Spis treści
Cel i zadania Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego
Fundusz Transformacji Województwa Śląskiego został utworzony na mocy umowy społecznej dotyczącej górnictwa węgla kamiennego z maja 2021 roku oraz ustawy z stycznia 2023 roku. Jego głównym celem jest realizacja inwestycji prorozwojowych w regionie śląskim, które mają na celu tworzenie nowych miejsc pracy w miejsce likwidowanych kopalń. Od marca bieżącego roku nadzór nad FTWS sprawuje Ministerstwo Przemysłu, które wcześniej pełniła Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
W ostatnich miesiącach Ministerstwo Przemysłu sygnalizowało potrzebę nowelizacji ustawy, aby usprawnić działania zarządcze i operacyjne funduszu. Nowelizacja ma na celu uproszczenie procesu przygotowania i realizacji strategii oraz określenie terminów realizacji działań.
Kluczowe zmiany w projekcie nowelizacji
Na stronach rządowych przedstawiono istotę projektowanych zmian, które obejmują doprecyzowanie niejasnych regulacji dotyczących celu działania FTWS, zmniejszenie liczby członków rady nadzorczej oraz doprecyzowanie trybu przyjmowania i konsultacji strategii FTWS. Ponadto, nowelizacja ma na celu doprecyzowanie przepisów dotyczących programów wsparcia oraz programu okołogórniczego.
Obecne przepisy zawierają wiele niejasności, które prowadzą do błędnych interpretacji i utrudniają działania operacyjne funduszu. Wskazano, że obecne regulacje nie pozwalają FTWS na działanie zgodne z praktyką biznesową, co skutkuje koniecznością realizacji działań od podstaw, co już opóźniło rozpoczęcie działalności merytorycznej funduszu o około półtora roku.
Problemy z realizacją strategii i zarządzaniem funduszem
Strategia FTWS do tej pory nie została przyjęta, a jej opracowanie planowane jest na połowę 2025 roku. Ministerstwo Przemysłu podkreśla, że konieczne jest doprecyzowanie procesu przygotowania i realizacji strategii oraz określenie konkretnych terminów realizacji działań. Strategia powinna być podstawą realizacji programów i projektów FTWS, dlatego musi być przygotowana i przyjęta przed wydatkowaniem środków.
Obecne przepisy nie określają ścieżki postępowania w przypadku negatywnego zaopiniowania projektu strategii przez radę nadzorczą, ani nie precyzują terminów uzgadniania projektów programów wsparcia przez właściwych ministrów. Przepisy dotyczące programów wsparcia są nieprecyzyjne, co powoduje problemy na etapie wdrażania programów i ogłaszania konkursów na dofinansowanie.
Zmiany w składzie rady nadzorczej i wsparcie dla przedsiębiorców
Kolejnym problemem jest liczny skład rady nadzorczej, który obecnie liczy 12 osób. Ministerstwo Przemysłu uważa, że tak duży skład utrudnia działanie spółki i generuje nadmierne koszty. Duże spółki Skarbu Państwa zazwyczaj mają rady nadzorcze liczące od 3 do 7 osób. W obecnym składzie rady nadzorczej znajdują się delegaci reprezentujący podmioty, które nie mają bezpośredniego wpływu na FTWS.
Ustawa ogranicza wsparcie FTWS do przedsiębiorców, jednak Ministerstwo Przemysłu wskazuje na konieczność zaangażowania szerszego grona interesariuszy, w tym edukacji, nauki i samorządów, aby przyspieszyć tworzenie nowych miejsc pracy. Zwiększenie grona interesariuszy pozwoli na realizację projektów partnerskich, zwłaszcza w obszarze nowych technologii, takich jak wychwytywanie CO2 czy wykorzystanie metanu.
Dalsze kroki i perspektywy dla FTWS
Na stronach gov.pl przypomniano, że FTWS może wykorzystywać środki podobne do tych, które stosuje Polski Fundusz Rozwoju, w tym realizację rządowych programów wsparcia finansowego dla przedsiębiorców, emisję obligacji, udzielanie pożyczek i gwarancji, a także nabywanie udziałów i akcji w spółkach.
FTWS ma realizować zadania inwestycyjne oraz wspierać kształcenie, cyfryzację i promocję regionu. Na realizację zadań publicznych fundusz może przekazywać środki z kapitału zakładowego oraz inne przychody.
Jeszcze w październiku Ministerstwo Przemysłu informowało, że strategia FTWS powinna przejść konsultacje i wejść w życie na początku 2025 roku. Nowa prezes spółki, Aneta Moczkowska, przekazała, że strategia powinna być gotowa w połowie 2025 roku, co umożliwi rozpoczęcie konkursów na wsparcie.
Minister Przemysłu, po objęciu nadzoru nad FTWS w marcu, stwierdził szereg nieprawidłowości, w tym podpisanie umowy inwestycyjnej niezgodnie z ustawą. W FTWS brakowało kompletnego zarządu, co uniemożliwiło podpisywanie umów zgodnie z reprezentacją wpisaną w KRS. W lipcu nowelizacja ustawy zwiększyła skład rady nadzorczej do 12 osób. Jesienią udało się uzupełnić skład zarządu, a Ministerstwo Przemysłu rozpoczęło prace nad obecną nowelizacją ustawy o FTWS.
Źródło: PAP
