – dodaje Michalik.
Preambuła noweli Dyrektywy VAT wskazuje, że jedną z kategorii, które powinny być objęte obniżoną stawką, są panele słoneczne, co ma wspierać cele środowiskowe Unii w zakresie dekarbonizacji i Europejskiego Zielonego Ładu. Mimo to, w pozostałych przypadkach, państwa członkowskie mają swobodę w wyborze kategorii, do których mogą zastosować niższą stawkę VAT.
Polska a zerowa stawka VAT
– To oznacza, że już poprzedni rząd mógł na przykład zastosować zerową stawkę VAT na żywność w sposób stały, a nie tymczasowo, jak to zrobił przy tarczach antyinflacyjnych. Także obecnie rząd w każdej chwili może wprowadzić zerową stawkę VAT np. na żywność – zauważa ekspert.
Wprowadzenie stałej zerowej stawki VAT na żywność czy książki mogłoby znacząco wpłynąć na obniżenie kosztów życia dla polskich konsumentów. Jednak, jak podkreśla Michalik, obniżenie stawek VAT nie zawsze jest rozwiązaniem pożądanym z punktu widzenia długoterminowej polityki gospodarczej.
Kontrowersje wokół obniżonych stawek VAT
– U nas została obniżona stawka VAT dla branży beauty, która stosowana tak szeroko nie ma uzasadnienia w przepisach unijnych. Myślę, że prędzej czy później Komisja Europejska będzie musiała zająć się tą kwestią – wskazuje Michalik.
Obniżenie stawki VAT dla branży beauty do 8% od 1 kwietnia 2024 roku, obejmujące usługi takie jak manicure, pedicure czy stylizacja brwi, było realizacją obietnicy wyborczej Koalicji Obywatelskiej. Jednak, zdaniem ekspertów, tak szerokie stosowanie obniżonych stawek VAT może budzić kontrowersje i wymagać interwencji na poziomie unijnym.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!
