Przyczyny i skutki blackoutów
W ostatnich dniach Półwysep Iberyjski doświadczył poważnej awarii energetycznej, która sparaliżowała życie w Hiszpanii i Portugalii. Blackout, który miał miejsce w poniedziałek, doprowadził do zatrzymania ruchu ulicznego, uziemienia samolotów, wstrzymania kolei oraz uwięzienia ludzi w windach i metrze. Szpitale musiały przejść na tryb awaryjny, co dodatkowo podkreśliło skalę problemu. Pomimo stabilizacji dostaw energii we wtorek, skutki awarii były odczuwalne jeszcze przez kilka dni.
Dr inż. Bartosz Brusiłowicz z Katedry Energoelektryki Wydziału Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej wskazuje, że blackout mógł być spowodowany wyłączeniem jednej z kluczowych linii wysokiego napięcia 400 kV.
– Z jakich przyczyn doszło do wyłączenia, nie wiadomo. Być może to było zwarcie, być może to było jakieś uszkodzenie mechaniczne lub przyczyną wyłączenia była już rozwijająca się awaria” – mówił.
Rola odnawialnych źródeł energii
Jedną z hipotez dotyczących przyczyn awarii jest wpływ odnawialnych źródeł energii, takich jak fotowoltaika i energia wiatrowa, które mogą być trudniejsze do kontrolowania w systemie energetycznym.
– Ale, co ciekawe, udział energetyki odnawialnej w hiszpańskim systemie w dniu awarii wynosił około 60 proc. – to wiatraki i fotowoltaika. W Polsce w tym samym czasie ten udział wynosił 66 proc., a u nas nie doszło do awarii – wskazał dr Brusiłowicz.
To porównanie pokazuje, że nie tylko udział odnawialnych źródeł energii jest kluczowy, ale także sposób zarządzania nimi w systemie energetycznym.
Przygotowanie na blackouty
Dr Brusiłowicz podkreśla, że duże awarie energetyczne mogą zdarzać się zarówno w Polsce, jak i w całej Europie.
– System energetyczny to są tysiące powiązanych ze sobą urządzeń, setki tysięcy kilometrów linii, które mogą ulec awarii. Nie mówmy zatem, czy blackout może się wydarzyć, ale jak się przygotować na wyjście z niego i ograniczenie jego rozprzestrzeniania – to jest najważniejszy aspekt tego zagadnienia – mówił naukowiec.
Przykład blackoutu na Półwyspie Iberyjskim pokazuje, że w Europie istnieją systemy zapobiegające rozprzestrzenianiu się awarii.
– Pamiętajmy, że systemy energetyczne w krajach europejskich są ze sobą połączone, a jednak awaria się nie rozprzestrzeniła, bo system hiszpański został szybko odłączony od francuskiego – mówił.
Kluczowe elementy systemu energetycznego
Jednym z kluczowych elementów, które pozwalają na szybkie przywrócenie działania systemu po blackoucie, jest rozbudowana sieć przesyłowa.
– Jeżeli nagle, tak jak w Hiszpanii, zostaje wyłączona jakaś linia wysokiego napięcia, to energia, która była nią przesyłana, zaczyna być przesyłana innymi liniami. W sytuacji, w której pozostałe linie są już wykorzystywane blisko limitów swoich możliwości, a dochodzą na nich kolejne obciążenia, to zaczynają się lawinowe wyłączenia – to jest klasyczny blackout – tłumaczył ekspert.
Rozwiązaniem problemu jest budowa i modernizacja linii przesyłowych oraz stacji elektroenergetycznych, które zapewnią różne drogi dla energii.
źródło: PAP
