Po 15 latach obowiązywania ustawa Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2004 r. doczekała się wreszcie swojej następczyni a warto przypomnie, że ustawa PZP z 2004 r. była jednym z najczęściej nowelizowanych aktów prawnych w Polsce – bo ponad 70 razy!
Co się zmieni w procedurze odwoławczej?
1. Rozwiązywanie sporów
Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej uzyska nowe uprawnienia, będzie zajmował się rozwiązywaniem sporów między Wykonawcą a Zamawiającym. Na etapie wykonywania inwestycji jest to dużo korzystniejsze rozwiązanie, zarówno dla Zamawiającego jak i dla Wykonawcy. Próba szybkiego zażegnania takich konfliktów przed Sądem Polubownym może pomóc uchronić przed zrywaniem umów, ponoszeniem kosztów związanych z zabezpieczeniem inwestycji i znalezieniem nowych Wykonawców. Może oszczędzić także czekanie przez kilka lat na rozstrzygnięcie skomplikowanego sporu przez Sąd powszechny.
2. Zmiany w KIO
Odwołania w sprawie zamówień publicznych poniżej progów unijnych będą mogły być składane w pełnym zakresie, a nie jak obecnie, w ograniczonym tylko do kilku okoliczności. Poza tym, odwołania mają być rozstrzygane w składach trzyosobowych. Jednak w mniej skomplikowanych sprawach Prezes KIO będzie mógł skierować je do rozpoznania przez skład jednoosobowy.
3. Skarga do nowego specjalnego Sądu
W celu urealnienia możliwości składania skarg do sądu na orzeczenie KIO zostanie obniżona opłata sądowa do trzykrotności wpisu wpłacanego do KIO. Rozpoznawaniem skarg zajmie się jeden wyspecjalizowany Sąd Okręgowy w Warszawie, podobny do obecnego Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wydaje się, że specjalizacja sędziów orzekających nt. zamówień publicznych jest konieczna i przyczyni się do ujednolicenia orzecznictwa sądowego.
Wprowadzenie do PZP katalogu klauzul abuzywnych
Inną kategorią zmian jest wprowadzenie katalogu klauzul niedozwolonych w umowie o zamówienie publiczne. W pierwszej kolejności ustawodawca nakłada obowiązek współdziałania Zamawiającego i Wykonawcy w celu należytej realizacji zamówienia. W proponowanych rozwiązaniach potwierdza zasadę pisemności i zasadę jawności umowy o zamówienie publiczne. Umowa o zamówienie publiczne winna być udostępniana na zasadach wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Zasada proporcjonalności
W nowych przepisach ma obowiązywać także zasada proporcjonalności zapisów w umowie o zamówienie publiczne.Za niedozwolone uznaje się postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki Zamawiającego oraz Wykonawcy w sposób nieproporcjonalny do rodzaju zamówienia czy ryzyk związanych z realizacją zamówienia.
Klauzule niedozwolone
Za nieproporcjonalne ustawodawca uznaje postanowienia przewidujące:
1) naliczanie kar umownych za opóźnienie, jeżeli opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które Wykonawca nie odpowiada;
2) naliczanie kar umownych za zachowanie Wykonawcy niezwiązane z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem;
3) kary umowne rażąco wygórowane;
4) odpowiedzialność Wykonawcy za wykonanie świadczeń, które nie były możliwe do przewidzenia przez Wykonawcę działającego z należytą starannością.
Wejście w życie
Nowa ustawa o PZP (z 11 września 2019 r.) będzie obowiązywać od 1 stycznia 2021 r. Zatem Zamawiający i Wykonawcy mają ponad 14 miesięcy, aby przygotować się do stosowania nowych przepisów.
Marcin Szołajski. Radca Prawny i Wspólnik Zarządzający SZOŁAJSKI LEGAL GROUP
